Bí thư Nguyễn Thiện Nhân nói về việc sinh con thứ 3
'Tôi đề nghị Chính phủ cần có hướng dẫn mức sinh phù hợp cho các địa phương chứ không phải chỗ nào cũng giảm'.
Trong phiên thảo luận kinh tế - xã hội, ngày 31-5, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân đã nêu vấn đề phát triển bền vững trong tương lai.
Theo đó, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cho rằng quốc gia phát triển bền vững dựa vào 5 yếu tố: Bền vững về chính trị, bền vững về kinh tế, bền vững về xã hội, bền vững về môi trường và cuối cùng là bền vững về lao động và dân số.
Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân phát biểu tại hội trường
Đối với dân số, ông Nguyễn Thiện Nhân cho rằng nếu cặp vợ chồng sinh được hai con thì khi hai người này về hưu hoặc mất đi xã hội có hai lao động thay thế.
Tuy nhiên, thống kê cho thấy cứ 20 trẻ thì có một trẻ bị mất do bị đau yếu, do vậy chỉ còn 19 trẻ. Nếu 10 cặp vợ chồng sinh đúng 20 trẻ khi lớn lên chỉ còn đúng 19. Như vậy, theo Bí thư là không đủ, nên họ khuyến cáo tỷ suất sinh là 10 cặp vợ chồng phải sinh được 21 cháu hay là tỷ suất sinh là 2,1 cháu trên một phụ nữ, tỷ suất này là tỷ suất sinh thay thế cho xã hội bền vững.
Ông cho hay điều này nói thì dễ nhưng làm không dễ, nhiều quốc gia không thành công trong việc duy trì mức sinh thay thế. Ví dụ như Nhật Bản, sau hàng chục năm nỗ lực thì bây giờ mức sinh là 1,4 cháu trên một phụ nữ. Theo dự báo, trong vòng 50 năm tới, dân số Nhật Bản giảm 40 triệu người, thiếu lao động trầm trọng, dư thừa năng lực giao thông, trường học, bệnh viện, quỹ an sinh xã hội, bảo hiểm...
Nguyên nhân tình trạng này nằm ở văn hóa lao động là trên hết, lập gia đình và sinh con là phụ. Nhiều nước như Hàn Quốc, Nhật Bản một nửa thế kỷ làm việc liên tục nhiều giờ trong ngày, vấn đề gia đình, sinh con để sang một bên nên hiện nay giải quyết hậu quả rất khó khăn. Bên cạnh đó, điều kiện xã hội, y tế, hỗ trợ người có con... không phù hợp; có con dễ mất việc cũng là nguyên nhân khiến họ không sinh con.
Ở Việt Nam, ông Nhân cho biết: Năm 2017 hội nghị Trung ương lần thứ 6 đã có Nghị quyết 21 về vấn đề công tác dân số trong tình hình mới. Đây là nghị quyết quan trọng, xác định mục tiêu duy trì vững chắc mức sinh thay thế của đất nước với tỉ lệ sinh bình quân 2,1 trẻ trên một phụ nữ.
Theo kế hoạch trước đây, phấn đấu năm 2020 giảm xuống còn 1,8, nhưng mục tiêu không hợp lý nên Nghị quyết trung ương đã đề nghị thay đổi. Đến 31-12-2017, Chính phủ có nghị quyết 37 về công tác dân số, theo đó chỉ tiêu hàng đầu là duy trì vững chắc mức sinh thay thế và coi dân số là một chỉ tiêu kế hoạch kinh tế xã hội, vận động mỗi cặp vợ chồng nên sinh đủ hai con.
Ông cho biết, hiện nay, đồng bằng sông Hồng có mức sinh trung bình 2,16 cháu, Tây Bắc và miền núi phía Bắc 2,4 cháu, Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ 2,3 cháu, Tây Nguyên 2,4 cháu. Một số vùng có mức sinh hơi cao nhưng cần thiết vì Đông Nam Bộ chỉ có 1,62 cháu trên mỗi phụ nữ, Tây Nam Bộ là 1,8.
“Chừng nào Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ sinh vẫn thấp thì việc sinh trên 2 cháu, có con thứ 3 ở phần còn lại của đất nước là cần thiết để bù”, ông Nhân nói.
Từ thực tế trên, ông Nhân kiến nghị, Chính phủ có quy hoạch để đất nước đạt 2,1 cháu mỗi gia đình, một bộ phận vợ chồng phải sinh con thứ 3 để đảm bảo đủ lao động thay thế.
“Chúng ta cần có quy hoạch để không băn khoăn việc này. Tôi đề nghị Chính phủ cần có hướng dẫn mức sinh phù hợp cho các địa phương chứ không phải chỗ nào cũng giảm. Chừng nào miền Nam mà chưa đạt thay thế thì miền Bắc còn bù, để đến 2035 - 2045 thì dân số vẫn bền vững”, Bí thư TP HCM nêu quan điểm.
