Boeing khả năng sẽ gặp khó dù máy bay rơi ở Trung Quốc không phải 737 MAX

Chiều 21-3, một chiếc máy bay chở khách mang số hiệu MU 5735 của hãng hàng không China Eastern Arilines chở 132 người rơi ở một vùng đồi núi gần thị trấn Ngô Châu, tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc).

Công tác cứu hộ đang diễn ra. Đến chiều 22-3 hãng bay xác nhận có thương vong trong thảm họa này, dù chưa để xác định chính xác số nạn nhân.

Mảnh vỡ chiếc Boeing 737-800 rơi gần thị trấn Ngô Châu, tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) chiều 21-3. Ảnh: REUTERS

Khi nghe thông tin chiếc máy bay bị nạn là Boeing 737 không ít người hoang mang vì nghĩ đó có thể là mẫu máy bay Boeing 737 MAX từng xảy ra nhiều vụ tai nạn chết người nghiêm trọng gần đây và bị xác định có lỗi về kỹ thuật, dẫn đến làn sóng hạ cánh ngưng khai thác khắp thế giới.

Thực ra chiếc máy bay bị rơi chiều 21-3 là Boeing 737-800NG (Next Generation – thế hệ mới) vốn ra đời trước mẫu Boeing 737 MAX.

Hình ảnh chiếc Boeing 737 MAX (dưới) và chiếc mẫu Boeing 737-800 (trên). Ảnh: YOUTUBE

737-800NG có hồ sơ an toàn bay thuộc hàng tốt nhất

Hãng tin Bloomberg dẫn dữ liệu từ công ty hàng không Cirium cho thấy hơn 4.200 chiếc 737-800 đang được sử dụng trên toàn cầu. Trung Quốc là thị trường lớn nhất thế giới khai thác mẫu 737-800, với gần 1.200 chiếc, và China Eastern Airlines là nhà khai thác lớn thứ sáu nước này với 89 chiếc, theo công ty tư vấn hàng không IBA.

737-800NG được xem là một trong những mẫu máy bay an toàn nhất, có hồ sơ an toàn bay thuộc hàng tốt nhất trong tất cả các mẫu máy bay, chuyện xảy ra sự cố tai nạn chết người là rất hiếm. Trong số hơn 7.000 chiếc 737-800NG được giao kể từ năm 1997 thì mẫu máy bay này chỉ xảy ra 11 vụ tai nạn chết người, Bloomberg dẫn số liệu từ công ty tư vấn hàng không Cirium.

Theo trang web Airsafe.com chuyên theo dõi an toàn hàng không, các mẫu máy bay 737-800NG chỉ có 0,07 vụ tai nạn chết người trên một triệu chuyến bay tính đến năm 2019. Điều đó giúp mẫu máy bay này nằm trong nhóm hiếm bao gồm Boeing 747-400 và Airbus SE A320 - đối thủ cạnh tranh chính của dòng Boeing 737.

Vụ tai nạn chết người gần đây nhất của chiếc 737-800 NG trước vụ ngày 21-2 là vào tháng 8-2020, khi một chuyến bay của Air India Express trượt khỏi đường băng ở Kozhikode, Ấn Độ, khiến 21 người thiệt mạng. Điều tra xác định lỗi do phi công.

“Máy bay 737-800 NG đã hoạt động được 25 năm và có thành tích an toàn tuyệt vời. Tôi sẽ không suy đoán về những gì đã xảy ra nhưng nếu nhật ký Flightradar24 là chính xác, có vẻ như điều gì đó đã xảy ra đột ngột và mũi máy bay lặn khỏi độ cao bay” – ông Paul Hayes, Giám đốc an toàn hàng không và bảo hiểm của Cirium nêu ý kiến về vụ tai nạn chiều 21-3 ở Trung Quốc.

Theo dữ liệu được Flightradar24 đăng tải, chiếc Boeing 737-800NG số hiệu MU5735 của China Eastern Airlines đã có thời điểm bị gián đoạn trong lúc lên cao và hạ độ cao đột ngột, bất thường, nằm ngoài bất kỳ loại thông số bay thông thường nào.

Hình ảnh chiếc Boeing 737-800 rơi gần thị trấn Ngô Châu, tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) chiều 21-3. Ảnh: PEOPLE’S DAILY CHINA/STRAIT TIME

China Eastern Airlines cho biết nguyên nhân vụ tai nạn đang được điều tra. Những vụ tai nạn như vậy thường liên quan đến nhiều yếu tố và các chuyên gia cảnh báo còn quá sớm để đưa ra bất kỳ kết luận nào về nguyên nhân tiềm ẩn, đặc biệt là trong điều kiện thông tin khan hiếm.

Theo nhiều nhà phân tích tại ngân hàng đầu tư độc lâp Jefferies (Mỹ), cơ quan quản lý hàng không của Trung Quốc khó có thể ngưng khai thác toàn bộ số máy bay 737-800 trừ khi nghi ngờ nguyên nhân gốc rễ là do lỗi kỹ thuật.

Tuy nhiên, khó tránh khỏi lo ngại rằng người dân Trung Quốc có thể tránh bay trên những chiếc 737-800 cho đến khi nguyên nhân vụ tai nạn được xác định. Thái độ này có thể có phần do lo ngại các vấn đề liên quan mẫu 737 MAX, theo nhà phân tích Cai von Rumohr của ngân hàng đầu tư độc lập Cowen (Mỹ).

Vì vậy theo ông, việc xác định nguyên nhân tai nạn rất quan trọng. Ông cũng lưu ý rằng các nguyên nhân hàng đầu của các vụ tai nạn vận tải hàng không thương mại có xu hướng là do các vấn đề bảo trì, lỗi phi công hoặc phá hoại, hơn là các vấn đề về sản xuất hoặc thiết kế.

Chuyện khôi phục hoạt động 737 MAX tại Trung Quốc sẽ chậm thêm?

Mẫu 737 MAX chỉ mới hoạt động lại được chưa đầy hai năm sau khi bị ngưng khai thác trên toàn thế giới vào tháng 3-2019, sau hai vụ tai nạn ở Ethiopia và ở Indonesia khiến 346 người thiệt mạng.

Trung Quốc là quốc gia đầu tiên ngưng khai thác mẫu 737 MAX sau hai vụ tai nạn chết người ở Indonesia và Ethiopia hơn ba năm trước, và đây là thị trường lớn duy nhất mà 737 MAX chưa được khôi phục sử dụng cho các chuyến bay thương mại.

Các nguồn tin trong ngành cho biết, một chiếc 737 MAX được Boeing chế tạo cho công ty con Shanghai Airlines của China Eastern Airlines đã cất cánh từ Seattle đến nhà máy hoàn thiện của Boeing ở TP Chu San, tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc) vào tuần trước, một dấu hiệu cho thấy mẫu máy bay này khả năng đã gần trở lại hoạt động tại Trung Quốc.

Chiếc 737 MAX bị nạn ở Ethiopia năm 2018. Ảnh: SEE NEWS

Tuy nhiên hãng tin Reuters dẫn dự đoán nhiều nhà phân tích rằngvụ tai nạn chiều 21-3 có thể cản trở nỗ lực khôi phục hoạt động của Boeing ở Trung Quốc – thị trường lớn nhất thế giới, cũng như cung cấp 140 chiếc 737 MAX cho thị trường này.

Nhà phân tích Colin Scarola tại công ty nghiên cứu đầu tư độc lập CFRA Research (Mỹ) nói ông sẽ không ngạc nhiên nếu vụ tai nạn chiều 21-3 tiếp tục làm trì hoãn việc quay trở lại của 737 MAX ở Trung Quốc.

Còn nhà phân tích Seth Seifman của ngân hàng J.P. Morgan cho rằng dù chiếc máy bay bị nạn chiều 21-3 là mẫu khác nhưng sự cố này cũng ảnh hưởng đến mục tiêu của Boeing khởi động lại việc giao mẫu 737 MAX cho thị trường Trung Quốc sau 3 năm tạm dừng.

Trung Quốc được biết đến là nước quản lý an toàn hàng không nghiêm ngặt bậc nhất thế giới. Bên cạnh đó, các hãng hàng không Trung Quốc cũng chưa cần máy bay 737 MAX mới vì nhu cầu giảm sau đợt bùng phát COVID-19 lớn nhất của nước này trong hai năm, các nguồn tin trong ngành cho biết.

Theo nhà phân tích ngành hàng không vũ trụ John Strickland, “NG là mẫu máy bay hoàn toàn khác với 737 MAX – mẫu máy bay vừa trải qua một quá trình tái chứng nhận nghiêm ngặt”, và ông “không mong sự cố hôm nay sẽ ảnh hưởng đến việc MAX trở lại hoạt động tại Trung Quốc”.

ĐĂNG KHOA