Bước ngoặt cuộc đời cô gái trẻ sau chuyến đi chơi với bạn

Vừa cắm cúi nhổ cỏ bên luống rau có lẽ mới trồng được nửa tháng, lá non mỡ màng, Sùng Thị Vi, SN 1997 ở Khe Vai, Nậm Tha, huyện Văn Bàn, Lào Cai vừa trò chuyện với chúng tôi. Cô bảo mùa hè ở đây không khác gì quê mình, cũng nắng ràn rạt khi mặt trời lên đến đỉnh đầu nhưng chiều về thì buồn kinh khủng vì trời tối nhanh và xung quanh chỉ còn tiếng chim kêu. Đi tù về tội “buôn người”, hiện cô gái này đang cải tạo ở trại giam Hồng Ca (Bộ Công an).

Chuyến đi chơi định mệnh

Kể về tội lỗi của mình, Vi bảo tại hiểu biết pháp luật hạn chế, cứ nghĩ ai làm người đó chịu, mình không tham gia thì không có tội nên dù biết song Vi chỉ im lặng. Cô tâm sự: “Thấy hai cô gái ấy lạ, em cũng đã nghi nghi rồi. Tới lúc ăn cơm xong không thấy họ đâu thì em đoán chắc họ đã được đưa qua biên giới. Nhưng vì nghĩ không phải việc của mình, cứ chơi cho thoải mái đi, đừng có nghe lời rủ qua biên giới là được. Em có ngờ đâu”.

Hỏi Vi thế có được cho tiền không, cô lắc đầu nhưng ngẫm nghĩ một lúc thì khe khẽ: “Được ăn hai bữa cơm, được nghỉ nhà trọ không mất tiền, mỗi thế thôi”.

Theo lời Vi thì cô sinh ra trong một gia đình có 4 anh chị em, cô là thứ ba, trên là một anh trai và chị gái đều đã có gia đình. Vi bảo cô học hết lớp 5 thì nghỉ ở nhà, ngoài thời gian đi nương rẫy, đi chợ ra thì cô ở nhà dệt vải, thêu thùa.

Vi bảo con gái vùng cao như cô (Vi là người dân tộc Mảng-PV) biết được cái chữ phổ thông để đọc và xem tivi không nhiều. Như chị gái Vi, đang học lớp 3 thì bố mẹ bắt nghỉ ở nhà vài năm rồi lấy chồng. Hỏi Vi sao vẫn chưa có ai thành đôi, cô cười ngượng ngập: “Tại em xấu, em lại không biết thêu áo váy đẹp”. Không nhìn được rõ mặt Vi nên chúng tôi cứ tạm cho là cô gái này nói thật.

Hỏi về cái lần đi chơi xa ấy, Vi bảo cô không có sự chuẩn bị trước vì từ nhỏ đã không có nhiều bạn. Chính vì thế mà khi được rủ đi chơi, nhất là lên Sa Pa thì Vi không thể chối từ. Cô bảo từ bé chưa đi chơi xa bao giờ nên được rủ là thích. Vậy là cô trốn nhà cùng bạn đi chơi.

Nhóm của cô có 6 người, đèo nhau trên hai chiếc xe máy từ Nậm Tha đi ra Bắc Hà rồi cứ thế theo QL ngược lên TP Lào Cai sau đó lên Sa Pa. Hỏi cô đi xa thế mà lại đèo nhau bằng xe máy có mệt không, Vi lắc đầu cười bảo “mình có phải đi đâu mà mệt, xe chở đi mà”.

Rong ruổi trên xe, mệt đâu nghỉ đó, cuối cùng cả nhóm cũng lên tới Sa Pa. Và sau 2 ngày đi chơi, đến lúc quay về chỉ có Vi và 3 người nữa. Hai cô gái đi cùng biến mất không lý do. Vi lờ mờ hiểu ra vấn đề nhưng cô không dám hỏi.

Hỏi Vi tại sao thấy lạ, thấy nghi vấn mà sao về nhà không trình báo. Cô ngần ngừ một lúc rồi bảo tại mình không hiểu biết, cứ nghĩ ai làm người đó chịu. Vi thừa nhận là lúc đầu thì sợ nói ra sẽ bị bán như họ nhưng khi về tới nhà rồi thì lại im lặng vì nghĩ không phải việc của mình. Tới khi bị bắt, bị kết án tù thì cô mới ân hận.

“Cho đến khi vào trong này rồi, mỗi khi có ai hỏi em về tội của mình, em vẫn còn bức xúc lắm. Em vẫn nghĩ là mình không bán ai, không lừa ai thì làm sao có tội được. Nhưng rồi được cán bộ phân tích, nghe nhiều thì em thấy mình có sai rồi”, Vi kể.

Các phạm nhân tăng gia sản xuất để có rau xanh cải thiện bữa cơm cho phạm nhân các phân trại. Ảnh: N.Vũ

Mong sớm ngày đoàn tụ

Về trại giam Hồng Ca cải tạo ở đội trồng rau, Vi bảo lao động ở đây thoải mái hơn nên thích. Nữ phạm nhân này cho biết đã kinh qua nhiều nghề, từ làm giấy tiền đến đính cườm nhưng lao động ở đội trồng rau là thích hơn cả. Vi bảo làm việc ở đây tuy phải chịu nắng mưa nhưng lại được hít thở không khí trong lành, được cầm đến con dao, cái cuốc và nhất là được giẫm chân xuống nền đất nên cảm thấy cuộc sống quen thuộc như đang ở nhà.

“Em không thích làm những công việc trong nhà vì nó cứ tù túng thế nào ấy. Làm ở đây ngày ngày vác cuốc ra đồng, em có cảm giác giống như ngày ngày đeo gùi lên nương vậy, không còn thấy nhớ nhà nữa”, Vi bộc bạch.

Hỏi Vi từ ngày vào trại giam đến giờ đã gần 4 năm rồi, đã gặp người thân lần nào chưa, cô khẽ lắc đầu. Vi bảo chị gái lấy chồng xa, tít bên Phong Thổ (Lai Châu), từ ngày đi lấy chồng mới về thăm nhà được 2 lần thì làm sao có điều kiện xuống thăm em gái. Anh trai thì nhà nghèo, đông con nên không có điều kiện. Chỉ còn bố mẹ Vi thì lại không biết đường đi nên “bao giờ hết án thì em tự về nhà thôi”.

Rất thành thật, nữ phạm nhân này kể rằng, ngày mới bị bắt giam, mấy người trong một căn phòng chật hẹp, cô đã rất sợ hãi. Đến khi bị tuyên phạt 8 năm tù, cô đã rất lo vì không biết sẽ thế nào khi phải sống như thế gần chục năm trời. Đến khi về trại cải tạo, thấy nơi ở của mình phong quang sạch sẽ, Vi cứ ngỡ là mình nhầm. Cô bảo lúc chưa vào trại giam còn nghĩ rất khác về nơi này, đến khi vào đây cải tạo, cô thấy những suy nghĩ của mình là sai lầm và thiển cận.

Vi bảo mặc dù là phạm nhân nhưng tất cả những người như Vi đều được quan tâm từ bữa ăn đến khám chữa bệnh và học tập văn hóa, văn nghệ, thể thao. “Trước khi vào trại giam, em từng có suy nghĩ rất khác về nơi này. Em không ngờ vào đây, em được khám bệnh, được cho thuốc uống khi ốm đau và còn được xem văn nghệ và chơi thể thao nữa chứ. Ngày ở nhà em chưa bao giờ đến BV cả, có ốm thì chỉ gọi thầy mo đến cúng thôi”, Vi kể.

Hỏi Vi về công việc đang làm có khác với ở nhà không, cô gật đầu bảo khác. Ở nhà trồng rau theo cảm tính còn vào đây cô được cán bộ hướng dẫn nên biết trồng rau theo mùa vụ và cách chăm sóc, tưới tắm cho cây. Lần đầu tiên cô làm quen với cách đánh luống trồng cây, biết gieo cây giống chứ không trỉa hạt thẳng vào từng hốc như ở nhà.

Từ bỡ ngỡ, lạ lẫm rồi thành quen, Vi bảo sau này về nhà sẽ đem cách trồng cấy đã làm ở đây để cải tạo mảnh vườn cho gia đình. “Nếu được ra trại sớm, Vi vẫn còn trẻ lắm, vẫn kịp lấy chồng đấy”, chúng tôi bảo Vi, nữ phạm nhân này lắc đầu quầy quậy: “Gần ba mươi tuổi là già rồi, không lấy được chồng nữa đâu”.

Vi bảo dự định sau này ra trại sẽ về sống với bố mẹ, ban ngày đi nương còn tối về thì dệt vải, thêu thùa cũng đủ sống. Vi không có dự định gì nhiều cho tương lai bởi cuộc sống của cô từ trước tới giờ vốn đã đơn giản. Mục đích của cô là cải tạo cho tốt để được sớm trở về với gia đình.

Dường như vẫn còn ám ảnh về cái lần đi chơi xa duy nhất ấy nên Vi cứ khăng khăng bảo sau này về nhà chỉ ở với bố mẹ, ngoài đi nương đi rẫy ra sẽ không bao giờ đi đâu nữa. Nghĩ mà tội nghiệp thay cho cô gái này, chỉ vì không am hiểu, nghe theo lời kẻ xấu rủ rê mà trở thành đồng phạm của bọn buôn người.

Nguyễn Vũ