Cá voi sát thủ hạ gục 'hung thần đại dương', cảnh tượng cực hiếm được ghi lại

Các nhà khoa học mới đây đã ghi lại được những hình ảnh hiếm hoi và ấn tượng về cảnh tượng cá voi sát thủ săn mồi là cá mập trắng lớn, một trong những loài săn mồi đáng sợ nhất đại dương. Điều đặc biệt, vụ việc này xảy ra ở Vịnh California, nơi trước đây chưa từng ghi nhận hành vi tương tự.

Theo ghi nhận, nhóm cá voi sát thủ được đặt tên là “đàn Moctezuma” đã tấn công những con cá mập trắng còn non. Trước đó, hiện tượng cá voi sát thủ săn cá mập chỉ được phát hiện tại vùng biển Nam Phi, khi chúng chủ yếu nhắm đến những cá thể trưởng thành. Tuy nhiên, việc loài động vật biển thông minh này mở rộng “thực đơn” sang khu vực khác và đối tượng nhỏ tuổi hơn đang khiến giới khoa học phải đặc biệt chú ý.

Nhà sinh vật học biển Erick Higuera Rivas, giám đốc dự án tại Conexiones Terramar và Pelagic Life, đồng thời là tác giả chính của nghiên cứu được công bố trên Frontiers in Marine Science, cho biết: “Tôi tin rằng cá voi sát thủ có thể săn bất kỳ loài cá sụn nào, bao gồm cá mập và cá đuối. Việc chúng chọn tấn công cá mập trắng cho thấy khả năng thích nghi và chiến thuật săn mồi linh hoạt đến kinh ngạc”.

Đàn Moctezuma thể hiện kỹ năng săn mồi rất đặc biệt. Chúng không chỉ tấn công theo nhóm mà còn sử dụng chiến thuật “lật ngửa con mồi”, một thao tác khiến cá mập rơi vào trạng thái bất động trương lực, tức bị tê liệt tạm thời. Trong khoảng thời gian đó, cá voi sát thủ dễ dàng tấn công vào phần gan của cá mập, bộ phận chứa nhiều dưỡng chất và năng lượng. Các chuyên gia cho biết hành vi này cho thấy mức độ thông minh và khả năng học hỏi xã hội cao của cá voi sát thủ, vì kỹ thuật này dường như được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác trong cùng đàn.

Nhóm nghiên cứu đã ghi nhận hai vụ săn mồi cụ thể. Vụ đầu tiên xảy ra vào tháng 8 năm 2020, khi năm con cá voi sát thủ cùng nhau truy đuổi một con cá mập trắng non. Chúng dồn con mồi lên mặt nước, lật ngửa nó rồi biến mất dưới làn nước sâu, chỉ để xuất hiện trở lại với lá gan cá mập trong miệng. Ngay sau đó, chúng tiếp tục thực hiện hành động tương tự với một con cá mập non khác.

Hai năm sau, vào tháng 8 năm 2022, một vụ săn khác được ghi nhận với mô hình gần như tương đồng. Năm con cá voi sát thủ cùng tấn công một con cá mập trắng non, lật ngửa nó trên mặt nước. Khi cá mập chảy máu từ mang, phần gan của nó lộ ra và ngay sau đó bị cá voi sát thủ ăn hết. Theo quan sát, sau khi lấy phần gan, đàn cá thường rời đi, bỏ lại phần thân còn lại của con mồi.

Higuera lý giải: “Khi bị lật ngửa, cá mập mất khả năng tự vệ. Cá voi sát thủ dường như đã phát triển một kỹ thuật chuyên biệt để làm điều này nhằm giảm thiểu rủi ro trong quá trình săn mồi, nhất là tránh bị phản công”.

Tiến sĩ Salvador Jorgensen của Đại học Bang California, đồng tác giả nghiên cứu, nhận định: “Đây là lần đầu tiên chúng ta chứng kiến cá voi sát thủ tấn công có hệ thống các cá thể cá mập trắng non. Những con cá mập trưởng thành thường nhanh chóng rời khỏi khu vực có cá voi sát thủ và không quay lại trong thời gian dài. Nhưng cá mập non thì khác, chúng có thể chưa biết đến mối nguy này và không kịp phản ứng”.

Phát hiện mới không chỉ mở rộng hiểu biết của con người về hành vi săn mồi của cá voi sát thủ mà còn đặt ra câu hỏi về sự thích nghi và khả năng học tập của cá mập non. Việc chứng kiến những “sát thủ đại dương” sử dụng chiến thuật tinh vi như vậy cho thấy ranh giới giữa bản năng và trí tuệ trong thế giới tự nhiên đôi khi rất mong manh và loài cá voi sát thủ chính là minh chứng sống động nhất cho điều đó.

Thanh Phúc