Bỏ qua tiêm chủng, hệ lụy khôn lường đối với sức khỏe của trẻ

Ảnh minh họa

Xung quanh vấn đề này, PGS. TS. BS Tôn Nữ Vân Anh (Khoa Nhi - Bệnh viện Trường đại học Y Dược Huế) chia sẻ kỹ hơn về lợi ích của tiêm chủng đối với sức khỏe của trẻ, cũng như những hậu quả do các bệnh truyền nhiễm phổ biến gây nên.

PGS. TS. BS Tôn Nữ Vân Anh khẳng định: Tại Việt Nam có 12 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và phổ biến có vắc xin dự phòng được triển khai miễn phí trong Chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR). Các bà mẹ nên cho con mình đi tiêm chủng để phòng ngừa những bệnh truyền nhiễm có thể gây ra nhiều biến chứng và gây tử vong cho trẻ.

Ngoài các vắc xin trong chương trình TCMR, các bà mẹ có thể cho con đi tiêm chủng phòng các bệnh viêm não mô cầu, viêm màng não mủ do phế cầu, tiêu chảy do vi rút Rota, thủy đậu, quai bị, viêm gan A, cúm… tại các cơ sở tiêm chủng dịch vụ phải trả tiền. Khi đưa trẻ đi tiêm chủng cần mang theo sổ/phiếu tiêm chủng để cán bộ y tế có chỉ định tiêm chủng phù hợp.

PGS. TS. BS Tôn Nữ Vân Anh

Vắc xin giúp cơ thể sản sinh kháng thể và miễn nhiễm với một số bệnh nguy hiểm. Đầu tiên với vắc xin viêm gan B - đây là bệnh rất dễ lây từ mẹ sang con. Bệnh sẽ gây nên xơ gan, ung thư gan. Vì vậy, tiêm vắc xin viêm gan B trong vòng 24h sau khi sinh là biện pháp tốt nhất đề phòng lây truyền vi rút viêm gan B từ mẹ sang con.

Bệnh bạch hầu là bệnh truyền nhiễm lây qua đường hô hấp, gây biến chứng nặng ở tim, suy hô hấp, thần kinh. Bệnh ho gà nếu không tiêm phòng sẽ bị ho kéo dài, viêm phổi, suy hô hấp, xuất huyết kết mạc (mắt) và dễ dẫn đến tử vong ở trẻ nhỏ. Bệnh uốn ván (sơ sinh) là bệnh nhiễm trùng nhiễm độc do vi khuẩn xâm nhập qua vết thương hở, gây co cứng, co giật, ngạt thở dẫn đến tử vong.

Bệnh bại liệt có thể để lại di chứng liệt, tàn phế suốt đời. Bệnh viêm màng não do Hib, viêm nắp thanh quản là những bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Haemophilus influenzae týp B (Hib) gây nên, bệnh lây qua đường hô hấp, dễ gây tử vong. Do vậy, phải tiêm 3 mũi vắc xin phối hợp phòng 5 bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib và uống vắc xin phòng bại liệt.

Với bệnh sởi, đây là bệnh truyền nhiễm lây lan nhanh qua đường hô hấp. Ở trẻ em, bệnh gây suy giảm miễn dịch, dễ biến chứng viêm phổi tế bào khổng lồ, loét giác mạc, tiêu chảy, suy dinh dưỡng dẫn đến tử vong.

Những đại dịch sởi khủng khiếp trong lịch sử thế giới đã từng diễn ra cướp đi sinh mạng của hàng ngàn người và gần đây có xu hướng bùng phát trở lại mà nguyên nhân chính là các bậc phụ huynh e ngại và không đưa con em đi tiêm phòng.

Viêm não nhật Bản B là bệnh truyền nhiễm lây qua trung gian muỗi đốt, bệnh thường gây viêm não, màng não ở trẻ em, ở giai đoạn tối cấp bệnh tử vong trong 24-48 tiếng do viêm thân não; ở các giai đoạn khác thì để lại di chứng nặng nề về tinh thần và vận động như bị động kinh, chậm phát triển trí tuệ, bại não…

Với bệnh quai bị, trẻ em đặc biệt là trẻ nam cần tiêm vì nếu mắc quai bị sẽ bị vô sinh thứ phát sau quai bị lâu dài hoặc viêm não do quai bị, viêm tụy do quai bị. Với bệnh Rubella, trẻ gái bắt buộc phải tiêm vì nếu không tiêm, sau lớn có nhiều khả năng sẽ sinh con bị các dị tật như sứt môi hở hàm ếch, các khuyết tật về tim, đục thủy tinh thể, điếc bẩm sinh, chậm phát triển trí tuệ…

Về bệnh tiêu chảy do virút Rota, Rotavirus là một tác nhân gây bệnh tiêu chảy cần phải nhập viện thường gặp nhất ở trẻ em có thể tử vong do rối loạn điện giải, mất nước. Do vậy phải cho trẻ chủng ngừa vắc xin Rotavirus. Tuổi có thể bắt đầu uống vắc-xin này là từ 2 tháng đến 2 tuổi.

Bệnh não mô cầu là bệnh thường gặp nhất ở trẻ nhỏ nhưng cũng có thể gặp ở trẻ lớn và thanh niên sống trong điều kiện đông đúc. Trong năm 2000, ước tính có khoảng 300.000 trường hợp mắc và 25.000 - 30.000 trường hợp tử vong do viêm màng não do não mô cầu. Bệnh có thể dẫn đến viêm màng não mủ, shock nhiễm khuẩn gây tử vong hoặc bị điếc, biến chứng thần kinh, động kinh, bại não cho trẻ.

Chính vì những lý do trên, để bảo vệ tốt nhất sức khỏe cho con, các bà mẹ cần phải cho con đi tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch.

"Vắc xin là an toàn, có rất ít các trường hợp phải chống chỉ định và chỉ chống chỉ định với tiêm chủng trong những trường hợp: Trẻ có tiền sử sốc hoặc phản ứng nặng sau tiêm chủng vắc xin cùng loại lần trước; Trẻ có tình trạng suy chức năng các cơ quan (như suy hô hấp, suy tuần hoàn, suy tim, suy thận, suy gan....). Các trường hợp chống chỉ định khác theo hướng dẫn của nhà sản xuất đối với từng loại vắc xin.

Để đảm bảo an toàn, trước khi tiêm chủng, trẻ phải được cán bộ y tế khám sàng lọc và chỉ định tiêm chủng khi đủ điều kiện. Các bà mẹ cũng cần phối hợp với cán bộ y tế, cung cấp các thông tin về tình trạng sức khỏe hiện tại, tiền sử tiêm chủng và phản ứng sau tiêm chủng của những lần tiêm chủng trước." - PGS. TS. BS Tôn Nữ Vân Anh khuyến cáo.

Kim Thoa