Bầu cử Tổng thống Mỹ: Canh bạc tất tay

Giới quan sát cho rằng hai ứng viên “đã chơi ván bài tất tay”, tuy nhiên mọi sự “hình như đã an bài vì cử tri Mỹ đã có sẵn trong đầu vị Tổng thống cho mình”.

Vợ chồng đương kim Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Trận so găng cuối cùng giữa hai đối thủ mà mỗi người lại bản lĩnh theo một kiểu, cho đến thời điểm này có thể nói là đã “hết võ”. Trong cuộc tranh luận ngày 23/10, những gì hai bên mang ra công kích nhau thì cũng đều đã đưa ra hết và nhìn chung cũng không có gì quá mới. Những người theo thuyết âm mưu chờ đợi “tuyệt chiêu” của hai bên thì lấy làm thất vọng, còn số đông người Mỹ chỉ còn chờ đến lúc công bố kết quả bỏ phiếu mà thôi.

1. Cho tới ngày 24/10, kết quả các cuộc thăm dò cho thấy ông Biden vẫn dẫn trước ông Trump. Một cuộc khảo sát được cho là uy tín do Reuters/Ipsos thực hiện, cho thấy ông Biden đang dẫn trước ông Trump với tỉ lệ 49% - 45%.

Như vậy, với 6% còn lại là những cử tri “lưỡng lự” thì cả ông Trump lẫn ông Biden đều muốn có. Trong 2 tuần cuối trước ngày 3/11 “định mệnh”, bộ tham mưu tranh cử của ông Trump cho biết đã chi ra 55 triệu USD cho quảng cáo ở các bang chiến trường quan trọng có tính quyết định người chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng. Đó là các bang Arizona, Iowa, Michigan, Bắc Carolina, Florida, Pennsylvania, Georgia, Nevada, Wisconsin, Iowa và Ohio.

Bill Stepien - người quản lý chiến dịch tranh cử của ông Trump - nói rằng, với những nỗ lực không mệt mỏi của ông Trump, những cử tri “lung lay” sẽ ủng hộ ông.

Đáng chú ý, các quảng cáo mới đặc biệt tập trung vào việc tiếp cận các cử tri lớn tuổi, những người mà các cuộc thăm dò cho thấy đã từng ngả về phía ông Biden.

Tuy nhiên, ông Biden không bỏ lỡ cơ hội khi khoét sâu vào cách phản ứng của ông Trump trong đại dịch Covid-19, đã khiến hơn 219.000 người Mỹ tử vong và hàng triệu người mất việc làm. Đáp lại, ông Trump cho rằng nếu không phải ông là Tổng thống thì còn nhiều người Mỹ hơn nữa chết vì Covid-19, cũng như nền kinh tế còn lún sâu vào khủng hoảng hơn.

Theo Reuters, con đường giành chiến thắng của ông Trump vẫn chưa thật sự rộng rãi khi mà ông Biden ngày càng chứng tỏ mình là một chính trị gia lão luyện. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng dẫu bị dẫn điểm nhưng lợi thế cuối cùng vẫn thuộc về ông Trump.

Tờ The Straits Times nhận xét, khoảng cách giữa ông Binden với ông Trump đã được thu hẹp đáng kể tại các bang “chiến địa” vốn có vai trò quan trọng trong việc quyết định ai là chủ nhân tiếp theo của Nhà Trắng. Cụ thể, với bang Ohio, tỉ lệ ủng hộ ông Trump đã nâng lên 47%, trong khi ông Biden thụt xuống 48%. Bang Florida, kết quả thăm dò của Mason-Dixon Florida cho thấy 48% người tham gia ủng hộ ông Biden, 45% ủng hộ ông Trump (trước đó là 42%). Tại Wisconsin, tình hình cũng tương tự. Nhận định trên tờ The Straits Times, càng gần đến ngày bầu cử thì tại các bang “chiến địa” này số người ủng hộ ông Trump đã tăng lên.

Cũng vậy, nếu trước đây chừng 1 tháng, giới quan sát cho rằng đương kim Tổng thống Donald Trump đánh mất sự ủng hộ của hai khối cử tri quan trọng là người cao tuổi và phụ nữ ở các khu vực ngoại ô, thì nay “gió đã xoay chiều”. Nói như ông Joe Walsh - cựu nghị sĩ đảng Cộng hòa thì chính hai khối cử tri này đã giúp ông Trump đánh bại bà Hillary Clinton năm 2016, và nay họ đã quay lại ủng hộ ông Trump một lần nữa “cho dù trong đại dịch Covid-19, rất nhiều nạn nhân tử vong là người già”.

Còn vì sao cử tri phụ nữ ngoại ô đang ngả về phía ông Trump? Có thể có nhiều nguyên nhân nhưng một trong số ấy chính là vai trò của Đệ nhất phu nhân Melania Trump. Nói như bà Monika McDermott, giáo sư chính trị Trường ĐH Fordham (bang New York), thì chính bà Melania đã khuyến khích phụ nữ đặt niềm tin vào ông Trump, khi mà giá trị gia đình cũng như vai trò của phụ nữ được đương kim Tổng thống đề cao.

Trong giai đoạn nước rút của cuộc bầu cử, người ta càng thấy rõ ràng hơn vai trò và sự ảnh hưởng của bà Melania cũng như của bà Jill Biden - những người bạn đời của hai “võ sĩ” thượng thừa.

Vợ chồng ông Joe Biden.

2. Số đông người Mỹ rất biết về ông Doald Trump, nhưng không hẳn nhiều người đã biết về ông Joe Biden. “Họ chỉ biết ông Biden như một khái niệm, là một chính trị gia lão luyện và chưa một lần lên tới đỉnh cao quyền lực” - nhận xét trên CNN.

Ông Joe Biden đã trải qua những đoạn đời sóng gió, và những mất mát trong cuộc sống gia đình đã khiến ông trở nên “vững như núi” và cũng “uyển chuyển như nước”. Trong lần đi mua sắm khi chỉ còn vài ngày là đến lễ Giáng sinh năm 1972, người vợ Neilia 30 tuổi của ông và con gái Naomi mới 13 tháng tuổi đã thiệt mạng trong một vụ tai nạn thương tâm. Chiếc xe Chevrolet do Neilia điều khiển bị một xe kéo chở ngô đâm ngang hông. Vợ con bị chết trong lúc ông Biden vừa đắc cử Thượng nghị sĩ đại diện tiểu bang Delaware.

Ông Biden nhận được hung tin khi đang ở Washington DC phỏng vấn nhân sự mới cho văn phòng của mình. “Sau cuộc gọi đó, cả thế giới của tôi đã thay đổi mãi mãi” - ông Biden kể lại trong bài phát biểu tại một buổi lễ tốt nghiệp ở Trường Đại học Yale.

Joe Biden đã chính thức tuyên thệ nhậm chức Thượng nghị sĩ ngay bên giường bệnh của hai con trai, khi cả hai vẫn còn nằm viện sau tai nạn. Hai người con trai của ông, Joseph “Beau” Biden III và Robert Hunter Biden sống sót trong thảm kịch. Nhưng hơn 40 năm sau, Beau đã qua đời do ung thư não.

Trong cuốn sách “Hứa với con, bố nhé”, ra mắt năm 2017, ông Biden viết rằng “nỗi đau ban đầu dường như không thể chịu đựng nổi, và tôi đã mất một thời gian dài để hàn gắn, nhưng tôi đã sống sót qua sự trừng phạt đó. Tôi đã vượt qua, với rất nhiều sự ủng hộ, và xây dựng lại cuộc đời mình, gia đình mình”.

5 năm sau vụ tai nạn khủng khiếp, ông Biden kết hôn với Jill Jacobs, khi đó là sinh viên Trường Đại học Delaware. Họ làm lễ cưới vào tháng 6/1977 tại New York City. Cả Beau và Hunter đều dự buổi lễ và tuần trăng mật của bố. Sau này Hunter đã đặt tên con gái là Naomi để nhớ về người em đã thiệt mạng.

Chính từ những bi kịch trong cuộc đời mình, ông Joe Biden đã tìm được tiếng nói đồng cảm khi trò chuyện với những cử tri.

Những ngày này truyền thông Mỹ đưa nhiều thông tin về “người vợ tâm giao của Joe Biden”- bà Jill. Bà được cho là người rất vui tính khi đã từng lẻn vào tiệc sinh nhật của một trợ lý, ăn mặc giống như nhân viên phục vụ rồi bất ngờ đến chúc rượu chủ nhân bữa tiệc. Bà từng hóa trang thành nhân vật hoạt hình Grinch để chơi đùa cùng các đồng nghiệp vào lễ Giáng sinh.

“Bà ấy hiểu rất rõ rằng việc mang lại nụ cười, một chút niềm vui, sự thoải mái trong những thời khắc trọng đại là điều vô cùng quan trọng” - Courtney O’Donnell, Giám đốc truyền thông của Joe Biden khi ông còn giữ chức Phó Tổng thống Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama, nhận xét.

Bà Jill, năm nay 69 tuổi. Sau khi kết hôn với ông Biden (năm 1977) đã giúp ông nuôi dạy các con trai, Beau và Hunter, trước khi hạ sinh cô con gái Ashley vào năm 1981. Bà là giáo viên, có hai bằng thạc sĩ và một bằng tiến sĩ về giáo dục tại Đại học Delaware.

Ý kiến của bà luôn có ảnh hưởng lớn tới các quyết định của ông Biden. Trong cuộc vận động tranh cử năm nay của ông Biden, bà Jill đã góp phần vào quá trình tuyển chọn ứng viên Phó Tổng thống và bà cũng xuất hiện tại nhiều sự kiện khác nhau. Trong một cuộc phỏng vấn mới đây với CBS, Jill thừa nhận rằng bà và chồng “từng thảo luận về các ứng viên, nhưng quyết định cuối cùng vẫn là ở Joe”. Tuy nhiên, nói như Cathy Russell - Phó Chủ tịch chiến dịch tranh cử của ông Biden thì “bà Jill là vợ của Joe, bà yêu ông ấy, bà nói chuyện với ông ấy về mọi thứ. Bà có vai trò độc nhất vô nhị, nhưng không phải một cố vấn chính trị”, dù rằng trên thực tế đã là một trong những người đại diện nổi bật nhất của chồng.

Khi được hỏi nếu ông Biden đắc cử Tổng thống, bà sẽ làm gì? Bà Jill cho biết “tôi vẫn tiếp tục đi dạy học kể cả khi đã là Đệ nhất Phu nhân nước Mỹ”.

Đệ nhất Phu nhân nước Mỹ, bà Melania, sinh ngày 26 tháng 4 năm 1970, là một cựu người mẫu gốc Slovenia, là vợ thứ ba của Tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ, ông Donald Trump. Sinh ra tại Slovenia, trở thành công dân Hoa Kỳ từ năm 2006, sau 10 năm nhập cư.

Bà Melania bắt đầu sự nghiệp người mẫu ở tuổi 16, tại quê nhà. Năm 18 tuổi, làm người mẫu tại Milano (Italy) và Paris (Pháp), trước khi di cư tới New York (Mỹ) năm 1996.

Bà Melania và ông Trump có một người con trai tên là Barron William Trump, 14 tuổi.

Trong chiến dịch tái tranh cử của ông Donald Trump, Đệ nhất Phu nhân Melania nổi bật với sự quyến rũ rất hiện đại nhưng cũng rất gần gũi. Giới quan sát cho rằng, chính bà Melania đã kéo được rất nhiều cử tri về với ông Trump trong cuộc đua khốc liệt này.

Phan Quang Vũ