Bộ Ngoại giao tổ chức 2 hội nghị về APEC và ASEAN

Cái “chớp mắt” của lịch sử hay hành trình vượt lên chính mình

Trong bài viết nhân kỷ niệm 50 năm thành lập ASEAN, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã so sánh 50 năm chỉ như một “chớp mắt” của lịch sử, song với ASEAN đó là cả một chặng đường dài với bao gian khó, nhưng có những mốc son lưu dấu.

ASEAN đã biến Đông Nam Á từ khu vực của chiến tranh, xung đột trở thành khu vực hòa bình, ổn định. Chưa bao giờ Đông Nam Á thịnh vượng như ngày nay và có lẽ, ASEAN đóng vai trò quan trọng trong việc làm nên bầu trời hòa bình, tươi sáng đó. Đây là giá trị lớn nhất, quan trọng nhất của ASEAN.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng các nhà lãnh đạo ASEAN, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc, ngày 15/11/2018.

Đạt được những thành công quan trọng là bởi đi qua mỗi chặng đường, ASEAN lại có cho mình những bài học để vững vàng, đoàn kết hơn trong đối mặt với khó khăn, thách thức. Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan đã từng dẫn câu châm ngôn Việt Nam “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại lên hòn núi cao” để gửi gắm một thông điệp rằng “10 cây trong ASEAN chụm lại sẽ thành núi rất cao. Chúng ta đang ngồi cùng trên một con thuyền, nếu con thuyền đó đắm, tất cả sẽ cùng đắm”.

Cùng thắp sáng ngọn lửa chung

Những thế hệ trưởng thành trong hơn hai thập kỷ qua đều cảm nhận được sự trân trọng của bạn bè trong khu vực đối với Việt Nam kể từ khi ta gia nhập ASEAN. Dù là thành viên đến sau, trình độ phát triển còn khoảng cách với nhiều nước, nhưng Việt Nam luôn thể hiện thiện chí và nỗ lực, nhiệt huyết và trách nhiệm, đóng góp không nhỏ vào thành tựu chung của ASEAN. Chúng ta đã đóng góp vào thành quả của ASEAN với tâm thế cùng thắp sáng ngọn lửa chung, nỗ lực không ngừng vì các mục tiêu của cả Cộng đồng.

Từ khi Cộng đồng ASEAN hình thành cuối năm 2015, Việt Nam đã và đang cùng các thành viên ASEAN tích cực triển khai xây dựng Cộng đồng. Đáng chú ý, Việt Nam là một trong hai nước có tỷ lệ thực hiện cao nhất các biện pháp ưu tiên trong Kế hoạch tổng thể xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN.

Phát huy vai trò dẫn dắt

“Về cơ bản, chúng ta có thể hài lòng với những gì đã cho đi và nhận lại trong quá trình tham gia hợp tác ASEAN. Tuy nhiên, trong thời gian tới, với thế và lực của Việt Nam đang có, với những yêu cầu ở cấp độ hội nhập cao hơn, để tận dụng tốt hơn những cơ hội do ASEAN mang lại, Việt Nam cần phải chủ động hơn nữa để phát huy vai trò của mình, dẫn dắt được nhiều lĩnh vực hơn nữa, cả về kinh tế và văn hóa-xã hội, đi đều trong cả ba trụ cột xây dựng Cộng đồng ASEAN”, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng nhấn mạnh nhân kỷ niệm “tuổi vàng” của ASEAN.

Năm 2020 là một năm rất đặc biệt đối với cả ASEAN và Việt Nam. Với ASEAN, đó là tròn 5 năm thành lập Cộng đồng ASEAN, là mốc kiểm điểm giữa kỳ việc triển khai xây dựng Cộng đồng ASEAN 2015-2020, hoàn tất triển khai một loạt kế hoạch hành động giữa ASEAN với đối tác. Với Việt Nam, tròn 25 năm ta tham gia ASEAN, và hàng loạt các sự kiện kỷ niệm năm tròn, năm chẵn.

Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng cho rằng, việc đảm nhận thành công Chủ tịch ASEAN 2020 chính là cơ hội để Việt Nam thể hiện năng lực và phát huy vai trò dẫn dắt của mình, đáp ứng sự trông đợi, tin tưởng của các nước thành viên và đối tác. Nhìn rộng hơn, đây là phép thử đối với việc triển khai chủ trương nâng tầm đối ngoại đa phương của nước ta là trách nhiệm, là uy tín và vị thế Việt Nam.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cùng Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Trương Quang Nghĩa kiểm tra công tác chuẩn bị cơ sở hạ tầng cho Tuần lễ Cấp cao APEC 2017, tháng 11/2017.

Tạo thêm xung lực cho APEC

Không chỉ khẳng định mình trong ASEAN, hai thập kỷ qua Việt Nam cũng đã có những dấu ấn đáng tự hào trong Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC).

Nhìn lại 20 năm qua, chúng ta có thể tự hào về những đóng góp tích cực, chủ động của Việt Nam đối với Diễn đàn APEC, góp phần thúc đẩy hòa bình, ổn định, hợp tác, liên kết kinh tế khu vực, duy trì vai trò của APEC là cơ chế liên kết kinh tế hàng đầu tại châu Á - Thái Bình Dương. Nổi bật nhất phải kể đến việc Việt Nam là một trong số không nhiều thành viên đã hai lần đảm nhiệm thành công vai trò chủ nhà APEC, vào các năm 2006 và 2017.

Với vai trò chủ trì của Việt Nam, tại Tuần lễ Cấp cao tháng 11/2006 tại thủ đô Hà Nội, lần đầu tiên các nhà Lãnh đạo APEC đã xác định triển vọng hướng tới hình thành Khu vực Thương mại tự do châu Á - Thái Bình Dương (FTAAP). Đây là quyết sách quan trọng, đặt nền móng cho tầm nhìn chiến lược về liên kết kinh tế toàn khu vực. Cùng với đó, Chương trình Hành động Hà Nội nhằm thực hiện các Mục tiêu Bogor, Gói biện pháp tổng thể cải cách APEC, các cam kết hợp tác về an ninh con người, phát triển nguồn nhân lực, cải cách cơ cấu, hỗ trợ các thành viên đang phát triển nâng cao năng lực hội nhập... cũng được đánh giá là những giải pháp kịp thời, hữu hiệu cho những vấn đề APEC phải đối mặt tại thời điểm đó. Kết quả của Năm APEC 2006 với tinh thần ‘Hướng tới một cộng đồng năng động vì sự phát triển bền vững và thịnh vượng” đã góp phần tạo thêm xung lực cho hợp tác APEC theo hướng hiệu quả và năng động hơn.

Bản lĩnh trong gian khó

Sau 11 năm, Việt Nam tiếp tục được các thành viên tín nhiệm lựa chọn đăng cai APEC lần thứ hai. Trọng trách này đặt Việt Nam trước nhiều thách thức, nhất là trong bối cảnh năm 2017 được đánh giá là một trong những thời điểm khó khăn nhất đối với Diễn đàn, với sự nổi lên mạnh mẽ của chủ nghĩa bảo hộ, dân túy, chống toàn cầu hóa cũng như các thách thức về biến đổi khí hậu, bất bình đẳng xã hội, già hóa dân số…Trong bối cảnh khó khăn như vậy, với bản lĩnh và trí tuệ, với quyết tâm và sự đồng lòng, Việt Nam đã tổ chức thành công xuất sắc Năm APEC 2017 với gần 250 sự kiện, đỉnh cao là Tuần lễ Cấp cao APEC lần thứ 25 tại thành phố biển Đà Nẵng năng động và hiện đại.

Với những hành trang đó, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đã nhấn mạnh, triển khai chủ trương của Đại hội Đảng lần thứ 12 về chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, đóng góp định hình các thể chế đa phương và Chỉ thị của Ban Bí thư về đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương, Việt Nam sẽ tiếp tục đồng hành cùng APEC trên chặng đường phát triển sắp tới, chung tay xây dựng tầm nhìn chiến lược về cộng đồng châu Á - Thái Bình Dương hòa bình, ổn định, năng động, sáng tạo, gắn kết và thịnh vượng.

Thực hiện Chỉ thị số 25-CT/TW của Ban Bí thư về việc đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương đến năm 2030, ngày 30/11, Bộ Ngoại giao sẽ tổ chức song song hai sự kiện, bao gồm Hội nghị “APEC và Việt Nam: Chặng đường 20 năm qua và Tầm nhìn 20 năm tới” và Tọa đàm “ASEAN chặng đường sau 50 năm và Việt Nam” với sự chủ trì của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng cùng sự tham dự của nhiều chuyên gia, học giả APEC và ASEAN.

Phương Hà