Bộ Xây dựng: Trường hợp xây dựng của gia đình cụ Cửu được miễn giấy phép xây dựng

Theo đó, ngày 16/7/2018, khi gia đình cụ Cửu đang tổ chức thi công xây dựng nhà ở thì bị UBND xã lập biên bản yêu cầu phải dừng lại; nếu không, sẽ cưỡng chế do nguồn gốc đất là đất ao (chuôm) gia đình vẫn chưa chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở và chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ).

Tại Biên bản này, UBND xã yêu cầu gia đình cụ Trần Thị Cửu “ngừng ngay việc xây, nếu gia đình không chấp hành thì xã sẽ tổ chức cưỡng chế theo quy định của pháp luật”; rằng, gia đình cụ Cửu “đã đồng ý với kết luận của UBND xã là ngừng ngay việc xây dựng trên thửa đất này và đề nghị UBND xã lập hồ sơ báo cáo cấp có thẩm quyền cho “gia đình chuyển mục đích sử dụng đất thành đất ở mọi chi phí gia đình chịu trách nhiệm”.

Biên bản này do ông Nguyễn Văn Dương, Phó Chủ tịch ký tên, đóng dấu UBND xã và người ghi biên bản là công chức địa chính Phạm Văn Quý. Ký tên vào biên bản còn có một số “người liên quan” trong đó đáng chú ý nhất là ông Nguyễn Thái Học, công chức xây dựng huyện Mê Linh cũng ký tên vào biên bản này.

Ý kiến của chúng tôi:

I. Trường hợp xây dựng của gia đình cụ Trần Thị Cửu được miễn giấy phép xây dựng theo quy định tại mục k, Khoản 2 Điều 89 Luật Xây dựng.

II. Sự có mặt và ký tên vào Biên bản do UBND xã Tiến Thịnh của ông Nguyễn Thái Học, công chức thanh tra xây dựng tham gia buổi làm việc là không bình thường. Bởi, thực ra, công chức xây dựng - ông Học “có liên quan” và làm đúng chức trách của mình nếu ông ấy giải thích cho UBND xã Tiến Thịnh hiểu và tôn trọng pháp luật, theo đó, nhận thức được rằng trường hợp xây dựng của gia đình cụ Trần Thị Cửu được miễn giấy phép xây dựng theo quy định tại mục k, Khoản 2 Điều 89 Luật Xây dựng. Đáng tiếc, công chức xây dựng này đã ký tên vào một biên bản có 2 điều sai trái:

Một là, trái quy định tại mục k, Khoản 2 Điều 89 Luật Xây dựng, lại mang tính chất “dọa dẫm”: phải “ngừng ngay việc xây, nếu gia đình không chấp hành thì xã sẽ tổ chức cưỡng chế”(?)

Hai là, trái quy định tại Khoản 1 Điều 69 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ, vì gia đình cụ Trần Thị Cửu sử dụng đất liên tục ổn định từ trước 15/10/1993 đến nay nhưng chưa được cấp GCNQSDĐ. Đối với trường hợp người sử dụng đất chưa được cấp GCNQSDĐ thì không có cơ sở để “chuyển mục đích sử dụng đất”; bởi, tại Khoản 1 Điều 69 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP “Về trình tự, thủ tục cho phép chuyển mục đích sử dụng đất”, Chính phủ đã quy định rất rõ: Điều kiện đầu tiên cần phải có để “chuyển mục đích sử dụng đất” là người sử dụng phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (“Người sử dụng đất nộp đơn xin phép chuyển mục đích sử dụng đất kèm theo Giấy chứng nhận đến cơ quan tài nguyên và môi trường”).

Sau ngày báo đăng, với tư cách tác giả “Tình huống pháp lý”, Luật gia, Nhà báo Nguyễn Chấn đã gửi thư và thông tin về bài báo này đến Bộ trưởng Bộ Xây dựng và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, đề nghị hai vị Bộ trưởng nghiên cứu, giao cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xử lý.

Về phía Bộ Xây dựng, ngay sau đó, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà đã chỉ đạo, ủy quyền Thanh tra Bộ nghiên cứu, có ý kiến trao đổi trở lại với tác giả và Báo Thanh tra.

Tại Công văn số 640/TTr-TCD ngày 26/9/2018 (do Phó Chánh Thanh tra Lê Văn Lãng ký) gửi Luật gia, Nhà báo Nguyễn Chấn, Thanh tra Bộ Xây dựng đã thể hiện sự đồng tình với nội dung đăng trên Báo Thanh tra: “Theo quy định tại mục k, Khoản 2, Điều 89 của Luật Xây dựng thì công trình xây dựng của gia đình bà Trần Thị Cửu và Lê Văn Thơm là công trình nhà ở riêng lẻ tại nông thôn (không nằm trong khu bảo tồn, khi di tích lịch sử-văn hóa) nên thuộc diện miễn giấy phép xây dựng”.

Đối với vai trò của ông Nguyễn Thái Học, công chức thanh tra xây dựng tham gia buổi làm việc ngày 16/7 do UBND xã Tiến Thịnh tổ chức, Công văn số 640/TTr-TCD cho biết: “Theo hồ sơ, tài liệu do địa phương cung cấp thì ông Nguyễn Thái Học thuộc biên chế của Đội Thanh tra xây dựng huyện Mê Linh (nay là Đội Quản lý trật tự xây dựng đô thị huyện Mê Linh).

Ông Nguyễn Thái Học tham gia cuộc họp do UBND xã Tiến Thịnh tổ chức với vai trò là cán bộ Đội Thanh tra xây dựng huyện Mê Linh thực hiện việc quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn được thực hiện theo quy chế phối hợp quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Mê Linh tại Quyết định số 5375/QĐ-UBND ngày 15/12/2016 của UBND huyện Mê Linh”.

Báo Thanh tra chân thành cảm ơn Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà đã thể hiện tinh thần trách nhiệm cao trước những vấn đề liên quan đến hoạt động quản lý của ngành được phản ánh trên các cơ quan truyền thông đại chúng; hoan nghênh Thanh tra Bộ Xây dựng đã nghiêm túc thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng.

Luật gia, Nhà báo Nguyễn Chấn