Bộ trưởng Quốc phòng Nga 'ra tay' giảm căng thẳng Nam Caucasus

Thông tấn TASS của Nga ngày 18/7 đưa tin, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã thảo luận về tình hình hiện tại ở Nam Caucasus thông qua cuộc điện đàm với người đồng cấp Azerbaijan Zakir Hasanov.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu (phải) và người đồng cấp Azerbaijan Zakir Hasanov (trái) trong một cuộc gặp. Ảnh: Turan.az

Trong cuộc thảo luận, "Bộ trưởng Shoigu còn thông báo cho người đồng cấp về việc bắt đầu kiểm tra khả năng sẵn sàng của quân đội theo mệnh lệnh của Tổng Tư lệnh Các Lực lượng vũ trang Liên bang Nga".

Cuộc trao đổi giữa lãnh đạo bộ quốc phòng hai nước diễn ra một ngày sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chủ trì cuộc họp trực tuyến với các thành viên Hội đồng An ninh quốc gia Nga cùng nhiều quan chức cấp cao khác, trong đó nội dung chính là tình hình căng thẳng ở khu vực biên giới giữa Armenia và Azerbaijan.

Thư ký báo chí của Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov cho biết, tại cuộc họp, Tổng thống Putin và các quan chức đã trao đổi quan điểm và bày tỏ quan ngại về tình hình đụng độ leo thang ở biên giới Armenia- Azerbaijan. Moscow cho rằng các bên xung đột cần đảm bảo thực thi lệnh ngừng bắn, đồng thời khẳng định sẵn sàng đóng vai trò trung gian hòa giải.

Giao tranh biên giới giữa Azerbaijan và Armenia bùng phát lại trở lại ngày 16/7, sau khi tạm ngưng một ngày trước đó. Trong 3 ngày giao tranh bắt đầu từ ngày 12/7 vừa qua, 11 binh sĩ Azerbaijan và 1 dân thường thiệt mạng, trong khi phía Armenia có 4 binh sĩ thiệt mạng. Nga, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đã kêu gọi hai quốc gia vùng Caucasus ngừng bắn ngay lập tức.

Azerbaijan và Armenia vướng vào cuộc xung đột dai dẳng kéo dài hàng thập kỷ liên quan tới khu vực tranh chấp Nagorny Karabakh.

Khu vực này nằm sâu trong lãnh thổ phía Tây Nam của Azerbaijan, nhưng lại có đa số dân cư là người gốc Armenia sinh sống nên muốn ly khai để sáp nhập vào Armenia. Điều này đã gây ra tranh chấp chủ quyền giữa hai nước mà đỉnh điểm là cuộc chiến tranh kéo dài từ tháng 2/1988 đến tháng 5/1994.

Bất chấp thỏa thuận ngừng bắn đạt được năm 1994 và nhiều cuộc đàm phán hòa bình sau đó với sự trung gian của Nhóm Minsk, xung đột vẫn xảy ra tại đây.

Một ngôi làng của Armenia bị pháo binh Azerbaijan tập kích hôm 14/7. Nguồn: Sohu.

Việc giới chức quốc phòng Nga và Azerbaijan thảo luận về xung đột ở biên giới gây chú ý đặc biệt. Giới quan sát nhận thấy, Moscow đã gửi đi rất nhiều tín hiệu cho thấy họ sẵn sàng làm trung gian hòa giải cuộc xung đột, đồng thời sẵn sàng sử dụng phương pháp quân sự hòng gây áp chế với lực lượng của cả hai bên xung đột.

Hiện, Nga đang đồn trú dài hạn tại Armenia khoảng 2 lữ đoàn bộ binh, tổng quân số lên đến 5.000 quân. Cùng với đó, Nga cũng cung cấp một lượng lớn vũ khí và trang thiết bị cho quân đội Armenia, bao gồm cả hệ thống tên lửa Iskander có tính răn đe mạnh mẽ nhất của Nga. Ngoài ra, hệ thống tên lửa phòng không Sam-8 của Nga cũng được triển khai ở biên giới giữa Armenia và Azerbaijan.

Lý giải về việc Nga tăng cường hỗ trợ cho Armenia, giới quan sát cho rằng, mục đích của hành động này là để Armenia duy trì hiện trạng ở khu vực Nam Kavkaz, đây là một vùng địa chính trị trong vùng lân cận của phía nam dãy núi Kavkaz nằm trên biên giới Đông Âu và Tây Á. Nếu Armenia không có lực lượng đủ mạnh, thì Azerbaijan với sức mạnh quân sự vượt trội và được hậu thuẫn của nhiều bên sẽ từng bước xâm chiếm khu vực này.

Ngày 13/7, Bộ Ngoại giao Nga ra tuyên bố bày tỏ quan ngại và khẳng định, việc leo thang căng thẳng hơn nữa, đe dọa tới an ninh khu vực là điều không chấp nhận được, đồng thời kêu gọi các bên đối địch kìm chế và tuân thủ nghiêm ngặt lệnh ngừng bắn, cũng như khẳng định Moscow sẵn sàng có những hỗ trợ cần thiết để ổn định tình hình.

Truyền thông Mỹ cho rằng, Azerbaidjian có tiềm lực quân sự mạnh hơn hẳn Armenia. Azerbaijan cũng được Thổ Nhĩ Kỳ triệt để hậu thuẫn.

Trong khi đó, Armenia là quốc gia láng giềng với Nga và mới đây đã thông qua chiến lược an ninh quốc gia mới, với rất ít thay đổi, nhằm siết chặt quan hệ với Moscow.

Tuy nhiên, Nga cũng có quan hệ tốt với Azerbaidjian và không muốn làm bùng lên căng thẳng với Thổ Nhĩ Kỳ. Trong bối cảnh này, Moscow có ý định một lần nữa đóng vai trò trung gian hòa giải giữa hai quốc gia từng là thành viên của Liên Xô.

Huy Vũ