Boeing - Những lời cáo buộc 'từ trên trời' (Kỳ 1: Gặp nạn)
Máy bay Boeing 737 MAX 8 mang số hiệu chuyến bay ET302 của hãng hàng không Ethiopian Airlines đã rơi sau 6 phút cất cánh từ thành phố Addis Ababa, Ethiopia để đến thủ đô Nairobi của Kenya vào sáng 10-3. Tất cả 157 người trên máy bay đều thiệt mạng. Chuyến bay thảm khốc đã gây chấn động toàn thế giới bởi hậu quả mà nó mang lại. Đã 4 tháng trôi qua kể từ thảm họa, nhưng những tranh cãi về nguyên nhân khiến máy bay gặp nạn vẫn chưa đi đến hồi kết.
Hiện trường, nơi chiếc máy bay xấu số Boeing 737 MAX 8 của Ethiopian Airlines gặp nạn. Ảnh: BBC
Hiện trường thảm khốc
Đứng trên cánh đồng lầy lội ở rìa một trang trại nhỏ ở phía nam thủ đô Addis Ababa của Ethiopia, thật khó để tưởng tượng, đây là nơi 157 nam giới, phụ nữ và trẻ em đã bỏ mạng. Chỉ hơn 3 tháng trước, chuyến bay 302 của hãng hàng không Ethiopia Airlines đã lao xuống đất với tốc độ 805km/h, chỉ 6 phút sau khi rời Addis Ababa. Các ụ đất chất đống là kết quả của việc các máy đào tìm kiếm đống đổ nát.
Hành khách từ 35 quốc gia khác nhau như Canada, Trung Quốc và Anh, đã thiệt mạng tại đây. Kelele, một người dân địa phương, kể về vụ tai nạn ngày 10-3: "Khi đó là sáng sớm và tất cả chúng tôi đều ở trong nhà, đang dùng bữa sáng. Không ai nhìn thấy những gì đã xảy ra vào thời điểm đó. Chúng tôi chỉ nghe tiếng động mạnh. Khi ra ngoài, chúng tôi thấy thứ gì đó đang bốc cháy nghi ngút". Gần như ngay lập tức, vùng đất bị vây quanh bởi các thợ đào, các nhà điều tra tai nạn hàng không, các quan chức chính phủ… Và, tất nhiên, có cả gia đình của các nạn nhân.
Đó là cảnh tượng khác xa ngày hôm nay. Giờ đây, khu vực đã yên tĩnh và những mảnh vỡ lớn đã được dọn sạch. Nhưng các mảnh vỡ nhỏ vẫn còn, đập vào mắt bất cứ nơi nào. Mảnh vụn, mảnh vải, mảnh da… nằm khắp nơi. Một miếng kim loại nhỏ, vuông sơn màu đen, vàng và xanh lá cây đặc trưng của hãng hàng không Ethiopian Airlines vẫn nằm trên đất. Quá trình bị xé toạc khỏi thân máy bay khiến nó lởm chởm và méo mó. Những mảnh vỡ của một vật liệu giống như tổ ong, phủ đầy sơn trắng, nằm rải rác trên lớp bùn đen, rất có thể là những gì còn sót lại của nội thất máy bay.
Khởi đầu một giai đoạn rất khó khăn
Trong phòng họp trang trí công phu, tại trụ sở của hãng hàng không ở Addis Ababa, Giám đốc điều hành Tewolde Gebremariam nhớ lại ngày máy bay gặp tai nạn. "Lúc đó, tôi đang ở nhà thờ, vào khoảng 9 giờ sáng. Tôi sốc nặng khi được thông báo rằng ET302 đã biến mất khỏi radar. Đó là một tai nạn bi thảm, rất, rất bi thảm", ông Gebremariam kể.
Ông Gebremariam cho biết, đó là sự khởi đầu về một giai đoạn rất khó khăn, đặc biệt là đối với nhân viên tại trung tâm của Cty, nơi phi hành đoàn của máy bay gặp nạn được đào tạo. "Toàn bộ Cty đã đau buồn, vì mất hành khách, mất đồng nghiệp. Tuy nhiên, cùng lúc đó, chúng tôi đã điều hành tất cả các chuyến bay của mình, vào chính ngày đó và vào những ngày tiếp theo", ông nói. Ethiopian Airlines là hãng hàng không lớn nhất Châu Phi, vận hành hơn 100 máy bay và có một đội bay tương đối trẻ, bao gồm các thiết kế hiện đại như Airbus A350 và Boeing 787. Dù tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau từ những năm 1940, nhưng hãng hàng không hoạt động rất chuyên nghiệp, hiện đại. Bỏ xa khuôn mẫu một Châu Phi với các hãng hàng không mệt mỏi, vô tổ chức, vận hành máy bay chở khách già cỗi, Ethiopian Airlines tự coi mình là nơi mang tiêu chuẩn mới, đầy tham vọng cho lục địa.
Vô số câu hỏi đặt ra
Thật khó để hiểu được những gì đã xảy ra. Vì sao một máy bay hiện đại hoàn toàn mới có thể bị xóa sạch ngay lập tức. Gia đình các nạn nhân đã rời khỏi nơi này từ lâu, đài tưởng niệm và đặt hoa đã được dỡ bỏ, nhưng số phận của chuyến bay ET302 chưa thể bị lãng quên. Nó vẫn là chủ đề tranh luận và quan tâm mạnh mẽ, đặc biệt là trong các hành lang quyền lực ở Mỹ.
737 MAX là một thiết kế mới, một phiên bản cập nhật của 737, máy bay chở khách lâu đời của Boeing, và đây là vụ tai nạn thứ hai liên quan loại máy bay này chỉ trong vài tháng. Boeing hiện đang phải đối mặt với những câu hỏi nghiêm túc về cách thức mà máy bay mới được hình thành và đưa ra thị trường. Bộ Tư pháp Mỹ được cho là đang mở một cuộc điều tra hình sự. Vô số vụ kiện đã được gia đình các nạn nhân đưa ra để chống lại tập đoàn hàng không khổng lồ. Trong tất cả những điều này, rất nhiều sự chú ý đã tập trung vào các phi công của máy bay, hành động họ đã thực hiện trong chuyến bay và liệu việc đào tạo mà hãng hàng không Ethiopian Airlines đã thực hiện đối với các phi công này có cung cấp đủ cho họ những kỹ năng cần thiết để tránh thảm họa hay không?
