Bí kíp làm lụa tơ sen độc - lạ của nghệ nhân nức tiếng Hà thành

Bà Đặng Thị Kim Anh, đội 14 thôn hạ - công nhân của bà Thuận cho hay: Sau khi đi lấy cuống sen về phải làm sạch bùn và gai trên thây cây. Vì như vậy lúc thao tác bẻ cắt sen sẽ không gây đau tay.

Để tối ưu trong công việc, tiếp đến sẽ phân loại cây sen. Bà Kim Anh cho biết cây sen sẽ được chia làm 3 phần. Phần ngọn sẽ là phần non nhất, nhiều tơ, dễ bẻ nên sẽ làm đầu tiên. Tiếp đến là phần gốc sẽ già hơn phần ngọn một chút nên làm ở công đoạn 2 còn phần ở giữa sẽ là phần già nhất, ít tơ nhất và bẻ cũng khó nhất nên để làm sau cùng.

Riêng ở phần ngọn cắt khoảng 3cm vì như vậy sẽ lấy được nhiều tơ, còn phần già hơn sẽ cắt dài hơn từ 4 đến 5cm để cho dễ bẻ và ve sợi.

Khi cắt sẽ đặt tay vào vòng sen, cắt chỉ vừa đủ đứt cuống sen thôi, không được cắt quá sâu sẽ đứt mất phần bên trong và đứt mất sợi sen ở bên trong.

Khi bẻ được cuống sen, phải xoay lại rồi kéo từ từ...

Từ từ giữ tơ và rút sợi...

Để sợi tơ không chỗ to chỗ nhỏ người ve sợi cần phải đều tay và thật mềm mại.

Trung bình, một ngày mỗi công nhân sẽ cắt được khoảng 100 cuống sen và sau đó cho lên thành cuộn sen.

Ban đầu, sợi sen còn ướt dễ dính và rối, chỉ một động tác sai nhỏ sẽ khiến sợi sen đó bị vứt bỏ. Vì vậy, nghệ nhân Phan Thị Thuận đã nghĩ ra cách đổ hạt ngô khô vào lẫn để không bị dính sợi và rối sợi sen.

Mọi công đoạn đều rất tỉ mỉ và thủ công. Khi cho sợi lên cuộn cần phải đều tay.

Một cuộn tơ sen này tương đướng với 100 cuống sen. Sau khi cho lên cuộn sẽ cho lên máy để làm cho sợi khô và se lại.

Sợi sen nguyên chất sẽ có màu trắng đục, sau khi đợi sợi sen khô và se lại, người công nhân tiến hành công đoạn cuối cùng là dệt.

Công đoạn dệt thì cũng không khác mấy các công đoạt dệt tơ tằm hay các loại lụa khác.

Chị Hoàng Thị Hà, đội 11 – thôn hạ cho biết: Vì sợi sen từ trong thân cây sen nên nó rất mềm và dễ đứt. Trong quá trình dệt phải liên tục nối lại sợi.

Sản phẩm khăn được làm bằng 100% lụa sen chính thức được ra đời. Khác với các loại lụa khác, lụa sen được làm rất thủ công và tỉ mỉ, phảng phất hương thơm của sen. Một chiếc khăn được làm bằng sợi tơ sen có giá trên thị trường từ 4 đến 5 triệu đồng. Với sự dày công thực hiện, lụa tơ sen xứng đáng là sản phẩm mang tinh hoa đất Việt mang đến một làn gió mới trong ngành tơ lụa.

Lụa tơ sen - một sản phẩm có nguồn gốc từ Myanmar đang làm mưa làm gió trên thị trường may mặc trong những năm gần đây. Với sự kết hợp của sợi tơ mềm mại, cùng cách làm tỉ mỉ, lạ lùng đã tạo nên một siêu phẩm lụa tơ sen trên thị trường quốc tế.

Nghệ nhân Phan Thị Thuận ở xã Phùng Xá, Mỹ Đức, Hà Nội, sau 2 năm nghiên cứu và tìm tòi đã sản xuất thành công sản phẩm lụa tơ sen đầu tiên ở Việt Nam làm hoàn toàn bằng thủ công.

Hữu Thắng