Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thăm Hàn Quốc

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper (trái) trong cuộc gặp người đồng cấp Hàn Quốc Jeong Kyeong-doo. Ảnh: Yonhap

Trong chuyến công du quốc tế đầu tiên trên cương vị mới, ông Esper đến Seoul từ tối 8/8, giữa lúc hai đồng minh khu vực của Mỹ là Hàn Quốc và Nhật Bản vẫn đang mâu thuẫn.

Hàn Quốc trước đó nói rằng họ đang cân nhắc mọi lựa chọn cho cuộc chiến thương mại với Nhật Bản, bao gồm khả năng vứt bỏ thỏa thuận chia sẻ thông tin tình báo. Hiệp định thông tin an ninh quân sự chung (GSOMIA) là thỏa thuận chia sẻ thông tin tình báo ba bên giữa hai nước này với Mỹ, có vai trò quan trọng trong việc đối phó với những mối đe dọa tên lửa và hạt nhân từ Triều Tiên. Hằng năm, hiệp định sẽ tự động được gia hạn vào ngày 24/8.

Ông Esper đến Seoul một ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng Hàn Quốc đã đồng ý “trả nhiều hơn” cho chi phí duy trì 28.500 lính Mỹ ở Hàn Quốc và hai bên đang thảo luận về vấn đề này. Nhưng người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Hàn Quốc nói với các phóng viên hôm 8/8 rằng hai bên vẫn chưa bắt đầu đàm phán.

Chuyến thăm của ông Esper diễn ra trong bối cảnh Triều Tiên vừa phóng thử hàng loạt tên lửa. Ông Esper nói trước chuyến thăm rằng Mỹ sẽ không phản ứng quá mức trước các vụ phóng tên lửa tầm ngắn của Triều Tiên và vẫn mở cánh cửa đàm phán với Bình Nhưỡng. Ông cũng nói dù Triều Tiên phàn nàn, Mỹ chưa có kế hoạch thay đổi các cuộc tập trận chung trong tương lai với Hàn Quốc.

Trong cuộc gặp hôm qua với Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Jeong Kyeong-doo, ông Esper đề nghị Hàn Quốc tham gia liên minh do Mỹ dẫn đầu để bảo đảm an toàn trên eo biển Hormuz, hãng thông tấn Hàn Quốc Yonhap đưa tin. Trong thông cáo báo chí chung, hai bộ trưởng “tái khẳng định cam kết ủng hộ những nỗ lực ngoại giao nhằm phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên và thiết lập hòa bình lâu dài”.

Nhấn mạnh Ấn Độ - Thái Bình Dương là khu vực ưu tiên của Mỹ, ông Esper cho biết chuyến thăm Hàn Quốc của ông lần này nhằm tái khẳng định cam kết của Mỹ đối với quan hệ đồng minh bền chặt - nhân tố đóng vai trò cốt lõi cho hòa bình và ổn định trên bán đảo Triều Tiên và Đông Bắc Á.

Trước khi đến Hàn Quốc, ông Esper đã có các chặng dừng chân tại Úc, Nhật Bản và Mông Cổ. Một thông tin đáng chú ý trong chuyến đi này là việc ông Esper nói về khả năng Mỹ đưa các tên lửa tầm trung mới đến châu Á trong vài tháng tới. Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton nói rằng những tên lửa đó có thể được đặt tại Nhật Bản hoặc Hàn Quốc. Trung Quốc tuyên bố sẽ có biện pháp đáp trả nếu Mỹ đưa tên lửa mặt đất đến Hàn Quốc hay Nhật Bản.

Ông Adam Ni, một nhà nghiên cứu về Trung Quốc tại ĐH Macquarie ở Úc, nói rằng nếu kế hoạch đó diễn ra đúng như vậy, Trung Quốc có thể sẽ đáp trả chủ yếu bằng biện pháp kinh tế.

Nhà nghiên cứu này cho rằng phản ứng của Trung Quốc có thể lớn hơn các biện pháp trừng phạt kinh tế phi chính thức nhằm vào Seoul hồi nước này đồng ý cho Mỹ triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD.

Seoul nói rằng hệ thống này là để phòng ngừa các mối đe dọa từ Triều Tiên, nhưng Bắc Kinh cho rằng đó là một mối đe dọa an ninh vì có thể giám sát các cơ sở quân sự của Trung Quốc. Trung Quốc sau đó đã gián tiếp cấm vận các công ty và sản phẩm Hàn Quốc, như hệ thống bán lẻ của Lotte, cùng với việc tẩy chay du lịch sang nước này.

Bình Giang