Bộ trưởng về hưu bị xóa tư cách: Các văn bản, giấy tờ đã ký có còn giá trị?

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân phát biểu tại phiên họp

Ngày 17/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức.

Tại Điều 84 dự thảo Luật quy định cán bộ, công chức, viên chức sau khi nghỉ việc hoặc nghỉ hưu mới phát hiện có hành vi vi phạm trong thời gian công tác thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm phải chịu một trong những hình thức kỷ luật khiển trách, cảnh cáo, xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm tại thời điểm có hành vi vi phạm.

Đây cũng là một trong ba nội dung được Chính phủ đưa ra xin ý kiến (cùng với nội dung đối tượng là công chức; về thực hiện chế độ hợp đồng xác định thời hạn đối với viên chức tuyển dụng mới).

Về vấn đề kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu, Bộ trưởng Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho biết, qua tổng hợp ý kiến các bộ, ngành, địa phương và các tầng lớp nhân dân đều nhất trí với việc bổ sung quy định về xử lý kỷ luật hành chính đối với cán bộ, công chức, viên chức sau khi nghỉ việc, nghỉ hưu mới phát hiện có hành vi vi phạm trong thời gian công tác.

Một số ý kiến đề nghị cân nhắc về tính pháp lý vì đối tượng này không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật; hệ quả pháp lý của việc xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm tại thời điểm có hành vi vi phạm thì những văn bản, quyết định của những người này ký còn hiệu lực hay không...

Thẩm tra dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết, cơ quan này tán thành sự cần thiết phải bổ sung trong dự thảo Luật quy định về việc xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức sau khi nghỉ việc, nghỉ hưu nếu phát hiện có hành vi vi phạm pháp luật trong thời gian công tác để thể chế hóa yêu cầu trong nghị quyết Trung ương, đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn.

Tuy nhiên, để thể hiện rõ hơn vấn đề này trong dự thảo Luật, Ủy ban Pháp luật đề nghị tách nội dung này (hiện đang được Chính phủ đề nghị bổ sung vào Điều 84) thành điều riêng quy định theo hướng: cán bộ, công chức, viên chức sau khi nghỉ việc, nghỉ hưu vẫn phải chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm của mình trong thời gian công tác; tùy theo tính chất, mức độ vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, xử lý hành chính hoặc xử lý kỷ luật; nếu gây thiệt hại phải bồi thường theo quy định của pháp luật và quy định về một số hình thức xử lý kỷ luật cụ thể trong Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức.

Tương ứng với từng đối tượng là cán bộ, công chức, viên chức có hành vi vi phạm cần quy định hình thức kỷ luật phù hợp bảo đảm hệ quả pháp lý gắn trực tiếp với quyền lợi cụ thể mà cán bộ, công chức, viên chức đó được hưởng trong thời gian công tác hoặc nghỉ hưu. Đồng thời, cần quy định nguyên tắc xác định thẩm quyền xử lý, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật để bảo đảm tính khả thi và thống nhất trong quá trình thực hiện.

Thảo luận tại phiên họp, các ý kiến cơ bản đồng tình với quy định xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức sau khi nghỉ việc, nghỉ hưu nếu phát hiện có hành vi vi phạm pháp luật trong thời gian công tác.

Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ đánh giá quy định vẫn chung chung, cần phải quy định cụ thể thêm ngay trong luật về cách chức, giáng chức…

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Phan Thanh Bình đề nghị, nên làm rõ việc chỉ xóa chức danh của người đã nghỉ hưu, nghỉ việc khi bị xử lý, nhưng tư cách pháp lý của chức danh đó trong tổ chức phải được giữ, tránh rối trong tổ chức, nhất là khi người đó đang đương chức đã đại diện tổ chức ký các văn bản, mà nếu các văn bản đó không bị pháp luật bác bỏ thì vẫn có hiệu lực.

Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho rằng, kỷ luật là vấn đề lớn, vừa mang tính pháp lý, vừa mang tính chính trị, vừa mang tính đạo lý. Sau khi dẫn trường hợp ông Vũ Huy Hoàng- người đã bị xóa tư cách nguyên Bộ trưởng Công thương, đồng thời đề cập đến điểm c, khoản 5, Điều 84 là xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm tại thời điểm có hành vi vi phạm, bà Nga đề nghị cân nhắc để quy định cho chuẩn và giải đáp mọi thắc mắc của dư luận thời gian qua: "Xóa là xóa cái đang hiện hữu, tồn tại, không thể xóa cái không còn".

Theo bà Nga, cần tìm khái niệm chỉ rõ, xóa là xóa các quyền lợi về tinh thần, vật chất mà người đó được hưởng bắt nguồn từ chức vụ họ đã đảm nhiệm trước khi nghỉ hưu. Đây là quyền về nhân thân gắn với chức vụ đó, còn những quyền khác như bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội… không gắn với chức vụ ấy thì họ vẫn được hưởng bình thường.

Về thời hiệu xử lý kỷ luật, đồng tình với việc quy định chung thời hiệu kỷ luật là 60 tháng, song bà Nga đề nghị rà kỹ lại quy định với hành vi vi phạm đặc biệt nghiêm trọng thì không áp dụng thời hiệu xử lý kỷ luật, phải có hướng dẫn để tránh trường hợp đến chết vẫn có thể bị xử lý kỷ luật.

Giải đáp, Bộ trưởng Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho biết, dự thảo luật lấy mốc tối đa thời hiệu xử lý kỷ luật hành chính là 5 năm, kể từ khi vi phạm đến lúc nghỉ hưu. Hết thời hạn đó thì cán bộ, công chức có hành vi vi phạm không bị xem xét xử lý kỷ luật. Bộ trưởng Tân cũng cho biết sẽ xem xét có nên giữ hình thức giáng chức không.

Giải trình về một số băn khoăn của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho rằng về hưu là không còn giữ chức vụ nữa nên không dùng từ “cách chức” mà dùng từ “xóa tư cách”.

Bộ trưởng Nội vụ cũng nhấn mạnh nếu kỷ luật cũng chỉ xử lý về quyền lợi từ chức danh đó mang lại, còn quyền lợi khác theo quy định vẫn được giữ.

Đức Trọng