Bóng đá trong thế giới của Xabi Alonso

Cố nhà báo thể thao Grant Wahl từng làm việc cho CBS Sports, Sports Illustrated, Fox Sports. Ông đột ngột qua đời khi đang tác nghiệp tại Qatar World Cup 2022. Trước đó, ông xuất bản cuốn sách “Masters of Modern Soccer”.

Ý tưởng viết cuốn sách này bắt đầu từ một câu hỏi đơn giản của Wahl với một số cầu thủ, HLV, người quản lý bóng đá: “Thuật ngữ bóng đá hiện đại có ý nghĩa gì đối với bạn?” Cuốn sách của ông có sự hiện diện của Christian Pulisic, Vincent Kompany, Chicharito Hernandez, Xabi Alonso, Manuel Neuer, Roberto Martinez, Michael Zorc.

Tiền vệ không cần dùng đến cú chuồi bóng

Alonso là George Clooney trong bóng đá, một tiền vệ điềm tĩnh và tự tin đến mức bạn có thể tưởng tượng anh đang chơi bóng trong bộ tuxedo và ly rượu gin trên tay. Anh có thể thực hiện bất kỳ loại đường chuyền nào, từ những pha chạm bóng ngắn kiểu tiki-taka đến những đường chuyền phản công chéo sân 60m. Một cách rất tự nhiên. Anh nói anh hầu như không học thêm gì mới về cách chuyền bóng kể từ khi còn là cầu thủ 18 tuổi ở Real Sociedad.

Xabi Alonso từng có thời gian khoác áo Liverpool trong giai đoạn 2004-09. Ảnh: Reuters.

Là một tiền vệ phòng ngự, một kiểu số 6 điển hình, nhưng Alonso không phải là fan của những cú chuồi bóng. “Tôi thích những pha chuồi bóng tốt, nhưng tôi thích cầu thủ không cần phải làm điều đó. Nếu bạn tập trung quá nhiều xuống mặt sân, thì có điều gì đó không ổn”.

Alonso làm việc với các HLV hàng đầu như Ancelotti, Benitez, Del Bosque, Mourinho. Vào năm 2014, anh gia nhập Bayern Munich với ý định chuẩn bị cho sự nghiệp huấn luyện của mình bằng cách đắm mình trong các phương pháp của Pep Guardiola.

“Tôi học được rất nhiều điều trong hai năm đó. Nó rất hữu ích để tôi hiểu thêm về bóng đá và cách tôi muốn làm mọi việc”.

Sau khi treo giày năm 2017, Alonso đi học HLV cùng Raul, Valdes, Xavi, dẫn dắt đội trẻ Real Madrid, đội Real Sociedad B. Tháng 10/2022, anh được mời đến Bayer Leverkusen. Trong mùa giải đầu tiên xây dựng lại đội bóng, Alonso đưa Leverkusen tới bán kết Europa League. Các đội bóng được dẫn dắt bởi Alonso, Arteta, Pep, những mẫu hình tiền vệ phòng ngự hiện đại, đang chơi thứ bóng đá hấp dẫn nhất hiện nay.

Ảnh hưởng của Alonso đối với một trận đấu không phải ở việc tạo ra những đường chuyền sát thủ. Mà là kiểm soát lối chơi thông qua hàng loạt pha bóng nhỏ trong 90 phút. “Có thể chúng trông riêng lẻ, vô nghĩa, nhưng đặt tất cả chúng lại với nhau, chúng có ý nghĩa”.

“Quãng đường di chuyển trên sân” là thứ ngớ ngẩn

Tất nhiên, Alonso có điều chỉnh lối chơi cá nhân của anh một chút để phù hợp với từng đội bóng. Liverpool vô địch Champions League 2005 nhờ khả năng tấn công chớp nhoáng với sự bùng nổ của Gerrard.

Khi Tây Ban Nha vô địch World Cup 2010, họ khiến đối thủ nghẹt thở bằng những đường chuyền ngắn và kiểm soát bóng tối đa. Real Madrid nâng cao chiếc cúp vô địch Champions League 2014 phần lớn bằng cách đưa bóng đến Ronaldo. Bayern kết hợp khả năng kiểm soát bóng với tấn công đột phá.

Anh cũng khoác áo Real Madrid 5 mùa bóng 2009-14.

“Trong những năm tôi ở Liverpool và Madrid, chúng tôi không chuyền bóng nhiều như ở Bayern. Nhiều trận tôi thực hiện hơn 100 đường chuyền. Madrid và Liverpool chơi trực tiếp hơn, tôi thực hiện ít đường chuyền hơn, nhưng nó thẳng đứng hơn. Ở Madrid, Bale, Ronaldo, Benzema, Ozil, Di María thích chạy, vì vậy tôi cần mạo hiểm hơn một chút. Tại Bayern, chúng tôi có nhiều tình huống xảy ra ở khu trung tuyến hơn, vì vậy sẽ thiên về những đường chuyền ngắn”.

Alonso bị ám ảnh bởi vị trí, chuyển động và không gian. Vị trí trên sân càng thông minh, bạn càng ít phải chạy và càng hiệu quả. Alonso chế giễu thống kê “quãng đường di chuyển” trong trận đấu, vì nó không đo được lượng năng lượng lẽ ra có thể tiết kiệm được bằng cách định vị bản thân tốt hơn và không phải chạy nhiều.

Một từ Alonso sử dụng thường xuyên là “tuyệt vọng”, mà anh ấy gần như phun ra một cách khinh bỉ. “Sai vị trí là một sự tuyệt vọng”. Vị trí bị sai là một trọng tội trong “thế giới của Xabi Alonso”. Đó là lý do tại sao anh không thích chuồi bóng.

Đá bóng, cần phải tập trung vào trái bóng? Alonso lại cho rằng, điều tồi tệ sẽ xảy ra khi bạn tập trung quá nhiều vào trái bóng. “Bạn cần quan sát những gì đang diễn ra xung quanh mình, hơn là những gì đang diễn ra với quả bóng”.

Anh cũng cho rằng nhiều tiền vệ mắc lỗi khi di chuyển đến quá gần đồng đội để nhận bóng. “Vì như vậy, bạn sẽ không có khoảng trống cho mình sau khi nhận được đường chuyền. Đôi khi với một tiền vệ, chạy ít hơn lại tốt hơn. Bạn không cần đi đến quả bóng. Quả bóng phải đến với bạn. Sau đó, quan trọng hơn, bạn biết quả bóng phải đi đâu. Đó là điều mà bạn học được qua các trận đấu và năm tháng”.

Ông chủ của trận đấu thì không cần ồn ào

Một từ Alonso thường dùng là “kiểu cũ”, để mô tả cách tiếp cận của anh với bóng đá và mọi thứ xung quanh nó. Kiểu cũ của Alonso là gì? Ví dụ đôi giày. “Giày của tôi giống như một cây đàn guitar cho một người chơi guitar. Tôi cần phải có cảm giác thích hợp với quả bóng, tôi thích da thật, tôi đã thử da tổng hợp nhưng nó không dành cho tôi”.

Alonso dẫn dắt Leverkusen đến vòng bán kết Europa League mùa bóng này.

Tương tự, anh đeo một đôi bảo vệ ống chân 13 mùa giải cuối cùng trong sự nghiệp. Một đôi, theo nghĩa đen, chứ không phải là một loại, hay một nhãn hiệu. Nhỏ và nhẹ, chúng vừa khít và không bao giờ bị gãy. Anh chưa bao giờ thấy cần phải thay đổi.

Khả năng phân phối của Alonso là hoàn hảo, chủ yếu là những đường chuyền ngắn. Tại sao chuyền ngắn? Alonso nói, anh muốn đội của mình thực hiện hai hoặc ba đường chuyền ngắn hơn là một đường chuyền dài, điều này tốt hơn để giữ cho các đồng đội của anh ở trong một thế trận chặt chẽ, sẵn sàng phòng thủ như một khối nếu họ mất bóng.

“Khi bạn chuyền dài, các cầu thủ của bạn có khoảng cách với nhau xa hơn, và khi họ mất bóng, sẽ khó lấy lại bóng hơn vì họ không thể cùng nhau gây sức ép”.

Khi Guardiola dẫn dắt Bayern, ông sẽ yêu cầu các cầu thủ của mình thực hiện ít nhất 15 đường chuyền trước khi hướng lên phía trước. Vì điều đó sẽ đảm bảo họ có thời gian để sắp xếp đúng cấu trúc vị trí và thiết lập quyền kiểm soát. Để nếu họ mất bóng, các cầu thủ sẽ ở gần nhau đủ để đồng loạt gây sức ép và giành lại bóng ngay lập tức.

Cách bạn tấn công và cách bạn phòng thủ - những thứ đó có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Và không cầu thủ nào đóng vai trò lớn trong đội hơn một tiền vệ phòng ngự như Alonso. Khi kết thúc một trận đấu, thật khó để nhớ ra một pha chơi bóng nào đặc biệt của Alonso. Tuy nhiên, anh là ông chủ của trận đấu.

Bàn thắng để đời của Xabi Alonso từ giữa sân Xabi Alonso có 19 lần lập công cho Liverpool và phần lớn trong số đó là tuyệt phẩm. Anh từng ghi bàn ở khoảng cách 58 m vào lưới Newcastle United năm 2006.

Chính Phong