Bộ trưởng LĐTBXH Đào Ngọc Dung lên tiếng về tăng tuổi nghỉ hưu: 'Chưa bao giờ là dễ dàng vì tác động rất lớn đến hàng chục triệu người lao động'

Sáng 20/11, với 435/353 đại biểu có mặt tán thành (chiếm 90,06% số đại biểu có mặt), Quốc hội đã thông qua bộ luật Lao động sửa đổi.

Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh - Xã hội (LĐTBXH) Đào Ngọc Dung đã trao đổi với báo chí về những nội dung nổi bật của Luật:

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung chia sẻ bên hành lang Quốc hội ngay sau khi Luật Lao động (sửa đổi) được Quốc hội thông qua. Ảnh: Hà Giang

- Sáng nay, Quốc hội đã thông qua Luật Lao động (sửa đổi), Bộ trưởng có thể chia sẻ về điều này?

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Quốc hội đã biểu quyết thông qua Bộ luật lao động (sửa đổi) - là sự kiện rất quan trọng và có ý nghĩa lớn đối với việc xây dựng quan hệ lao động, phát triển lực lượng lao động. Đây là bộ luật có nội dung, phạm vi rất lớn và tác động sâu rộng đến hàng chục triệu người lao động, bao gồm cả lực lượng ở khu vực chính thức và phi chính thức. Đặc biệt, lần này, phạm vi, đối tượng mở rộng, áp dụng trong chừng mực cho cả khu vực phi chính thức.

Luật Lao động (sửa đổi) có nhiều điểm mới, đặc biệt là có tới hơn 10 điểm mới đối với người lao động và gần 10 điểm mới với tổ chức người đại diện.

Ở đây có những vấn đề có tính chất lịch sử, nhưng có những nội dung có tác động vài chục năm với chúng ta. Chẳng hạn vấn đề liên quan tổ chức đại diện tại cơ sở, vấn đề điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo lộ trình tăng chậm nhằm thực hiện đa mục tiêu, hay phát triển quan hệ lao động trong điều kiện kinh tế thị trưởng; những vấn đề liên quan đến tiền lương, thương lượng hay phát triển cũng như tạo điều kiện cho thương lượng tập thể trong thời gian tới.

Đây là những vấn đề rất lớn, có tác động sâu rộng. Mặt khác, đây là dịp chúng ta đưa những vấn đề chúng ta đã cam kết trong các công ước quốc tế hay những hiệp định thương mại trong sân chơi chung. Chúng ta nội luật hóa để phù hợp với vận hành chung của quốc tế nhưng cũng là để phù hợp với chúng ta.

-Vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu trong Luật có tác động đến người lao động ra sao, thưa ông?

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Điều chỉnh tăng dần tuổi nghỉ hưu là quyết sách rất lớn của Đảng, Nhà nước, là tầm nhìn có tính chất chiến lược nhằm đi trước đón đầu thách thức già hóa dân số cũng như giải quyết mục tiêu bao trùm là vừa đảm bảo tăng trưởng kinh tế, tăng trưởng xã hội nhưng cũng phải cân đối để đảm bảo công ăn việc làm, bảo toàn, phát triển bền vững quỹ bảo hiểm, giải quyết hài hòa việc bình đẳng và tiến tới giảm dần khoảng cách về giới. Đây là mục tiêu bao trùm và tương đối toàn diện. Việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu là xu hướng chung của thế giới nhưng cũng chưa bao giờ là dễ dàng với bất cứ quốc gia nào vì tác động rất lớn đến hàng chục triệu người lao động. Và trong mỗi hoàn cảnh, đối tượng cụ thể phải có cách ứng xử khác nhau.

Chủ trương chung và Quốc hội kỳ này thông qua điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo lộ trình tăng dần, bắt đầu từ 1/1/2021. Chúng ta điều chỉnh dần tuổi nghỉ hưu để tới năm 2028 thì nam giới đạt độ tuổi nghỉ hưu là 62. Phụ nữ thì đến 2035 sẽ đạt độ tuổi nghỉ hưu là 60. Như vậy lộ trình của ta rất rõ là tăng dần đều, tăng chậm theo hướng nam tăng mỗi năm 3 tháng, nữ tăng mỗi năm 4 tháng. Tôi muốn nói đây là điều chỉnh tuổi nghỉ hưu bình thường đối với người lao động trong điều kiện bình thường, trong hoàn cảnh công việc và sức khỏe bình thường. Với người lao động nặng nhọc, độc hại, ở vùng đặc biệt khó khăn hay trong điều kiện đặc biệt độc hại, nặng nhọc thì chúng ta lại có lộ trình điều chỉnh hoàn toàn khác. Những người lao động này được quyền nghỉ hưu sớm hơn không quá 5 năm.

Đương nhiên nếu những đối tượng này, cộng thêm suy giảm sức khỏe 61% thì có thể nghỉ hưu sớm hơn nữa.

Còn những trường hợp có trình độ cao, yêu cầu công việc đặt ra thì có thể sẽ được kéo dài tuổi nghỉ hưu nhưng không kéo dài quá 5 năm. Nhưng họ sẽ không làm công tác quản lý mà chuyển sang làm chuyên gia.

Một lần nữa tôi muốn nói, đây là điều chỉnh tuổi nghỉ hưu chung và điều chỉnh trong điều kiện người lao động bình thường, còn đối tượng đặc thù sẽ có hướng dẫn rất cụ thể.

-Ý nghĩa của Bộ Luật Lao động là bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Vậy những quy định bảo vệ lớn nhất cho quyền lợi người lao động là gì, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Xuyên suốt của bộ luật này là đề cao quyền tự quyết của người lao động, vai trò thương lượng của người lao động. Người lao động có quyền quyết định có chọn việc làm này hay không khi thấy công việc đó phù hợp, mức lương đó phù hợp... Ngoài ra, điều đặt ra lớn nhất là tổ chức đại diện là người đứng ra cùng người lao động, đại diện thương lượng cho người lao động trong quá trình tổ chức có hoạt động, trong quá trình thực thi quyền của người lao động.

-Xin cảm ơn Bộ trưởng!

Hà Giang