Bộ trưởng Trần Tuấn Anh: Công tác QLTT không tách rời với Chính quyền địa phương

Vì sao phải nâng cấp Cục Quản lý thị trường lên Tổng cục?

Sáng nay, 31/10/2018, Quốc hội tiếp tục Phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với các thành viên Chính phủ. Trong phiên chất vấn sáng nay, đại biểu Lý Tiết Hạnh, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh về vấn đề thành lập Tổng Cục QLTT.

Trước đây để thực hiện chức năng QLTT trên địa bàn thì các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đều có Chi cục Quản lý thị trường giao địa phương trực tiếp quản lý và chỉ đạo dưới sự chỉ đạo chuyên môn của Bộ Công Thương. Nay theo mô hình tổ chức mới các Chi cục QLTT cấp tỉnh trước đây trở thành các Cục QLTT trực thuộc Tổng cục và đặc biệt ở một số khu vực, vài tỉnh mới có 01 Cục QLTT.

“Vậy tôi xin hỏi Bộ trưởng Bộ Công Thương, chính quyền địa phương còn có trách nhiệm trong QLTT trên địa bàn nữa hay không và nếu có thì lực lượng chuyên trách nào sẽ giúp chính quyền thực hiện nhiệm vụ này. Bên cạnh đó, đặc thù công tác QLTT thì luôn gắn với địa bàn thì với mô hình tổ chức mới thì có khó khăn gì hay là có ảnh hưởng gì đến hiệu quả công tác phối hợp xử lý hay không?”, đại biểu Lý Tiết Hạnh chất vấn.

Trả lời câu hỏi của Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định, người đứng đầu Bộ Công Thương nhấn mạnh, việc thành lập Tổng cục QLTT về bản chất chỉ là sự thay đổi mô hình quản lý. Công tác QLTT không tách rời với Chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng trên địa bàn.

Đại biểu Lý Tiết Hạnh (trái) chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh (phải) tại nghị trường sáng 31/10/2018

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, mô hình tổ chức lực lượng QLTT theo cấu trúc ngang bao gồm 63 Chi cục thuộc Sở Công Thương các tỉnh/thành phố và Cục QLTT tại Bộ Công Thương được duy trì hơn 60 năm qua đã góp phần ổn định thị trường nội địa, xử lý các hành vi vi phạm gian lận thương mại.

Tuy nhiên, những năm gần đây, các hành vi gian lận thương mại, buôn lậu, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ đã phát triển ở mức độ tinh vi, phức tạp hơn. Gian lận thương mại giờ đây không chỉ ở một địa bàn cục bộ cấp xã, huyện, tỉnh nữa mà có phạm vi rộng hơn, liên tỉnh, liên vùng.

Đặc biệt, với sự phát triển của công nghệ thông tin, Internet, mạng xã hội, thương mại điện tử, giờ đây Internet đang trở thành một kênh tiêu thụ hàng giả, hàng nhái, hàng lậu, hàng kém phẩm chất mà các lực lượng chức năng rất khó phát hiện và xử lý. Cách tổ chức lực lượng QLTT theo mô hình cũ bị giới hạn và chia cắt theo địa phương đã không còn theo kịp nhu cầu quản lý.

Chính vì vậy, việc tổ chức lực lượng QLTT theo mô hình tập trung, thống nhất từ trung ương đến địa phương, bao gồm các Cục ở địa phương trực thuộc Tổng cục QLTT, Bộ Công Thương sẽ đáp ứng đòi hỏi trong bối cảnh mới. Mô hình tổ chức theo ngành dọc sẽ góp phần bảo đảm phát huy sức mạnh, hiệu quả hoạt động của lực lượng QLTT, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết.

Cũng theo Bộ trưởng, mô hình Tổng Cục QLTT sẽ khắc phục được tình trạng cắt khúc theo địa giới hành chính trong chỉ đạo điều hành của lực lượng hiện nay. Công tác chỉ đạo, quản lý sẽ được tập trung, thống nhất, xuyên suốt từ trung ương đến địa phương, phát huy vai trò, hiệu quả hoạt động kiểm tra, kiểm soát thị trường, ứng phó kịp thời đối với các diễn biến bất thường, có tác động tiêu cực trên thị trường cả nước.

Đặc biệt, trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại trên thị trường nội địa, lực lượng QLTT giữ vai trò chủ công, thường xuyên phải phối hợp nhiều lực lượng như: công an, biên phòng, hải quan, thuế. Các lực lượng này đã được tổ chức theo hệ thống ngành dọc, xuyên suốt từ trung ương đến địa phương. Vì thế, mô hình Tổng cục QLTT với 63 Cục ở địa phương sẽ giúp cho công tác phối hợp giữa lực lượng QLTT với các lực lượng khác không bị đứt đoạn; sự đồng bộ này sẽ giúp thống nhất liên thông giữa cơ quan trung ương và cơ quan địa phương trong xử lý đấu tranh với buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, đảm bảo hiệu quả trong công tác phối hợp.

Tuy nhiên, không phải vì thay đổi mô hình từ Chi cục ở địa phương thành Cục của Tổng cục thuộc Bộ Công Thương mà chính quyền địa phương không còn trách nhiệm với công tác QLTT. Việc thành lập Tổng cục QLTT về bản chất chỉ là sự thay đổi mô hình quản lý. Công tác QLTT không tách rời với Chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng trên địa bàn. Biên chế công chức của QLTT trên địa bàn vẫn giữ nguyên, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh một lần nữa.

Với mô hình tổ chức lực lượng QLTT mới, Bộ Công Thương cũng sẽ tập trung đẩy mạnh và đổi mới phương thức hoạt động, cách thức tổ chức thanh tra, kiểm soát thị trường để đạt hiệu quả cao hơn. Bên cạnh đó, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng khẳng định, sẽ đổi mới phương thức QLTT theo phương thức số hóa, gắn với nâng cao phẩm chất, năng lực của cán bộ QLTT trên toàn hệ thống.

"Tôi nhận trách nhiệm về công tác QLTT"

Tranh luận thêm với Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, đại biểu Lý Tiết Hạnh cho biết câu trả lời của Bộ trưởng khá thỏa đáng, tuy nhiên, đại biểu cho rằng, với đặc thù của QLTT là yêu cầu xử lý nhanh, chính xác, kịp thời, có trường hợp 2 - 3 giờ sáng cũng phải đi xử lý vụ việc mà đều là trên địa bàn thực tế.

“Với cơ sở vật chất như hiện nay thì việc xác định số hóa QLTT như là giải pháp khắc phục hạn chế về QLTT đã thực sự chín muồi chưa vì sẽ gặp khó khăn nhất định”, đại biểu Hạnh tiếp tục chất vấn.

Bên cạnh đó, Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (Thành phố Hồ Chí Minh) cũng đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương giải trình rõ hơn về phẩm chất, năng lực của cán bộ QLTT hiện nay và trách nhiệm của người đứng đầu ngành Công Thương với công tác này.

Giải trình thêm về vấn đề này, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác QLTT là phù hợp xu hướng hiện nay, đặc biệt là chủ trương tinh giản biên chế của Đảng, nhà nước cũng như chủ trương cải cách hành chính, xây dựng chính phủ điện tử hiện nay.

Đối với ý kiến của Đại biểu Quyết Tâm, Bộ trưởng khẳng định, ông nhận trách nhiệm của người đứng đầu ngành Công Thương với công tác QLTT trong việc phối hợp với chính quyền các địa phương và cơ quan chức năng khác cũng như trong việc phối hợp với bản thân lực lượng QLTT tại địa phương.

“Vì QLTT có trách nhiệm rất lớn không chỉ bảo vệ thị trường nội địa, bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng mà còn tác động tới hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, tổ chức. Vì vậy, có những vụ việc xảy ra liên quan tới phẩm chất, năng lực của cán bộ QLTT, chúng tôi cũng đã phối hợp với địa phương trong xem xét xử lý trách nhiệm của các cá nhân, đơn vị có liên quan”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định.

Thu Thủy