Bí ẩn lớn xung quanh vụ cháy vệ tinh do thám Kosmos-2560 của Nga

Vệ tinh do thám Kosmos-2560 đã được Nga đưa lên quỹ đạo gần trái đất vào ngày 15/10/2022 từ sân bay quân sự Plesetsk, thông qua tên lửa đẩy hạng nhẹ Angara-1.2.

Tập đoàn Roskosmos và Bộ Quốc phòng Nga sau đó cho biết kết nối ổn định đã được thiết lập, đồng thời mọi hệ thống trên vệ tinh đều hoạt động một cách bình thường.

Nhưng Kosmos-2560 gần như tê liệt trong suốt thời gian ở trên vũ trụ, quỹ đạo của vệ tinh giảm dần và bắt đầu rơi. Tới ngày 10/12/2022, nó đi vào khí quyển trái đất và bốc cháy trên bầu trời gần đảo Guam

Các chuyên gia quân sự phương Tây dành sự quan tâm rất lớn tới Kosmos-2560, họ nhận xét đây là một vệ tinh trinh sát quang điện tử thuộc lớp EO MKA tiên tiến nhất của Nga.

Đáng chú ý, Kosmos-2560 lặp lại số phận của Kosmos-2555 và Kosmos-2551. Sau khi được phóng lên, chúng cũng lần lượt rơi và bốc cháy trong bầu khí quyển ở mốc thời gian 19 và 41 ngày.

Việc các vệ tinh nói trên gần như "bất động" cho tới khi rơi có thể không phải lỗi kỹ thuật mà là đặc tính thiết kế ban đầu, mặc dù điều này là cực kỳ bất thường. Thực tế trên đã gây xôn xao báo chí phương Tây.

Cần nhấn mạnh đến thực tế là vệ tinh đầu tiên của loạt mang số hiệu Kosmos-2525 đã có tới 3 năm trên ở quỹ đạo và rất tích cực vận động để duy trì độ cao cần thiết, liệu Nga có cố tình cho các vệ tinh Kosmos mới phóng lên rơi xuống để thử nghiệm điều gì đó?

Ngoài ra giới phân tích nghi ngờ rằng những lần phóng vệ tinh do thám "dùng một lần" (nếu đây thực sự là mục đích của Nga) sẽ mang lại lợi ích gì đó, trừ khi chúng ta xem xét đến yếu tố lợi ích tài chính đặc biệt ẩn phía sau.

Không chỉ có vậy, còn xuất hiện nghi ngờ về sự phát triển của một số công nghệ mới trên Kosmos-2560 nhằm liên kết với chuỗi vệ tinh trinh sát quang học quỹ đạo thấp, kích thước nhỏ gọn đầy hứa hẹn mang tên Razbeg.

Tuy nhiên việc hoàn toàn không có bất kỳ "tuyên bố thành công" nào như cách mà người Nga vẫn thực hiện cũng gây nhiều nghi vấn đối với giới quan sát.

Điều này khiến nhiều người tin rằng 3 vệ tinh Kosmos cuối cùng thuộc dòng EO MKA đã hư hỏng vì nguyên nhân rất đơn giản là do lỗi kết nối, khiến chúng không thể sử dụng công cụ hiệu chỉnh.

Trong vài năm gần đây, Nga đã phải đối mặt với tình trạng không lấy gì làm tự hào trong việc phóng vệ tinh viễn thám quân sự, khi số vụ thất bại và tai nạn có tần suất dày đặc.

Nga hiện chỉ có tổng cộng 12 vệ tinh viễn thám Trái đất (ERS) trên quỹ đạo dùng cho mục đích quân sự và dân sự, trong đó 2 vệ tinh Kosmos-2486 và Kosmos-2506 đã vượt quá tuổi thọ thiết kế.

Tỷ lệ các lần phóng không thành công và sự cố trên quỹ đạo đối với vệ tinh do thám được Nga thực hiện từ năm 2015 theo thống kê đã đạt tới con số báo động: vượt quá 70%.

Tính năng của các vệ tinh của Nga cũng bị đánh giá thấp, khi Kosmos-2560 có độ phân giải vào khoảng 0,9 m - vẫn cao nhất trong số các vệ tinh trinh sát quân sự cỡ nhỏ của Nga, trong khi con số này của phương Tây hay Trung Quốc là dưới 0,7 m.

Số lượng vệ tinh của Nga cũng không đảm bảo, khi các đối thủ của Moskva có thể giám sát bất cứ đâu trên thế giới tới hơn 30 lần một ngày thông qua "chòm sao" dày đặc, tức là chụp ảnh mỗi lần trong vòng chưa đầy một giờ đồng hồ.

Tình trạng trên nghĩa là hầu như không có sự hỗ trợ đáng kể nào dành cho Quân đội Nga từ mạng lưới vệ tinh trinh sát hiện đang ở trên quỹ đạo gần trái đất.

Moskva rõ ràng đã thiếu khả năng trinh sát vệ tinh, trong khi các nước phương Tây ngoài vệ tinh quân sự, họ có thể huy động khoảng 200 vệ tinh viễn thám thương mại với khả năng chụp ảnh quang học độ phân giải rất cao (0,3 - 0,5 m).

Trước thực tế trên, có ý kiến cho rằng vụ việc xảy ra với Kosmos-2560 cũng như những vệ tinh khác chỉ đơn thuần là lỗi kỹ thuật chứ không phải Nga đang thử nghiệm công nghệ bí ẩn nào đó.