Bê bối tham nhũng gây chấn động Mexico

Cựu Tổng thống Nieto (trái) và ông Videgaray hồi năm 2017. Ảnh: Reuters

“Quả bom” trên được tung ra bởi Emilio Lozoya, cựu Giám đốc Tập đoàn dầu khí quốc gia Mexico Pemex giai đoạn 2012-2016. Trong tập tài liệu dài 63 trang lan truyền trên mạng xã hội hôm 19-8, Lozoya tố cáo các cựu Tổng thống Enrique Pena Nieto (giai đoạn 2012-2018), Felipe Calderon (giai đoạn 2006-2012) và Carlos Salinas (giai đoạn 1988-1994) cùng hàng chục chính khách khác tham nhũng.

Lozoya, trưởng cố vấn chiến lược của ông Nieto thời kỳ trước bầu cử năm 2012, khai rằng chính khách này cùng người điều phối chiến dịch là Luis Videgaray chỉ đạo ông trả cho các cố vấn chiến dịch tranh cử người nước ngoài khoảng 4,5 triệu USD từ các khoản hối lộ từ Tập đoàn xây dựng Odebrecht của Brazil. Sau khi ông Nieto đắc cử tổng thống, Lozoya được chỉ định làm lãnh đạo Pemex.

Ngoài ra, Lozoya còn tố cáo cựu Tổng thống Nieto và Videgaray, người sau này trở thành Bộ trưởng Tài chính, đã “mua phiếu” để có được sự ủng hộ cho công cuộc tái cơ cấu kinh tế năm 2013 và 2014, trong đó có việc mở cửa ngành năng lượng vốn thuộc độc quyền của nhà nước trong suốt 75 năm. Nhiệm vụ của Lozoya trong chiến dịch tranh cử được cho là thu thập các nguồn tài trợ từ các công ty nước ngoài để rồi dùng chúng không chỉ để chi trả cho các cố vấn Mexico và người nước ngoài mà còn giúp củng cố hình ảnh của ông Nieto trên trường quốc tế. Hai ông Nieto và Videgaray cũng bị tố tống tiền, gian lận và biển thủ.

Trong số những nhân vật nổi bật bị tố nhận hối lộ có cả Jose Antonio Meade, ứng viên tổng thống thuộc đảng Cách mạng Thể chế (PRI) của ông Nieto năm 2018. Lozoya cho rằng người này cùng các chính trị gia khác đã nhận khoảng 300.000USD.

Riêng cựu Tổng thống Salinas được cho đã thay mặt cho tổ chức Hành động Quốc gia (PAN) nhận hối lộ, mặc dù ông là đảng viên PRI. Các thành viên của đảng này nhận tiền khoảng 4 triệu USD từ một công ty.

Trong khi đó, cựu Tổng thống Calderon bị cáo buộc liên quan tới sự bất thường trong một hợp đồng xây dựng nhà máy hóa dầu của Odebrecht ở Mexico.

►Có những hoài nghi

Lozoya đã bị dẫn độ từ Tây Ban Nha về Mexico hồi tháng 7 vừa qua và hiện đang bị xét xử liên quan cáo buộc ông nhận hối lộ hơn 4 triệu USD từ Tập đoàn Odebrecht. Tuy nhiên, các công tố viên Mexico đã đạt thỏa thuận với Lozoya để ông này có thể tránh ngồi tù nhưng đổi lại phải điều trần về bê bối tham nhũng dưới thời ông Nieto.

Hôm 20-8, Tổng thống đương nhiệm Lopez Obrador nhấn mạnh tiền mà các quan chức tham nhũng đánh cắp phải trả lại, nhưng không nêu đích danh. “Chúng tôi không làm khó ai. Những gì chúng tôi muốn là kết thúc tham nhũng” - ông Obrador khẳng định. Tuy nhiên, cựu Tổng thống Calderon viết trên Twitter rằng Tổng thống Obrador đang muốn “vũ khí hóa” ông Lozoya, đồng thời gọi cáo buộc trên là “công cụ để trả đũa và khủng bố chính trị”. Ông Calderon không phải người duy nhất hoài nghi Tổng thống Obrador đang sử dụng cuộc điều tra để loại bỏ những đối thủ chính trị quyền lực và nâng cao uy tín chống tham nhũng của ông.

Theo Hãng tin AP, ngoài việc đặt những đối thủ của ông Obrador vào thế thủ, trong tháng qua, bê bối này đã làm xao lãng sự chú ý đối với đại dịch COVID-19 đang hoành hành trong nước. Tính đến chiều 21-8, Mexico ghi nhận hơn 543.000 ca nhiễm với trên 59.000 người tử vong. Ngoài ra, nền kinh tế Mexico được dự báo giảm 10% trong năm nay.

HẠNH NGUYÊN (Theo Guardian)