Bóng cười vẫn 'cười' trên phố, Hà Nội cần cơ chế xử lý thế nào?

Thời gian qua, do lợi nhuận, trên địa bàn TP.Hà Nội đã xuất hiện tình trạng kinh doanh trái phép các chất gây nghiện, điển hình là "bóng cười" (khí N2O trong bóng cười được dùng trong y tế, giảm đau, bảo quản đông lạnh thực phẩm...).

Mặc dù các phương tiện truyền thông đã cảnh báo về hậu quả tác hại của "bóng cười", song việc sử dụng "bóng cười" đã trở thành trào lưu trong một bộ phận thanh, thiếu niên, gây nên thực trạng đáng báo động, nhất là tại các khu vực gần trường học, quán cafe, quán bia, nhà hàng karaoke...

Luật không cấm

Gần đây, đã có những vụ việc đáng tiếc xảy ra, điển hình là vụ việc khiến 7 người tử vong do sử dụng "bóng cười" cùng với các chất kích thích khác tại lễ hội âm nhạc điện tử ở Công viên nước Hồ Tây.

Báo cáo của Công an TP.Hà Nội cho thấy, đã có 7 người tử vong tại lễ hội âm nhạc diễn ra ở Công viên nước Hồ Tây trong tháng 9.2018.

Điểm qua một số con phố tại Hà Nội như Tạ Hiện, Lương Ngọc Quyến, Nguyễn Hữu Huân… vào mỗi buổi tối sẽ thấy rất nhiều bạn trẻ, ngồi ở những quán cà phê, quán bia vỉa hè. Trên bàn của họ hoặc là những chai bia, ly nước giải khát và trong tay đang ôm 1 quả bóng bay lớn…

Trước thực trạng trên, các đại biểu HĐND TP.Hà Nội đã chất vấn lãnh đạo TP.Hà Nội về trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước trong việc quản lý, kinh doanh "bóng cười".

Về việc này, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Đức Chung vừa ký văn bản trả lời.

"Theo quy định của pháp luật, khí N2O không phải là chất ma túy hoặc tiền chất ma túy, không nằm trong công ước về kiểm soát các chất ma túy, khí N2O nằm trong danh mục hóa chất hạn chế sản xuất trong kinh doanh lĩnh vực công nghiệp... chịu trách nhiệm chính là Cục hóa chất, Bộ Công thương.

Bên cạnh đó, theo quy định của Pháp lệnh quản lý thị trường, chức năng thành lập Đoàn kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm chính các cơ sở có biểu hiện kinh doanh “bóng cười”, shisha” thuộc chức năng của lực lượng Quản lý thị trường (Sở Công thương), lực lượng Công an chỉ là thành viên Đoàn kiểm tra liên ngành. Do vậy, Công an TP.Hà Nội không thể chủ động trong công tác kiểm tra, phát hiện vi phạm để có căn cứ xử lý, nên gây khó khăn, chậm trễ trong đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật lĩnh này” văn bản nêu rõ.

Giới trẻ sử dụng bóng cười trên phố ở khu vực phố cổ Hà Nội.

Một khó khăn cũng được chỉ ra, đó là, theo Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật hóa chất thì khí N2O được bơm vào bóng bay “không phải là ma túy hay tiền chất”. Luật pháp hiện hành không cấm các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh khí N2O do đây là khí thuộc danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong ngành công nghiệp và được sử dụng chỉ định trong một số lĩnh vực y tế (giảm đau, gây tê…).

Đề xuất Quốc hội xử lý hình sự

Mặt khác, các quy định pháp luật, chế tài xử lý đối với các hành vi vi phạm của các cơ sở, cá nhân kinh doanh khí N2O chưa rõ ràng, chỉ xử lý hành chính (không xử lý hình sự), mức độ xử lý còn nhẹ chưa mang tính răn đe đối với các đối tượng vi phạm, dẫn đến hiệu quả xử lý chưa đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi của tình hình.

Các đối tượng kinh doanh, tàng trữ sử dụng trái phép “bóng cười” chuyển phương thức hoạt động, tiêu thụ vào các quán bar, vũ trường, thậm chí nhà ở… để đối phó với sự kiểm tra của các cơ quan chức năng.

Bóng cười được rao bán công khai trên mạng xã hội.

Về vấn đề này, Công an TP.Hà Nội đã có văn báo cáo, đề xuất UBND TP kiến nghị các bộ, ngành, cơ quan chức năng xử lý các vi phạm hoạt động kinh doanh N2O.

Theo đó, CAHN kiến nghị các Bộ Công an, Công Thương, Y tế đề xuất Quốc hội bổ sung quy định xử lý nghiêm khắc (xử lý hình sự) đối với các hành vi vi phạm liên quan đến quản lý và sử dụng khí N2O.

Đồng thời, kiến nghị Bộ Y tế nghiên cứu về mức độ nguy hại đến sức khỏe con người của khí N2O, thông báo rộng rãi các khuyến cáo phản ứng có hại đến sức khỏe con người khi sử dụng khí N2O trên cơ thể con người sai mục đích, liều lượng.

Bộ Công thương cũng được kiến nghị quy định hướng dẫn việc quản lý, kinh doanh cũng như kiểm tra, giám sát các tổ chức, cá nhân khi sử dụng N2O và các hóa chất tương tự để hạn chế tình trạng sử dụng sản phẩm gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người; đẩy mạnh tuyên truyền, tăng cường nhận thức về việc khí N2O không phải chất gây nghiện nhưng có cơ chế tác động như chất gây nghiện.

Bên cạnh đó, Công an TP cũng kiến nghị UBND TP chỉ đạo các sở, ngành, cơ quan chức năng rút giấy phép kinh doanh đối với các cơ sở đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà tái phạm từ 1 lần trở lên.

Thành An