Bộ trưởng Y tế giải thích về việc 3 trẻ tử vong sau khi tiêm vắc xin 5 trong 1

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến tại Hội nghị trực tuyến khẩn về tăng cường công tác xử lý phản ứng sau tiêm chủng

Sau khi có 3 trẻ đã tử vong sau khi tiêm vắc xin ComBE FIVE (5 trong 1 mới), Bộ Y tế đã chính thức lên tiếng về các trường hợp này. Bộ Y tế cho biết từ khi có quyết định sử dụng vắc xin ComBE FIVE thay thế vaccine Quinvaxem trong tiêm chủng mở rộng, đến ngày 9.1.2019, đã có 28 tỉnh, thành triển khai tiêm vắc xin này. Số trẻ được tiêm là 131.171 trẻ.

Ngoài những phản ứng thông thường như trẻ sốt nhẹ, sưng đau nhẹ tại chỗ tiêm, khó chịu, quấy khóc cũng đã ghi nhận một số trường hợp sốt cao, quấy khóc kéo dài, co giật... ở một số địa phương, tỷ lệ khoảng 0,05%. Tuy nhiên các trường hợp này đều đã ổn định sau khi được cán bộ y tế theo dõi, điều trị.

Chia sẻ với báo chí, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết tiêm chủng là gây ra miễn dịch chủ động nhân tạo, đưa vào cơ thể lượng kháng nguyên không đủ gây bệnh nhưng có khả năng kích thích cơ thể tạo ra kháng thể. Sau đó, khi có kháng thể, nếu gặp vi rút gây bệnh, cơ thể đã có sẵn miễn dịch chủ động để không thể mắc bệnh.

Khi vào cơ thể, kháng nguyên sinh kháng thể sẽ có phản ứng, nhẹ nhất là sốt. Nếu không có phản ứng đó sẽ khó lòng sinh ra kháng thể chủ động. Với người càng khỏe mạnh, trẻ bụ bẫm thì phản ứng sốt càng cao, chứng tỏ kháng nguyên sinh kháng thể tốt, còn với trẻ yếu thường không đáp ứng tiêm kháng nguyên vào nên gần như không có phản ứng. Do đó, trẻ có biểu hiện sốt, quấy khóc, sưng đau, đỏ... sau tiêm là phản ứng thông thường.

Bộ trưởng Bộ Y tế đi kiểm tra một cơ sở tiêm phòng cho trẻ

Bộ trưởng cũng cho biết thêm nếu người dân sợ không tiêm chủng, người dân sẽ mắc bệnh và có thể đối mặt nguy cơ tử vong cao, chi phí điều trị bệnh nhiều, trong khi đó, tiêm chủng đảm bảo phòng bệnh tốt, chi phí lại thấp. Cũng giống như kháng sinh, thuốc, vắc xin cũng có phản ứng không mong muốn. "Chúng ta theo dõi chặt, không hoang mang, không quá căng thẳng nhưng cũng không chủ quan. Tỉ lệ tử vong của trẻ dưới 1 tuổi ở Việt Nam trung bình một ngày có 20 – 30 trẻ tử vong do tất cả mọi nguyên nhân từ sặc sữa, viêm phổi, tử vong không rõ nguyên nhân khi ngủ... có thể trùng hợp ngẫu nhiên ở thời gian tiêm chủng. Nếu theo dõi chặt, phát hiện nguy cơ, đưa đi bệnh viện kịp thời sẽ đảm bảo an toàn cho trẻ"- Bộ trưởng nói.

Hiện nay có nhiều bậc phụ huynh tìm tới các loại vắc xin dịch vụ với thành phần vô bào (vắc xin tiêm chủng mở rộng ComBe Five là toàn tế bào) và cho rằng vắc xin vô bào an toàn hơn vắc xin toàn tế bào. Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, kháng nguyên sinh kháng thể của vắc xin vô bào có thể không tốt bằng vắc xin có thành phần toàn tế bào. Vậy nên, nhiều trẻ tiêm vắc xin dịch vụ vẫn có nguy cơ mắc bệnh do kháng nguyên sinh kháng thể thấp hơn.

Để tránh tối đa nguy cơ trẻ phản ứng nặng, tai biến sau tiêm vắc xin, Bộ trưởng cho biết sẽ tập huấn toàn bộ cán bộ nhân viên y tế liên quan, xử lý sốc triệt để theo quy định ban hành. Đặc biệt, Bộ trưởng yêu cầu các cán bộ tỉ mỉ từ những chi tiết nhỏ nhất như tìm hiểu tiền sử sản khoa, tai biến trước đó của trẻ nhỏ, tiền sử bệnh thật, tiền sử dị ứng gia đình.

Trước đó, một trẻ hơn 2 tháng tuổi tử vong sau tiêm vắc xin ComBE Five tại Hà Nội. Đây là bé thứ 3 tử vong sau tiêm vắc xin này trong hơn một tháng triển khai tiêm chủng chính thức bằng ComBE Five (trước đó, đã có 2 bé tử vong 1-2 ngày sau buổi tiêm ngày 25.12.2018 tại Nam Định).

Theo Phó giám đốc Sở Y tế Hà Nội Hoàng Đức Hạnh, em bé kể trên được tiêm vắc xin lúc gần 9 giờ sáng 9.1, chiều bé sốt và gia đình có sử dụng thuốc hạ sốt cho bé. Đến đêm cùng ngày bé có biểu hiện li bì nhưng gia đình lại tưởng bé ổn hơn. Sáng 10.1 khi bé đã suy hô hấp, trào bọt hồng ở mũi, gia đình đưa đi cấp cứu nhưng bé đã tử vong.

Dạ Thảo