Buôn lậu ở biên giới Tây Nam: Có sự chống lưng của cơ quan chức năng?

“Nóng” buôn lậu đường, thuốc lá

Tại hội nghị triển khai đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới các tỉnh Tây Nam bộ do Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng tổ chức ngày 19/6 tại TPHCM, ông Lê Văn Nưng, Phó chủ tịch thường trực UBND, Trưởng ban chỉ đạo 389 tỉnh An Giang nhìn nhận: “Công tác phòng chống buôn lậu rất khó khăn, gian khổ, phức tạp và đầy thử thách”.

Tuyến biên giới của An Giang giáp với Campuchia. Nơi đây tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại đang diễn ra rất nhức nhối, đặc biệt là vào mùa nước nổi. Các mặt hàng buôn lậu chủ yếu ở An Giang vẫn là thuốc lá ngoại, đường cát Thái Lan…với các điểm nóng buôn lậu chủ yếu tập trung tại khu vực thị trấn Long Bình (huyện An Phú), thị trấn Tịnh Biên (huyện Tịnh Biên), xã Vĩnh Xương (thị xã Tân Châu). Để qua mắt lực lượng chức năng, các đối tượng buôn lậu đã sử dụng nhiều thủ đoạn hết sức tinh vi, như tập kết hàng gần khu vực biên giới, sau đó xé lẻ hoặc trộn vào hàng hóa khác, rồi thuê người dân vận chuyển tới các điểm chứa, sau đó tuồn sâu vào nội địa.

Buôn lậu thuốc lá từ lâu đã trở thành căn bệnh trầm kha ở vùng biên giới Đồng bằng sông Cửu Long. Gần khu vực biên giới Tây Nam như Đồng Tháp, An Giang, Long An, Kiên Giang… không khó bắt gặp những chiếc xe gắn máy phía sau chở những gói hàng thuốc lá lậu. Lợi dụng quy định của pháp luật, “cửu vạn” thường chia nhỏ dưới 1.500 bao thuốc lá/người để tránh bị xử lý hình sự khi bị bắt; chọn thời điểm sáng sớm hoặc đêm tối để vận chuyển…

Nguyên nhân buôn lậu thuốc lá không chỉ vì gọn nhẹ, dễ vận chuyển mà đây còn là mặt hàng “siêu lợi nhuận” lên tới 350%; trốn tất cả các loại thuế gồm: thuế tiêu thụ đặc biệt 70%, đóng góp quỹ phòng, chống tác hại thuốc lá 1,5%, thuế giá trị gia tăng 10%, thuế nhập khẩu 135%. Những thống kê gần đây cho thấy, thuốc lá lậu hiện đang chiếm gần 20% thị phần, gây thất thu khoảng 10.000 tỷ tiền thuế/năm.

Giải pháp con người

Dù cơ quan chức năng tổ chức nhiều đợt ra quân kiểm tra phòng chống hàng lậu, hàng gian lận thương mại nhưng thực tế, các mặt hàng này vẫn tràn ngập trên thị trường. “Có sự chống lưng của cơ quan chức năng trong công tác chống hàng lậu hay không?”- ông Lê Văn Nưng, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh An Giang đặt vấn đề. “Buôn lậu cũng không phải là chuyện trên trời. Trong khi lực lượng chống buôn lậu có ở khắp nơi. Trên đất liền có công an; cửa khẩu có bộ đội biên phòng; dưới biển có cảnh sát biển… nhưng vì sao hàng lậu vẫn hoành hành? Điều này rất cần phải có câu trả lời xác đáng”, ông Nưng nói thêm.

Trong khi đó, lãnh đạo tỉnh Tây Ninh đề nghị cần có biện pháp giải quyết việc làm cho người lao động vùng biên. Đa số dân cư nơi đây đều nghèo, trình độ dân trí thấp. Một ngày vận chuyển hàng lậu có thể nuôi sống được mấy ngày. Đó là lý do họ dễ bị kẻ xấu lôi kéo, dẫn dụ làm chuyện phi pháp.

Ông Đàm Thanh Thế, Chánh văn phòng Ban chỉ đạo 389 quốc gia cho rằng: “Nguyên nhân quan trọng nhất trong cuộc chiến chống buôn lậu vẫn là con người. Do đó, chúng ta phải vừa đấu tranh ngăn chặn, vừa tuyên truyền người dân không tham gia, tiếp tay với những kẻ kinh doanh, buôn bán, vận chuyển hàng gian, hàng lậu. Đồng thời kiểm tra đột xuất, bất ngờ các điểm trọng yếu để kịp thời khen thưởng cán bộ làm tốt, cũng như xử lý nghiêm người vi phạm”.

Uyên Phương