Brazil: Bắt Thống đốc Rio de Janeiro

Theo truyền hình Globo News của Brazil, hôm 29-11, cảnh sát liên bang đã bắt ông Luiz Fernando Pezao tại tư dinh, vì bị cáo buộc nhận hối lộ của Petrobras. Được biết, trước khi bị bắt, ông Luiz Fernando Pezao đang bị quản thúc tại gia, sau khi bị cơ quan chức năng cáo buộc nhận hối lộ trong thời gian giữ giữ chức Phó Thống đốc, dưới quyền của Thống Sergio Cabral, người hiện đang phải "bóc lịch" trong tù.

Giới thạo tin cho biết, ông Luiz Fernando Pezao sẽ có hồi kết giống sếp cũ của mình - nhận bản án nhiều năm tù. Hơn 3,5 năm trước (12-3-2015), các ủy viên công tố của Tòa án Tối cao Liên bang đã quyết định mở rộng điều tra đối với 3 thành viên của liên minh cầm quyền, trong đó có Thống đốc Rio de Janeiro Luiz Fernando Pezao.

Khi đó, Văn phòng Bộ trưởng Tư pháp thông báo, đã có bằng chứng về việc Thống đốc Luiz Fernando Pezao, cựu Thống đốc Sergio Cabral và Thống đốc bang Acre Tiao Viana, có liên quan gián tiếp tới vụ tham nhũng và rửa tiền của Petrobras.

Hơn 2 năm trước (tháng 11-2016), cựu Thống đốc Sergio Cabral bị bắt vì những cáo buộc tham nhũng. Đây là một phần nỗ lực trong cuộc điều tra xung quanh số tiền tham nhũng trị giá 220 triệu Reais (khoảng 64 triệu USD) của dự án công trình công cộng và ông Sergio Cabral (nắm quyền trong giai đoạn 2007-2014) là quan chức cấp cao nhất khi đó bị bắt.

Lệnh bắt giữ ông Sergio Cabral được đưa ra chỉ 1 ngày sau khi cựu Thống đốc Rio de Janeiro Anthony Garotinho bị bắt với cáo buộc gian lận trong bầu cử. Ngoài 3 cựu Thống đốc kể trên, hơn 1,5 năm trước (12-4-2017), Tòa án Tối cao cũng đã quyết định bắt và điều tra cựu Thị trưởng thành phố Rio de Janeiro Eduardo Paes với cáo buộc nhận hàng triệu USD trong các hợp đồng liên quan đến dự án phục vụ Thế vận hội Olympics 2016.

Ông Eduardo Paes bị một cựu quan chức của Tập đoàn xây dựng Odebrecht tố cáo nhận 4,8 triệu USD trong năm 2012 để đổi lấy các hợp đồng liên quan tới những công trình phục vụ Thế vận hội Olympics 2016.

Điều đáng nói là gần 4,5 năm trước (5-6-2014), ông Eduardo Paes từng tuyên bố, việc nước này tổ chức World Cup 2014 tại 12 thành phố là sai lầm vì Brazil đã chi khoảng 11,5 tỷ USD, trong đó khoảng 4 tỷ USD dành để xây mới hoặc cải tạo các sân vận động.

Từ cuối năm 2015, cơ quan chức năng đã phong tỏa tài sản của cựu Thị trưởng thành phố Rio de Janeiro bởi tình nghi ông Eduardo Paes đã miễn thuế môi trường bất hợp pháp cho một dự án xây dựng sân golf.

Thống đốc Rio de Janeiro Luiz Fernando Pezao.

Theo giới truyền thông, cựu lãnh đạo Odebrecht là doanh nhân Barbosa da Silva đã trao cho cơ quan tư pháp danh sách cụ thể số tiền mà tập đoàn này từng hối lộ các chính trị gia và đa phần được trả thông qua các khoản chi phi pháp trong các chiến dịch tranh cử.

Tòa án Tối cao hiện có hàng nghìn đoạn băng ghi hình các cuộc trả lời cơ quan điều tra của cựu lãnh đạo Odebrecht dài tới 50 giờ, miêu tả cặn kẽ hoạt động của đường dây đưa và nhận hối lộ tại tập đoàn này.

Hơn 10 ngày trước (23-11), công tố viên liên bang thông báo, cảnh sát đã tống đạt 22 lệnh bắt giữ trong cuộc điều tra có liên quan tới một hợp đồng xây dựng của Petrobras ở bang Bahia.

Cùng ngày 23-11, giới truyền thông cho biết, 2 cựu Tổng thống Lula da Silva và Dilma Rousseff sẽ phải hầu tòa trong một vụ án tham nhũng mới, với các cáo buộc tham nhũng, rửa tiền và biển thủ công quỹ. Các lãnh đạo Công đảng còn bị cáo buộc nhận khoảng 387 triệu USD tiền hối lộ trong thời gian họ nắm quyền.

Hơn 1 tháng trước (31-10), Tòa án Tối cao đã phê duyệt đề nghị của Văn phòng Công tố về việc tạm đình chỉ cuộc điều tra đối với Tổng thống sắp mãn nhiệm - ông Michel Temer đang bị cáo buộc nhận các nguồn tài trợ bất hợp pháp từ Odebrecht trong chiến dịch tranh cử năm 2014. Theo quyết định của Thẩm phán Tòa án Tối cao Luiz Edson Fachin, cuộc điều tra bị đình chỉ cho tới khi ông Michel Temer hết nhiệm kỳ Tổng thống vào ngày 31-12-2018.

Được biết, Chánh Văn phòng Nội các Eliseu Padilha, Bộ trưởng Bộ Mỏ và Năng lượng Wellington Moreira Franco, và nhiều chính trị gia trong đảng Phong trào dân chủ (PMDB) cầm quyền đang bị tình nghi có liên quan tới vụ bê bối nhận hối lộ kể trên.

Về phần mình, Tổng thống Michel Temer đã có cuộc gặp chính thức đầu tiên với Tổng thống đắc cử Jair Bolsonaro, để thảo luận về tiến trình chuyển giao quyền lực. Ông Michel Temer cũng đã mời ông Jair Bolsonaro tham gia phái đoàn cấp cao Brazil tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 diễn ra trong 2 ngày 30-11 và 1-12 tại Buenos Aires, Argentina, để gặp các nhà lãnh đạo thế giới tham dự sự kiện này.

Thiện Lân