Bước cơ bản để bảo vệ con

Thay vì để con chìm đắm trong mạng xã hội, hãy chia sẻ với con những câu chuyện được cho là tế nhị ngay khi còn nhỏ. Ảnh: HOÀNG HÙNG

Cho con hiểu biết để tránh tổn thương

Mới đây, có trường hợp được camera ở một trường mầm non ghi lại hình ảnh bé trai mới 4 tuổi có hành vi tò mò về cơ thể bé gái trong giờ ngủ. Sự việc trên gây ra bức xúc trong dư luận về việc giáo dục giới tính cho trẻ. Hơn hết, đây chính là lời nhắc nhở cho người lớn rằng phải “vẽ đường cho hươu chạy chứ đừng để hươu chạy lung tung”. Bản tính của trẻ nhỏ là tò mò, nếu bạn không cho chúng biết, chúng cũng sẽ tìm cách để biết.

Cha mẹ phải hiểu rằng phần lớn các bé bị lạm dụng hay quấy rối tình dục vì chính các bé cũng không biết hành vi đó đối với mình là sai trái; mặt khác, các bé còn sợ những phản ứng tiêu cực của những người xung quanh nên không dám bày tỏ những tổn thương của mình. Vậy nên, cho trẻ hiểu rõ về vấn đề giới tính là điều căn bản để giúp trẻ tự bảo vệ bản thân. Trẻ em phải hiểu rằng chúng cần bảo vệ điều gì thì chúng mới có thể ý thức tự bảo vệ mình.

Trẻ nhỏ khi bắt đầu học mầm non đã được giáo viên dạy con gà đẻ trứng và ấp trứng như thế nào để ra được gà con, nhưng các bé lại không hề được dạy mình “chui ra khỏi bụng mẹ” ra làm sao. Và rất nhiều phụ huynh lại đùa cợt với con rằng, mẹ ấp con cũng như ấp trứng gà. Có người còn trả lời con rằng, bố hắt xì một cái thì con văng ra, mở mắt chào đời. Vậy tại sao, khi nhận thức của trẻ còn đang ở bước nền tảng, cha mẹ và thầy cô lại không thẳng thắn chia sẻ cho con hiểu một cách rõ ràng về những điều tự nhiên về giới tính và sinh sản?

Không ít bậc cha mẹ đau đầu khi bắt gặp những câu hỏi ngây thơ của con trẻ về các điểm khác biệt trên cơ thể của nam và nữ. Lúc này, câu trả lời của phụ huynh chính là bước đầu tiên định hướng cho con trẻ trong việc nhận thức đúng và sai. Thế nhưng, suy nghĩ của người lớn lại cho là con trẻ còn quá nhỏ để tiếp xúc với những khái niệm về giới tính; bé không nên tò mò về những vấn đề này và nếu nói cho bé biết quá nhiều thì suy nghĩ của bé sẽ trở nên lệch lạc. Vậy rồi cha mẹ lại tìm một cách trả lời lấp liếm, qua loa để không trả lời chính xác cho trẻ biết.

Ngay khi bé còn nhỏ, hãy cho cả bé trai và bé gái biết được tên gọi của các bộ phận trên cơ thể và đâu là những “khu vực” không được xâm phạm; trong những trường hợp nào thì có thể động chạm vào những khu vực đó; hướng dẫn con cách bảo vệ bản thân một cách trực quan và dễ hiểu nhất. Những kiến thức khoa học thì hãy để bé đủ lớn để nhận biết và tư duy.

Tổn thương không phân biệt giới tính

Một việc đáng quan tâm nữa là, có phải bé gái cần được bảo vệ nhiều hơn bé trai? Đơn cử chuyện đơn giản, việc thay quần áo của các bé tại một số trường mầm non cho đến trường tiểu học và cả các cấp học lớn hơn, nữ được che chắn kín đáo và có không gian riêng; trong khi không gian riêng của các bạn nam thì không cần thiết và điều đó lại trở thành điều hiển nhiên trong suy nghĩ của mỗi người. Điều này đã tạo ra một ranh giới phân biệt về giới tính, rằng các bé gái thì cần có sự riêng tư, cần quan tâm, cần được bảo vệ còn các bé trai thì không? Có thể nói đây là vấn đề mà lâu nay nhiều người vẫn cho là không có gì to tát, tuy nhiên nó có sự tác động không hề nhỏ đến nhận thức của trẻ từ bé đến khi lớn lên.

Cả đến khi con cái đã trưởng thành, các bậc phụ huynh vẫn không quên dặn dò con gái của mình rằng hãy cẩn thận với tất cả những chàng trai, đừng để họ làm tổn thương tinh thần và thể xác. Nhưng lại ít người nhớ dặn dò con trai rằng, con trai cũng cần được bảo vệ vì chúng cũng có thể bị xâm hại và tổn thương. Đây là một vấn đề mà nhiều người thường xem nhẹ khi giáo dục về giới tính cho con trẻ. Sự riêng tư của nam và nữ đều cần thiết như nhau. Sự an toàn giữa nam và nữ cũng cần được quan tâm như nhau.

Cho con cái thấu hiểu về vấn đề giới tính chính là điều cần thiết và cơ bản để bảo vệ con. Nhưng vấn đề về giới tính không phải là chuyện dạy một lần là xong, từng giai đoạn phát triển, từng thời kỳ trưởng thành của con luôn cần có cha mẹ ở bên cạnh. Giới tính phải là vấn đề được quan tâm, giáo dục thường xuyên, đúng đắn và càng sớm càng tốt. Nhất là khi xã hội hiện tại lại đầy rẫy những tin tức về trẻ yêu sớm rồi tự tử vì yêu; trẻ em bị lạm dụng, bị quấy rối tình dục; rồi những vụ lạm dụng, quấy rối tình dục diễn ra ngay cả trong môi trường giáo dục - nơi mà những người làm cha làm mẹ đã tin tưởng gửi gắm con mình và mong con trẻ lớn khôn với những điều hay lẽ phải.

Vấn đề nuôi dạy con cái là vấn đề muôn thuở, kinh nghiệm tích lũy mỗi ngày vẫn chưa bao giờ là đủ. Sẽ là muộn màng nếu câu chuyện giáo dục giới tính cho con trẻ không được quan tâm đúng mức.

THANH NHẬT