Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản xin lỗi vì tìm điểm đặt hệ thống phòng không bằng Google Earth

Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Takeshi Iwaya ngày 17/6 đã xin lỗi Tỉnh trưởng tỉnh Akita Norihisa Satake về những sự việc liên quan tới kế hoạch triển khai hệ thống đánh chặn tên lửa trên mặt đất Aegis Ashore.

Bộ trưởng Iwaya (trái) xin lỗi trong cuộc gặp với Tỉnh trưởng tỉnh Akita.

Bộ trưởng Quốc phòng Iwaya cho biết, ông thành tâm xin lỗi vì những sự việc khiến người dân đặt câu hỏi về tính chân thành của Bộ Quốc phòng và nói rằng Bộ sẽ thành lập nhóm công tác phụ trách vấn đề này và tiến hành khảo sát các địa điểm khác để triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa.

Theo ông, hệ thống phòng thủ tên lửa Aegis Ashore là không thể thiếu và ông sẽ nỗ lực hết sức mình để lấy lại lòng tin của dân chúng.

Trong khi đó, Tỉnh trưởng Satake nói rằng, người dân muốn có một lời giải thích chính xác, đồng thời cho biết thêm tỉnh Akita sẽ không thảo luận về vấn đề triển khai nếu Bộ không xem xét lại kế hoạch này.

Trước đó, Bộ Quốc phòng Nhật Bản phải hứng chịu chỉ trích sau khi thừa nhận dựa vào dữ liệu lỗi từ ứng dụng Google Earth để tìm vị trí thích hợp triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa tối tân Aegis Ashore của Mỹ.

Giới chức Bộ thừa nhận họ không triển khai khảo sát các địa điểm ứng cử - một thiếu sót mà giới phân tích miêu tả là “không thể chấp nhận được” và đặt ra nghi vấn về quy trình ra quyết định của Bộ này.

Năm ngoái, Tokyo xác nhận sẽ triển khai phiên bản trên mặt đất của hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo Aegis để đối phó với điều Nhật Bản miêu tả là tên lửa phóng từ Triều Tiên.

Các vị trí tiềm năng cho việc triển khai bao gồm tỉnh Akita, nằm đối diện Bán đảo Triều Tiên ở phía Bắc Nhật Bản, và tỉnh Yamaguchi tọa lạc trên hòn đảo Honshu cực Nam của đất nước. Người dân tại các địa điểm này đã lên tiếng phản đối quân đội lắp đặt hệ thống phòng không xung quanh khu vực ở.

Trong một báo cáo ban đầu về các địa điểm tốt nhất được công bố vào tháng trước, Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết họ cân nhắc 19 địa điểm nhưng cuối cùng quyết định phần lớn trong số đó không phù hợp vì các ngọn núi xung quanh có thể chặn tín hiệu radar và hạn chế hiệu quả của hệ thống trong việc theo dõi tên lửa.

Tuy nhiên sau đó, một tờ báo địa phương, Akita Sakigake Shimpo, đã yêu cầu tiếp cận kết quả nghiên cứu và nhanh chóng nhận ra Bộ mắc lỗi trong tính toán.

Hệ thống phòng thủ tên lửa Aegis trong chế độ hoạt động tại Hawaii. Ảnh: AP

Chỉ dựa vào dữ liệu Google Earth, Bộ đã kết luận các ngọn núi cao hơn đáng kể so với thực tế. Cụ thể tại một địa điểm, bên ngoài thị trấn Oga thuộc tỉnh Akita, Bộ đã tính toán những ngọn núi sẽ chặn tín hiệu radar cách mặt đất góc 15 độ. Trong thực tế, con số đó chỉ là 4 độ.

Phát biểu trước Ủy ban An ninh Hạ viện Nhật Bản vào ngày 6/6, Bộ trưởng Quốc phòng Takeshi Iwaya cho biết ông sẽ thực hiện mọi biện pháp phòng ngừa để đảm bảo “những lỗi như vậy sẽ không bao giờ xảy ra một lần nữa”, báo Asahi đưa tin.

Trong một bài viết, tờ báo bình luận thật khó tin khi Bộ trưởng tuyên bố nguyên nhân chỉ đơn giản là sai sót trong tính toán. Trong một giả thuyết khác, nhiều người nghi ngờ Bộ Quốc phòng Nhật Bản từ lâu đã chọn sẵn một địa điểm gần thị trấn Araya phía Đông Bắc Nhật Bản và chỉ thêm các lựa chọn “để cho có” trong trường hợp phải thực hiện nghiên cứu.

Garren Mulloy, giáo sư chuyên ngành quan hệ quốc tế tại Đại học Daito Bunka (Tokyo) và là người có thẩm quyền liên quan đến các vấn đề quốc phòng, cho biết việc thừa nhận của Bộ Quốc phòng khi không khảo sát thực địa tại Araya càng khiến cho người dân thị trấn lo lắng. “Người dân địa phương có hai mối quan tâm chính và việc Bộ không thực sự nghiên cứu địa điểm sẽ càng làm những lo lắng đó lớn hơn. Nếu Bộ mắc lỗi như vậy, làm thế nào để dân có thể tin tưởng?”.

Hai mối quan tâm lớn mà người dân tại những khu vực triển khai hệ thống phòng lo sợ: Một là trở thành điểm triển khai Aegis Ashore sẽ khiến cộng đồng trở thành mục tiêu trong trường hợp bùng phát chiến sự, thứ hai là bức xạ điện từ do hệ thống radar tạo ra có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe con người cũng như tín hiệu truyền hình, radio và điện thoại.

Nguyễn Phượng (T/h)