Bỏ điều trị bệnh tuyến giáp khi mang thai: Nguy cơ tử vong cả mẹ và con

Mẹ con sản phụ mắc basedow may mắn thoát chết

TS. BS Nguyễn Quang Bảy, Phụ trách Khoa Nội tiết - Đái tháo đường (Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội) cho biết: Vừa qua, Bệnh viện đã cấp cứu thành công, cứu sống mẹ con sản phụ L.T.C. (18 tuổi, ở huyện Thường Xuân, Thanh Hóa) bị bệnh basedow, suy tim, tăng huyết áp, tiền sản giật. Khi nhập viện, chị C. đang mang thai tuần thứ 30 trong tình trạng khó thở nhiều, kèm phù 2 chi dưới, ho khạc đờm đục. Siêu âm thai chỉ nặng 1.293g, kèm theo thiểu ối, có thời điểm thai máy thưa, có nguy cơ thai chết lưu trong tử cung. Lúc này, gia đình đứng trước lựa chọn cứu sống mẹ hoặc con. Qua khai thác tiền sử được biết, cách đây 1 năm, chị C. bị basedow, nhưng từ khi có thai chị đã bỏ thuốc điều trị.

Bằng các biện pháp cùng phác đồ điều trị tốt nhất, sau 2 tuần điều trị tích cực, tin vui đã đến khi thai phụ hết sốt, huyết áp duy trì, hết khó thở, cai thở oxy. Với thai nhi đã ổn định, không còn thiểu ối. Khi tình trạng basedow ổn định, thai phụ chuyển dạ lúc 32 tuần thai, được chuyển Khoa Sản Bệnh viện mổ lấy thai. Sau khi sinh con, người mẹ tiếp tục được điều trị tại Khoa Nội tiết – Đái tháo đường, bé sơ sinh được chăm sóc đặc biệt tại Khoa Nhi. Hiện sức khỏe của mẹ đang ổn định hết phù chân, ngừng thở ôxi, hết sốt, đi lại nhẹ nhàng… và tiếp tục được điều trị kiểm soát bệnh basedow.

Bác sĩ thăm khám cho con của bệnh nhân C.

Chia sẻ thêm về ca bệnh này, bác sĩ Đỗ Tuấn Anh, Khoa Nhi (Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội) cho biết, hiện sức khỏe của bé ổn định, ra được với mẹ, ăn giống đứa trẻ bình thường (25ml sữa/lần). Bé tăng được 100gram sau 6 ngày nằm lồng ấp. Đây được đánh giá là một ca nặng khi thai phụ mắc bệnh basedow nhưng không điều trị. Trong khi, đối với các sản phụ bị bệnh nhưng không phát hiện hoặc phát hiện không theo dõi hợp lý thì 100% ảnh hưởng thai nhi.

Nguyên nhân gây đần độn cho trẻ nhỏ

“Việc sàng lọc và điều trị các bệnh tuyến giáp ở phụ nữ có thai không hề tốn kém, nên những phụ nữ có các biểu hiện sau cần được sàng lọc bệnh tuyến giáp trong thời gian mang thai: Đã được chẩn đoán bệnh tuyến giáp từ trước như basedow, suy giáp, bướu cổ đơn thuần, bướu nhân tuyến giáp…; có tiền sử trong gia đình có người thân (bố, mẹ, chị em…) bị bệnh tuyến giáp; đã bị bệnh tuyến giáp ở những lần có thai trước; có tiền sử sản khoa xấu như sảy thai, thai chết lưu, đẻ non, đẻ con bị dị tật bẩm sinh…; người bệnh đái tháo đường týp 1, người bệnh mắc các bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp, lupus”, TS. BS Nguyễn Quang Bảy cho biết thêm.

TS Nguyễn Quang Bảy cho biết, những trường hợp như trên không phải hiếm, hầu như tháng nào, Khoa Nội tiết – Đái tháo đường cũng tiếp nhận ít nhất một bệnh nhân tương tự. Thực tế hiện nay, vấn đề tầm soát để phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý về tuyến giáp ở Việt Nam vẫn chưa được nhiều người chú ý. Nhiều thai phụ, thậm chí còn chưa từng nghe đến những cụm từ như suy giáp, cường giáp... trong khi đây là căn bệnh có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của họ và thai nhi. Có khoảng 0,5% phụ nữ có thai mắc bệnh lý cường giáp; 2% phụ nữ có thai mắc bệnh suy giáp.

Theo các chuyên gia y tế, rối loạn chức năng tuyến giáp được chia làm hai loại: basedow và suy giáp. Cả hai bệnh lý này diễn ra trong lúc mang thai đều không có lợi cho bà mẹ và thai nhi. Bởi vì, trong 10-12 tuần đầu tiên của thai kỳ, do tuyến giáp của thai nhi chưa hoạt động nên em bé hoàn toàn phụ thuộc hormone tuyến giáp của mẹ. Nếu mẹ bị suy giáp trong vòng 12 tuần đầu tiên của thai kỳ, sẽ dẫn đến tình trạng thiếu hormone tuyến giáp ở thai nhi.

Đây là một loại hormone có vai trò cực kỳ quan trọng đối với sự phân chia, phát triển của các tế bào, các tổ chức, cơ quan… cũng như sự phát triển của não bộ. Những trẻ bị suy giáp bẩm sinh sẽ có những bất thường về thể lực, trí tuệ (chậm lớn, kém hoạt động, đần độn)... Bên cạnh đó, người mẹ bị suy giáp khi mang thai có thể gây ra thiếu máu, tiền sản giật, sinh non, nhau bong non, thai nhi chậm phát triển trong tử cung, suy dinh dưỡng bào thai...

Ngược lại, nếu mẹ bị basedow, cũng có thể bị biến chứng như suy tim, loạn nhịp tim, lồi mắt... Nếu không được điều trị tốt thì các thai phụ mắc bệnh basedow có thể bị sảy thai sớm hoặc các biến chứng nặng khác như nhiễm độc thai nghén, sản giật…Trong khi, “basedow là một trong những bệnh tuyến giáp cần điều trị định kỳ, kéo dài, với nguyên tắc không được bỏ thuốc giữa chừng vì nếu bỏ, phải quay lại điều trị từ đầu. Bệnh thường điều trị khoảng 2 năm. Nhưng đáng tiếc, rất nhiều bệnh nhân mắc basedow tự ý bỏ thuốc giữa chừng do điều trị khoảng 46 tuần, thậm chí 8 tuần đã thấy các triệu chứng ổn định", TS.BS Nguyễn Quang Bảy cho hay.

TS. BS Nguyễn Quang Bảy khuyến cáo, việc tầm soát nhằm phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý tuyến giáp ở phụ nữ mang thai có ý nghĩa hết sức quan trọng. Ngoài việc ngăn ngừa các biến chứng, làm giảm tỷ lệ tử vong ở cả mẹ và con thì nó còn góp phần đảm bảo những đứa trẻ sinh ra là hoàn toàn khỏe mạnh về thể chất và có trí tuệ tốt. Điều trị càng sớm thì nguy cơ bị biến chứng ở cả mẹ và con sẽ càng thấp.

Minh Khuê