Bộ Giáo dục-Đào tạo sẽ hỗ trợ cơ sở giáo dục đại học và thí sinh trong công tác tuyển sinh

Trước những băn khoăn về việc tuyển sinh năm 2020 của các trường đại học, cao đẳng (ĐH, CĐ), Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Văn Phúc đã trao đổi với báo chí về vấn đề này.

Phóng viên (PV): Thưa đồng chí Thứ trưởng, phương án tổ chức thi tốt nghiệp THPT năm 2020 tác động không nhỏ tới công tác tuyển sinh ĐH. Bộ GD-ĐT sẽ có phương án nào để hỗ trợ, tạo điều kiện cho các trường ĐH và thí sinh dự thi?

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc: Kỳ thi năm nay được tổ chức theo nguyên tắc đảm bảo an toàn, nghiêm túc, chặt chẽ, đồng thời giảm áp lực, chi phí nói chung đối với học sinh và xã hội. Kết quả kỳ thi cũng sẽ được các trường ĐH, CĐ xem xét sử dụng hợp lý trong tuyển sinh theo tinh thần tự chủ tuyển sinh. Tuy vậy, những thay đổi của kỳ thi THPT cũng làm cho công tác tuyển sinh sẽ phải có điều chỉnh phù hợp.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Văn Phúc. Ảnh: Trung Tâm.

Trên cơ sở đề nghị của các cơ sở giáo dục ĐH, cũng như phân tích các thuận lợi, khó khăn phát sinh, với quan điểm cố gắng tối đa đảm bảo công tác tuyển sinh diễn ra thuận lợi, công bằng, khách quan, trung thực, nhất là quyền lợi của thí sinh, Bộ GD-ĐT dự kiến sẽ tiếp tục hỗ trợ các cơ sở giáo dục đại học và thí sinh trong công tác tuyển sinh trong khâu tổ chức đăng ký xét tuyển (ĐKXT), lọc ảo như năm 2019.

Với sự hỗ trợ này, thí sinh không phải tốn thời gian, công sức, kinh phí đi lại, nộp hồ sơ dự tuyển nhiều nơi, rồi lại đi rút hồ sơ nếu không đúng nguyện vọng… nên rất thuận lợi cho thí sinh đăng ký những ngành/trường mình mong muốn.

Mặt khác, việc lọc ảo tốt sẽ giúp các trường có khả năng tuyển một số lượng chỉ tiêu hợp lý ngay từ đợt tuyển sinh đầu để đảm bảo hoạt động đào tạo chung của nhà trường. Quy trình này đã thực hiện tốt trong những năm qua.

Ngoài ra, do có sự thay đổi của kỳ thi THPT năm nay, một số cơ sở giáo dục đại học, nhất là các trường tốp trên, có thể sẽ tổ chức thi riêng để tuyển sinh cho trường mình hoặc theo nhóm trường. Bộ GD-ĐT sẽ có giải pháp hỗ trợ việc tổ chức thi, ĐKXT, lọc ảo theo nhóm trường. Hiện tại, Bộ GD-ĐT đang hoàn thiện Quy chế tuyển sinh năm nay và sẽ ban hành sớm nhất trong những ngày tới.

PV: Việc không còn kỳ thi “2 trong 1”, với đề thi phân hóa cao phục vụ cho công tác xét tuyển ĐH, liệu điều này có gây khó khăn cho những trường chưa sẵn sàng cho việc tự tổ chức xét tuyển riêng không, thưa ông?

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc: Theo tinh thần tự chủ tuyển sinh đã quy định trong Luật GDĐH (năm 2012 và sửa đổi, bổ sung năm 2018), trong những năm qua, các cơ sở GDĐH đã đẩy mạnh tự chủ tuyển sinh bằng nhiều phương thức khác nhau. Theo thống kê của Bộ GD-ĐT, trong 3 năm gần đây, kết quả tuyển sinh của toàn hệ thống có xu hướng giảm dần tỷ trọng trúng tuyển từ sử dụng kết quả kỳ thi THPT, tăng dần tỷ trọng trúng tuyển từ học bạ và các phương thức khác.

Cụ thể, số thí sinh trúng tuyển thông qua sử dụng kết quả thi TPHT quốc gia năm 2017 chiếm 81,5%; năm 2018 chiếm 73,6%; năm 2019 là 62,4% trong tổng số thí sinh trúng tuyển.

Trong đó, số thí sinh trúng tuyển bằng xét kết quả học bạ năm 2018 chiếm 18%, năm 2019 chiếm gần 30%. Còn lại là các phương thức khác (từ thi đánh giá năng lực, thi năng khiếu, văn hóa, sử dụng chứng chỉ quốc tế…) khoảng 10%. Con số này này cho thấy kết quả tuyển sinh đại học ngày càng có xu hướng giảm dần sự phụ thuộc vào sử dụng kết quả thi THPT, tỉ lệ tuyển sinh từ các phương thức khác ngày càng tăng lên.

Xu hướng thay đổi này cũng thể hiện rõ trong các đề án tuyển sinh riêng của các trường đại học khi ngày càng nhiều cơ sở GDĐH sử dụng kết hợp nhiều phương thức tuyển sinh, trong đó: Phương án tự tổ chức thi riêng cũng đã được một số trường tốp trên xác định và chuẩn bị từ nhiều năm trước. Điều này cũng đúng với tinh thần tự chủ của Luật Giáo dục đại học, phù hợp với lộ trình đổi mới GDĐH, đẩy mạnh tự chủ đại học trong thời gian qua.

Do đó, sử dụng kết quả thi THPT không phải là phương thức duy nhất để tuyển sinh đại học. Các trường tự chủ tuyển sinh, lựa chọn các phương thức phù hợp nhất cho mình để chọn được những thí sinh đáp ứng tốt nhất yêu cầu đào tạo của nhà trường.

Thí sinh dự kỳ thi THPT quốc gia. Ảnh minh họa.

PV: Việc để các trường tự tổ chức một kỳ thi riêng liệu có dẫn đến nhiều bất cập như áp lực, tốn kém, học sinh lại kéo về thành phố lớn để dự thi… hay không?

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc: Việc này khó xảy ra. Như số liệu thống kê những năm qua cho thấy là số trường thi tuyển sinh riêng rất ít, chỉ khoảng 3-4% tổng số thí sinh trúng tuyển. Năm nay dự đoán số trường tham gia thi tuyển sinh riêng tăng lên, nhưng chủ yếu là một số trường tốp trên, số thí sinh tăng lên nhưng sẽ không đột biến.

Sẽ chỉ có những trường đại học thuộc nhóm ngành đào tạo đặc thù như Y dược, Công an, Quân đội, hoặc nhóm trường, nhóm ngành năng khiếu nghệ thuật… và một số trường đại học có mức độ cạnh tranh cao, có những yêu cầu riêng về chất lượng đầu vào có nhu cầu tự tổ chức kỳ thi thi. Ước tính sẽ có khoảng từ 10 đến 20% học sinh THPT sẽ lựa chọn tham dự các kỳ thi tuyển sinh riêng này.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay gồm 5 đầu điểm là các môn Văn, Toán, Ngoại ngữ, 1 môn tự chọn Khoa học tự nhiên hoặc Khoa học xã hội. Do đó, dự đoán là đa phần các cơ sở GDĐH vẫn có thể sử dụng kết quả thi tốt nghiệp để xét tuyển vào ĐH, đồng thời kết hợp với các phương thức tuyển sinh đa dạng khác mà các trường sẽ đưa ra trong đề án tuyển sinh của mình.

Đồng thời, do tính đặc thù, các trường có chung lĩnh vực, phân khúc đào tạo, hoặc tương đồng về quy mô, về vị trí địa lý, cũng như các đại học quốc gia, đại học vùng sẽ có xu hướng liên kết lại để tổ chức thi tuyển sinh chung. Trên cơ sở đó, các trường nhỏ hơn có thể sử dụng kết quả thi đó để xét tuyển.

Do vậy, năm nay sẽ không có quá nhiều trường tổ chức thi, không có nhiều cuộc thi diễn ra trong nhiều đợt nên không thể lặp lại tình trạng tập trung quá đông thí sinh về một điểm, trong một thời gian nên sẽ không tạo nên áp lực về luyện thi, thi quá nhiều hay đổ dồn về các khu đô thị lớn.

PV: Xin cảm ơn đồng chí Thứ trưởng!

KHÁNH HÀ (ghi)