Bình an trở lại Vùng Xanh

“Pháo đài” giữa lòng thành phố

Khu vực Vùng Xanh nằm ở bờ Tây sông Tigris và rộng khoảng 10km2. Đây là một trong những khu vực an ninh nghiêm ngặt nhất trên thế giới và là “vùng đất cấm” đối với hầu hết dân thường Iraq kể từ sau cuộc chiến tranh năm 2003.

Trước đây, khu vực này là một đô thị rộng lớn với gần 8 triệu dân, giao thông thuận lợi, thời tiết quanh năm mát mẻ do có nhiều cây cối và không bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm môi trường. Vào cuối tuần, các gia đình thường tụ tập ở công viên, đài tưởng niệm hay khu vui chơi giải trí. Khu vực này cũng được xem là thủ đô văn hóa và học thuật của thế giới Arab trước khi chìm vào cuộc xung đột.

Khi quân đội Mỹ tiến hành cuộc chiến ở Iraq năm 2003, dãy nhà ở phố Karradat Maryam, được đặt theo tên ngôi mộ của một vị thánh, trở thành "khu vực nghị viện" của ban lãnh đạo Iraq.

Người dân Iraq tự do đi lại trong Vùng Xanh từ ngày 4-6. Ảnh: la-croix.com.

Sau khi lật đổ chế độ của Tổng thống Saddam Hussein vào tháng 5-2003, liên quân do Mỹ đứng đầu đã chiếm đóng khu vực này, gọi đây là Vùng Xanh, để phân biệt với Vùng Đỏ-ám chỉ phần còn lại của thủ đô Baghdad. Khu vực Vùng Xanh là nơi đặt Đại sứ quán Mỹ và các văn phòng Chính phủ Iraq, như: Tòa nhà Quốc hội, Văn phòng Thủ tướng, Văn phòng Tổng thống Iraq cùng nhiều cơ quan đầu não, cũng như nhà ở của các quan chức hàng đầu và các đại sứ quán nước ngoài ở Iraq. Chỉ những người Iraq có thẻ an ninh đặc biệt mới có thể đi vào khu vực này.

Vùng Xanh trở thành "pháo đài" giữa lòng thành phố bởi nó được bao bọc bằng bức tường bê tông và dây thép gai chằng chịt, có tháp canh. Người đứng bên ngoài không thể nhìn được vào bên trong. Ngay cả đứng bên kia bờ sông Tigris, không ai có thể đoán được điều gì ẩn giấu sau những bức tường cao trên.

Bằng chứng của sự ổn định

Trong vài năm qua, Chính phủ Iraq đã nỗ lực và cam kết mở cửa giao thông Vùng Xanh song chưa thể thực hiện được vì lo ngại tình hình an ninh. Hồi đầu năm nay, Baghdad bắt đầu nới lỏng những hạn chế tại khu vực được bảo vệ nghiêm ngặt này. Năm 2018, Thủ tướng Iraq Adel Abdul-Mahdi quyết định mở cửa một phần khu vực có chế độ an ninh cao độ như Vùng Xanh nhân kỷ niệm một năm ngày tuyên bố chiến thắng đội quân Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Đó là dấu hiệu cho thấy Iraq đang trải qua một thời kỳ tương đối ổn định.

Mới đây, Thủ tướng Adel Abdul-Mahdi tuyên bố, Vùng Xanh được mở cửa hoàn toàn cho công chúng nhân dịp Eid al-Fitr, kỳ nghỉ lễ quan trọng của người Hồi giáo (ngày 4-6) đánh dấu sự kết thúc tháng lễ Ramadan. Theo Thiếu tướng Jassim Yahya Abd Ali, khu vực Vùng Xanh đã được mở cửa 24 giờ mỗi ngày mà không có bất kỳ ngoại lệ hay điều kiện nào. “Đây là bằng chứng cho thấy tình hình an ninh ở Iraq đã ổn định. Các doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài có thể đến với Baghdad bất kỳ lúc nào”, chuyên gia về các vấn đề an ninh của Iraq, ông Fadhel Abu Reghif nói.

Đối với người dân thủ đô Baghdad, việc mở cửa Vùng Xanh thực sự là tin tốt lành. Ông Abou Majed, 49 tuổi, một tài xế taxi cho biết kể từ năm 2003, ông đã không được đi vào bên trong Vùng Xanh. “Ít nhất chỗ này không tắc nghẽn giao thông”, ông Abou Majed hồ hởi nói.

Dưới cái nhìn của nhà bình luận chính trị người Iraq, ông Ghaleb al-Chabandar, việc dỡ bỏ các khối bê tông ở Vùng Xanh có ý nghĩa lớn khác. Tại đây thường xảy ra các cuộc biểu tình tố cáo hành động tham ô, tham nhũng của một bộ phận quan chức chính phủ. “Trong 16 năm qua, các nhà lãnh đạo Iraq chưa làm được nhiều cho người dân. Thất nghiệp, đói nghèo, tình trạng tham nhũng vẫn là vấn đề lớn của Iraq hiện nay”, anh Abu Sadeq, người bán hàng tại một cửa hàng thiết bị gia dụng ở trung tâm Baghdad cho biết. Do vậy, theo nhà bình luận Ghaleb al-Chabandar, việc dỡ bỏ bức tường bê tông và hàng rào thép gai ở Vùng Xanh sẽ khiến những ông quan “nhúng chàm” không còn chỗ ẩn nấp an toàn nữa.

BÌNH NGUYÊN