Bộ trưởng TN-MT: Việc cấp hàng nghìn ha đất xây chùa Bái Đính, Tam Chúc...chưa rõ ràng

Mới đây, Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà đã ký văn bản trả lời chất vấn của ĐBQH Nguyễn Thị Kim Thúy (đoàn Đà Nẵng) về việc cấp hàng nghìn ha đất tại Ninh Bình, Hà Nam, Thái Nguyên, Hải Phòng… để doanh nghiệp xây chùa, việc xây chùa có nằm trong quy hoạch sử dụng đất không, việc giao đất được tính giá như thế nào?

Trong văn bản, Bộ trưởng Hà đã giải đáp các thông tin liên quan đến việc giao đất cho chùa Bái Đính (tỉnh Ninh Bình), chùa Tam Chúc (tỉnh Hà Nam), Khu văn hóa tâm linh Hồ Núi Cốc (tỉnh Thái Nguyên), Khu du lịch văn hóa tâm linh đảo Cái Tráp (thành phố Hải Phòng).

Giao đất tại chùa Bái Đính: Không thể hiện mục đích sử dụng từng loại đất

Theo văn bản, chùa Bái Đính mới được xây dựng bên cạnh khu vực chùa cổ Bái Đính cũ trên núi Bái Đính, xã Gia Sinh, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình. Khu núi chùa Bái Đính có quy mô diện tích 1.005,3 ha, nằm trong quy hoạch tổng thể khu du lịch Tràng An.

Khu núi chùa Bái Đính mới được thể hiện trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tỉnh Ninh Bình đến năm 2010 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; được tiếp tục thể hiện trong quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 (phê duyệt năm 2014) và trong điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của các cấp tỉnh, huyện (được phê duyệt trong năm 2017).

Ngoài ra, khu núi chùa Bái Đính thuộc quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị khu di tích lịch sử - văn hóa Cố đô Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 82/QĐ-TTg ngày 29/4/2003 và quy hoạch chi tiết xây dựng khu du lịch Tràng An đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1875/QĐ-UBND ngày 10/8/2004 (quy mô diện tích là 1.566 ha), được điều chỉnh tại Quyết định số 2570/QĐUBND ngày 18/11/2005 (quy mô diện tích là 1.961 ha). Trong đó khu vực núi chùa Bái Đính có diện tích 1.005,3 ha.

Khu vực núi chùa Bái Đính có diện tích hơn 1.000 ha

Từ năm 2006 đến năm 2012, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành 9 Quyết định thu hồi diện tích 518,3 ha đất (chiếm 51,5% so với quy hoạch được duyệt) bao gồm: đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân là 184,9 ha; đất do Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Gia Viễn là 67,6 ha; đất do UBND xã quản lý là 178,9 ha; đất hoang, đất xâm canh 36,7 ha.

Tỉnh giao đất cho 3 cơ quan gồm: Sở Thương mại - Du lịch (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) 495,3 ha để thực hiện dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính; Ban quản lý quần thể danh thắng Tràng An 18,6 ha để xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính và UBND huyện Gia Viễn 4,3 ha để mở rộng khu dân cư hiện hữu.

Tuy nhiên, văn bản của Bộ TN-MT khẳng định: "Việc giao đất cho 3 đơn vị như trên để thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng, xây dựng khu tâm linh là chưa thể hiện rõ đối tượng được giao đất để quản lý hay giao đất để sử dụng; không thể hiện chế độ sử dụng đất (giao có thu tiền hay không thu tiền, hay thuê đất, không xác định thời hạn sử dụng đất)".

Đồng thời, Bộ cũng cho rằng việc giao đất cho 3 đơn vị trên không thể hiện mục đích sử dụng từng loại đất theo quy định của Luật Đất đai nên chưa đủ cơ sở để xác định diện tích phải tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, căn cứ để xác định giá đất.

Chùa Tam Chúc: Mập mờ quyết định giao đất cho Xuân Trường

Đối với khu du lịch quốc gia Tam Chúc (chùa Tam Chúc), đã có quy hoạch tổng thể được UBND tỉnh Hà Nam phê duyệt tại Quyết định số 192/QĐ-UBND ngày 15/02/2006 (quy mô 2.042,39 ha); được điều chỉnh tại Quyết định số 488/QĐ-UBND ngày 22/3/2012 (quy mô 5.100 ha) và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 526/QĐ-TTg (quy mô 4.000 ha), gồm nhiều khu chức năng, trong đó khu văn hóa tâm linh Tam Chúc có diện tích 1.205 ha.

Về chủ trương đầu tư và dự án đầu tư, năm 2007, UBND tỉnh Hà Nam đã phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật khu du lịch Tam Chúc, với diện tích là 2.042.39 ha, chủ đầu tư là Sở Thương mại - Du lịch.

Khu văn hóa tâm linh Tam Chúc có diện tích 1.205 ha

Về giao đất, cho thuê đất, từ năm 2006 đến năm 2009, UBND tỉnh Hà Nam đã ban hành 4 quyết định thu hồi đất và giao cho Sở Thương mại - Du lịch (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) để phát triển khu du lịch Tam Chúc, với tổng diện tích là 815,1 ha.

Từ năm 2008 đến năm 2011, UBND tỉnh Hà Nam ban hành 2 quyết định thu hồi đất và giao toàn bộ diện tích 815,1 ha nói trên cho Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu du lịch Tam Chúc theo dự án được duyệt.

Trong đó, tại Quyết định số 1364/QĐ-UBND ngày 04/11/2008 cho Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường thuê đất với diện tích 509 ha, thời hạn 50 năm.

Tại Quyết định số 1380/QĐ-UBND ngày 9/11/2011 giao đất cho Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường với diện tích 306,1 ha, hình thức giao đất để quản lý và đầu tư xây dựng khu du lịch, nhưng không yêu cầu phải bàn giao lại cho nhà nước sau khi hoàn thành xây dựng.

Với chùa Tam Chúc, Bộ TN-MT cho rằng các quyết định giao đất của tỉnh còn chưa rõ ràng về nội dung. Mục đích sử dụng chỉ thể hiện "đầu tư xây dựng khu du lịch Tam Chúc" mà không thể hiện loại đất cụ thể theo quy định tại Điều 13 của Luật đất đai.

Đồng thời, do tại thời điểm giao đất chưa có quy hoạch chi tiết xây dựng, các quyết định cũng chưa xác định được mục đích sử dụng đất cụ thể trong từng quyết định. Điều này dẫn tới không thống nhất và thiếu cơ sở để tính tiền thuê đất.

Khu văn hóa tâm linh Hồ Núi Cốc: Chưa giao đất cho doanh nghiệp

Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng Khu du lịch Hồ Núi Cốc - Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt (ATK) Định Hóa có quy mô sử dụng đất của là 19,9 ha, trong đó thuộc xã Vạn Thọ - huyện Đại Từ là 18,0 ha; thuộc xã Phúc Tân - thị xã Phổ Yên là 1,9 ha.

Phối cảnh dự án Khu văn hóa tâm linh Hồ Núi Cốc. Ảnh: Zing.vn.

Với mục tiêu quy hoạch phát triển kinh tế xã hội, khu du lịch quốc gia Hồ Núi Cốc phù hợp chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt lần lượt vào các năm 2011 và 2016. Đồng thời dự án này cũng phù hợp với điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất của các cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Vùng du lịch quốc gia Hồ Núi Cốc tỉnh Thái Nguyên có quy mô 18.940,77 ha (theo Quyết định số 3212/QĐ-UBND ngày 24/12/2010 của UBND tỉnh), trong đó Khu văn hóa tâm linh Hồ Núi Cốc là dự án thành phần (chỉ có quy mô diện tích đất là 19,9 ha), trong quy hoạch Vùng du lịch quốc gia Hồ Núi Cốc đã được HĐND tỉnh Thái Nguyên thông qua tại Nghị quyết số 107/NQ-HĐND ngày 24/3/2016.

Trên cơ sở đó, ngày 06/7/2016, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1674/QĐ-UBND đồng ý chủ trương cho Doanh nghiệp tư nhân xây dựng Xuân Trường thực hiện dự án Khu văn hóa tâm linh Hồ Núi Cốc và điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án tại Quyết định số 1122/QĐ-UBND ngày 26/4/2019.

Dự án được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết tại Quyết định số 3546/QĐ-UBND ngày 13/11/2017, với mục tiêu xây dựng một khu du lịch văn hóa tâm linh Hồ Núi Cốc có tầm cỡ quốc gia, quốc tế, kết hợp các loại hình du lịch mà đặc trưng cơ bản là: lịch sử, văn hóa, tâm linh, sinh thái, thăm quan, nghỉ dưỡng… đáp ứng nhu cầu tâm linh, tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ trên sân khấu ngoài trời; cung cấp các dịch vụ giải trí lành mạnh cho du khách nhằm giữ gìn bản sắc văn hóa, dân tộc, góp phần tôn tạo, làm đẹp thêm cảnh quan thiên 5 nhiên Hồ Núi Cốc để thu hút khách thập phương và quốc tế, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển kinh tế du lịch, tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh.

Hạng mục chính của dự án gồm: Khu tháp; khu tam quan, bến thuyền; khu đền mẫu; bãi đỗ xe. Tổng mức đầu tư của dự án khoảng 2.956 tỷ đồng. Nguồn vốn đầu tư là vốn của chủ đầu tư và vốn huy động hợp pháp khác.

Về cơ cấu và hình thức sử dụng đất, khu văn hóa tâm linh Hồ Núi Cốc là một dự án đầu tư thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư với diện tích sử dụng đất là 19,9 ha. Trong đó, đối với diện tích 9,71 ha được quy hoạch là đất cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng trong đó có công trình Đền Gàn là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh đã được xếp hạng. Việc quản lý đất đai, công trình xây dựng đối với đất cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng thực hiện theo quy định của Luật đất đai, Luật di sản; sau khi Doanh nghiệp đầu tư xây dựng xong công trình tôn giáo, tín ngưỡng sẽ bàn giao cho Trung ương giáo hội phật giáo Việt Nam và chính quyền địa phương để quản lý, khai thác, vận hành; tiền thu được từ việc công đức do Ban trị sự Giáo hội phật giáo Việt Nam quản lý, sử dụng.

"Đối với diện tích 10,19 ha quy hoạch là đất kinh doanh dịch vụ, doanh nghiệp sẽ phải thuê đất với Nhà nước và trả tiền thuê đất theo quy định tại Điều 56 của Luật đất đai. Đến nay, UBND tỉnh chưa giao đất cho doanh nghiệp, do hiện nay doanh nghiệp đang hoàn thiện thiết kế dự án theo quy hoạch được duyệt, chưa có hồ sơ xin thuê đất theo quy định" - Bộ trưởng TN-MT cho biết.

Đối với Khu du lịch văn hóa tâm linh đảo Cái Tráp (Hải Phòng), Bộ trưởng Hà cho biết ngày 30/10/2015, thành phố Hải Phòng có thông báo số 288/TB-UBND chấp thuận chủ trương và cho phép doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường khảo sát diện tích khoảng 500 ha tại khu vực đảo Cái Tráp, (huyện Cát Hải) để nghiên cứu lập quy hoạch chi tiết 1/500 và Dự án Khu du lịch văn hóa tâm linh tổng hợp. Tuy nhiên, đến nay doanh nghiệp vẫn chưa thực hiện, UBND thành phố Hải Phòng đang làm thủ tục để hủy bỏ thông báo trên.

Đại gia Xuân Trường "ăn chay trường" là ai? Đại gia Xuân Trường tên thật là Nguyễn Văn Trường, sinh năm 1963 tại Hoa Lư, Ninh Bình. Ông Trường là một doanh nhân nổi tiếng, nằm trong nhóm doanh nhân đạt danh hiệu "Doanh nhân Việt Nam tiêu biểu" và Cúp Vàng hội nhập kinh tế quốc tế.

Ngoài chức vụ Tổng Giám đốc Công ty Xây dựng Xuân Trường, ông Trường còn là Chủ tịch HĐQT CTCP Du lịch Hoa Lư, Giám đốc khách sạn Hoa Lư. Ông cũng tham gia vào nhiều hoạt động của giới doanh nhân khác như Ủy viên Ban Chấp hành Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) khóa V.

Dù là doanh nhân nổi tiếng, gắn liền với hàng loạt dự án nghìn tỷ nhưng tỷ phú Xuân Trường được cho là người kín tiếng, giản dị và "ăn chay trường" từ nhiều năm nay. Ông hiếm khi xuất hiện trên các phương tiện truyền thông, thông tin về ông trên báo chí cũng vô cùng ít ỏi.

Trong một lần hiếm hoi chia sẻ trên báo giới, đại gia Xuân Trường tâm sự: "Có người đã đúc kết rất đúng rằng, đại gia thì cũng chỉ ăn được 3 bữa cơm một ngày thôi, cái khác biệt biệt là họ sẽ để lại cái gì cho đời. Và cái để lại đó, nếu nó thực sự đáng quý, thì cũng chẳng cần khoa trương, nó vẫn quý".

Đại gia Xuân Trường là chủ nhân của hàng loạt dự án du lịch tâm linh nổi tiếng như Khu du lịch Hồ Núi Cốc, khu Du lịch Tràng An - chùa Bái Đính (, khu du lịch Tam Chúc - Ba Sao, khu du lịch Cái Tráp, những ngôi chùa trên quần đảo Trường Sa...

Năm 2006, ông Trường mạnh tay đầu tư cả nghìn tỷ đồng xây khu du lịch Tràng An - chùa Bái Đính ở cố đô Hoa Lư (Ninh Bình). Nhiều nguồn tin cho hay, ông còn bỏ ra 100.000 USD để đích thân đưa ngọc xá lợi từ Ấn Độ về ngôi chùa này.

Cùng năm 2006, quy hoạch Khu du lịch Tam Chúc - Ba Sao được phê duyệt với tổng vốn đầu tư gần 11.000 tỷ đồng. Chủ đầu tư dự án chính là Công ty Xây dựng Xuân Trường của ông Trường.

Cuối năm 2015, Công ty Xây dựng Xuân Trường có tờ trình đề nghị TP. Hải Phòng chấp thuận chủ trương, cho doanh nghiệp đầu tư dự án Khu du lịch văn hóa tâm linh tổng hợp đảo Cái Tráp, với số vốn đầu tư dự kiến 9.800 tỷ đồng.

Gần đây nhất, tỷ phú Xuân Trường khởi động dự án đình đám 15.000 tỷ đồng xây dựng Khu du lịch tâm linh Hồ Núi Cốc (Thái Nguyên). Điểm đặc biệt của siêu dự án này là Tháp Phật giáo lớn nhất thế giới với chiều cao 150m, nền móng tháp có chiều rộng 10.000m2, có thể chứa được từ 5.000-10.000 người trong cùng một thời điểm.

Ngọc Linh