Cà phê xuất khẩu nếm nhiều 'vị đắng'

Báo cáo mới nhất của Bộ NNPTNT cho biết, xuất khẩu năm 2018 ước hơn 1,7 triệu tấn, kim ngạch khoảng 3,5 tỷ USD, tăng xấp xỉ 24% về khối lượng, song xét về giá trị chỉ tăng được vỏn vẹn 3,2% so với cùng kỳ năm 2017. Đức và Mỹ tiếp tục là hai thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất của Việt Nam với thị phần lần lượt là 12,5% và 9,5%. Cà phê là một trong những thế mạnh của xuất khẩu nông sản nước nhà, tuy nhiên, giá cà phê đã giảm khá sâu trong thời gian qua khiến cho đời sống của bà con nông dân vùng cà phê khó khăn.

Bởi vậy, dù xuất khẩu cà phê tăng về sản lượng, song thực chất, câu chuyện về giá cà phê của năm 2018 là một câu chuyện buồn. Theo chia sẻ của bà con nông dân vùng trồng cà phê, giá bán một kg cà phê đã có lúc giảm tới mức 30.000-32.000 đồng/kg, trong khi đó, chi phí sản xuất đã là 35.000 đồng/kg, như vậy bà con lỗ nặng.

Theo ông Phan Xuân Thắng - Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Cacao Việt Nam (Vifoca), đợt khủng hoảng giá cà phê trong năm 2018 đã gây thiệt hại cho toàn ngành cà phê khoảng 2.500 - 3.000 tỷ đồng.

Mổ xẻ nguyên nhân của dẫn đến câu chuyện buồn của ngành cà phê năm qua, ông Thắng cho biết, giá cà phê giảm sâu là do bị ảnh hưởng lớn của giá cà phê thế giới khi liên tục “lao dốc”.

Cụ thể, theo báo cáo của Tổ chức Cà phê Quốc tế (ICO): Sản lượng cà phê toàn cầu niên vụ 2017 - 2018 ước đạt 164,81 triệu bao, tăng 5,7% so với niên vụ 2016 - 2017. Trong khi đó, tiêu thụ cà phê chỉ ở 162,23 triệu bao, tăng 1,8%. Toàn niên vụ, thế giới dư thừa 2,58 triệu bao, gây áp lực lên giá cà phê. Đỉnh điểm là đầu tháng 9/2018, giá cà phê chạm đáy 12 năm, xuống còn 98,65 cent/pound.

Những diễn biến trên dự báo những khó khăn không nhỏ cho ngành cà phê trong năm 2019. Theo Phó Chủ tịch Vifoca, trong niên vụ 2018-2019, sản lượng cà phê sẽ giảm khoảng 20%, xuống còn 1,2 triệu tấn. Và cà phê xuất khẩu sẽ tiếp tục gặp khó khăn do giá cà phê thế giới vẫn chưa có dấu hiệu khởi sắc.

Nhận định về bức tranh ngành cà phê trong năm 2019, Bộ NNPTNT cho biết, giá cà phê thời gian tới khó có thể khởi sắc do sản lượng vụ cà phê mới của Brazil quá dồi dào. Bởi vậy, để tránh những tác động từ giá cà phê thế giới, giảm thiểu rủi ro cho ngành cà phê thời gian tới, giới chuyên gia khuyến cáo: Mấu chốt vẫn là cần đẩy mạnh hơn nữa khâu chế biến cà phê, xuất khẩu cà phê rang xay thay vì chủ yếu xuất khẩu cà phê thô như hiện tại. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp xuất khẩu cần phải chú trọng xây dựng thương hiệu một cách hiệu quả cho cà phê Việt Nam.

Minh Phương