Bên trong Nhà thờ và Tu viện Thủ Thiêm vừa được xếp hạng di tích

Di tích kiến trúc nghệ thuật Nhà thờ Thủ Thiêm và Tu viện Hội Dòng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm nằm tại quận 2, là hai công trình vừa được UBND TP.HCM xếp hạng di tích cấp thành phố.

Công trình tôn giáo có diện tích khoảng 4 ha, nằm bên bờ sông Sài Gòn, nhìn về quận 1. Công trình Nhà thờ Thủ Thiêm và Tu viện Dòng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm nằm trong quy hoạch khu chức năng 2A thuộc Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Đầu năm 2019, trước kiến nghị của người dân, lãnh đạo thành phố đã cam kết giữ lại các công trình chính yếu của hai di tích này.

Tu viện Thủ Thiêm của Dòng Mến Thánh Giá được hình thành từ năm 1840. Ban đầu, tu viện chỉ là ngôi chòi lá dựng gần gốc cây. Trải qua thời gian dài, các nữ tu đã mở rộng tu viện với công trình kiến trúc bằng gỗ và sau đó là kiến trúc kiên cố như hiện tại.

Các công trình trong tu viện được xây dựng theo kiến trúc Pháp với màu sơn vàng và mái ngói đỏ đặc trưng. Trung tâm của khuôn viên là nhà tập, nhà khấn và nhà thờ.

Năm 1956, nhà dòng khởi công xây nhà thờ mới trong khuôn viên Hội Dòng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm. Ngày 17/7/1957, Đức cha Simon Hòa Nguyễn Văn Hiền làm lễ khánh thành.

Trước mặt nhà thờ là 4 thảm cỏ trưng bày tiểu cảnh Xưa - Gieo - Nay - Gặt.

Trong Tu viện Dòng Mến Thánh Giá có khoảng 300 sơ. Các nữ tu thường dành phần lớn thời gian đọc kinh và làm lễ trong nhà nguyện lúc 17h.

Thời gian còn lại mọi người chăm sóc vườn cây, chăn nuôi và nấu ăn.

Ngoài ra, các nữ tu còn phụ giúp cha chánh xứ phát bánh thánh cho giáo dân trong các thánh lễ.

Nằm bên cạnh Hội Dòng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm, gần với bờ sông hơn, là Nhà thờ Thủ Thiêm, được xây dựng từ năm 1859.

Về mặt kiến trúc, nhà thờ hiện nay không phải là nhà thờ lớn nhưng là sự tiếp nối của nhiều thế hệ giáo dân hàng trăm năm qua. Năm 1859 Cha sở tiên khởi Gabriel Nguyễn Khắc Thành chính thức về coi sóc Họ đạo Thủ Thiêm. Họ đạo lấy mốc điểm này là năm Họ đạo thành lập.

Mùa Chay năm 1997, cha Phanxicô đã thay toàn bộ chặng đàng Thánh Giá mới và gắn thêm hai phù điêu: Bữa Tiệc ly và Chúa Giêsu đang giảng dạy cho trẻ em trên cung thánh, nhằm hướng ý về Bàn tiệc Thánh Thể và Bàn tiệc Lời Chúa diễn ra mỗi ngày trong thánh lễ.

Cha sở thứ 12 của Giáo xứ Thủ Thiêm Nguyễn Văn Hồng tiếp tục công việc của các linh mục đi trước.

Thời gian đầu, Nhà thờ Thủ Thiêm được xây dựng bằng gỗ, đến nay đã nhiều lần trùng tu. Do diện tích khá nhỏ, các thánh lễ vào ngày chủ nhật và lễ trọng, nhà thờ thường không đủ chỗ ngồi cho các giáo dân, nhiều người phải đừng ngoài hành lang để dự lễ.

Nằm bên hông nhà thờ là tháp chuông xây dựng năm 1930 với 5 chuông có niên đại hơn 100 năm được đúc từ Pháp năm 1889, trên chuông có ghi chữ Thủ Thiêm hội.

Các họa tiết trên chuông được điêu khắc rất tỉ mỉ và công phu.

Trải qua hơn 150 năm tồn tại, công trình tôn giáo này là minh chứng lịch sử cho vùng đất có truyền thống lâu đời, cầu nối giữa quá khứ và tương lai trên bán đảo Thủ Thiêm.

Quỳnh Danh