Biến độc tố botulinum thành thuốc giảm đau

Thành phần thuốc giảm đau gồm butolotoxin và một hoặc hai phân tử đặc biệt, trực tiếp chuyển tác động của butolotoxin đến các tế bào thần kinh cần thiết - Ảnh: Getty Images

Chất độc hữu cơ butolotoxin, một trong những chất độc mạnh nhất được biết đến, có tác dụng ngăn chặn sự truyền các xung thần kinh từ các cơ đến não. Tuy nhiên, với liều lượng nhỏ, độc tố này có thể là một loại thuốc. Có rất nhiều chế phẩm dựa trên butolotoxin, nổi tiếng nhất trong số đó là botox - được sử dụng cho mục đích thẩm mỹ. Các nhà khoa học ở Đại học Sheffield, Anh, đã tìm ra cách để tạo ra dạng butolotoxin có tác dụng giảm đau.

Các nhà nghiên cứu đã tiêm các phân tử độc tố botulinum vào cột sống của chuột và phát hiện tác dụng giảm đau ổn định kéo dài trong 3 tuần. Sở dĩ có được hiệu ứng lâu dài như vậy có thể là nhờ nguyên tắc tác động của butolotoxin - nó chỉ "ngắt kết nối" các tế bào thần kinh với nhau, nhờ đó tín hiệu đau không còn đi tới được não nữa.

Để bào chế loại thuốc giảm đau, các nhà khoa học đã sử dụng phương pháp "lego phân tử" - họ đã tập hợp thuốc từ nhiều thành phần với các chức năng khác nhau. Chức năng chính thuộc về butolotoxin và một hoặc hai phân tử đặc biệt, chịu trách nhiệm trực tiếp chuyển tác động của butolotoxin đến các tế bào thần kinh cần thiết. Chúng nhận ra những tế bào thần kinh nào phát tín hiệu đau đớn và hướng độc tố trực tiếp đến các tế bào thần kinh đó.

Các tác giả của công trình nghiên cứu đã thử nghiệm loại thuốc giảm đau mới trên chuột thí nghiệm. Sau khi dùng thuốc, chuột ngừng phản ứng lại với cơn đau. Điều quan trọng là trong trường hợp này, thuốc không có ảnh hưởng gì đến sự vận động của chuột, có nghĩa là nó không ảnh hưởng đến các tế bào thần kinh vận động, mà chỉ "ngắt kết nối" những tế bào phát đi các tín hiệu đau.

Vũ Trung Hương