Bắt tạm giam ông Nguyễn Thành Tài do liên quan đến khu 'đất vàng'

Khám xét nơi ở của ông Nguyễn Thành Tài sáng 8.12 - Ảnh: Khả Hòa

Liên quan đến những sai phạm tại khu đất trên, hôm qua 8.12, Cơ quan CSĐT Bộ Công an tống đạt quyết định khởi tố bị can, lệnh khám xét nhà riêng đối với ông Nguyễn Thành Tài (66 tuổi, nguyên Phó chủ tịch thường trực UBND TP.HCM), Nguyễn Hoài Nam (53 tuổi, Bí thư Quận ủy Q.2, nguyên Trưởng phòng Quản lý sử dụng đất Sở TN-MT TP.HCM), Đào Anh Kiệt (61 tuổi, nguyên Giám đốc Sở TN-MT TP.HCM) và Trương Văn Út (48 tuổi, Phó trưởng phòng Quản lý đất Sở TN-MT TP.HCM) cùng về tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”. Trong đó, 3 bị can bị bắt tạm giam là Nguyễn Thành Tài, Đào Anh Kiệt và Trương Văn Út; bị can Nguyễn Hoài Nam bị áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú.

Trước đó, bị can Đào Anh Kiệt và Trương Văn Út đã bị khởi tố, bắt tạm giam về tội “vi phạm các quy định về quản lý đất đai” và “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, liên quan đến dự án 2 - 4 - 6 Hai Bà Trưng (Q.1) và dự án 15 Thi Sách (Q.1).

“Đất vàng” bị thâu tóm ra sao?

[FLYCAM] Khu đất "vàng" 8-12 Lê Duẩn nhìn từ trên cao

Khu đất số 8 - 12 Lê Duẩn diện tích hơn 4.896 m2, có 3 mặt tiền tiếp giáp các tuyến đường trung tâm Q.1 (đường Lê Duẩn, Hai Bà Trưng và Nguyễn Văn Chiêm), gồm 2 mặt bằng: mặt bằng số 8 diện tích hơn 3.433 m2; mặt bằng số 12 có diện tích 1.463 m2. Sau khi hai mặt bằng này được xác lập quyền sở hữu nhà nước, Công ty quản lý kinh doanh nhà TP.HCM được UBND TP.HCM giao quản lý và đã ký hợp đồng cho thuê với 4 đơn vị thuộc Bộ Công thương: Công ty CP hóa chất vật liệu điện TP, Công ty CP kim khí TP, Công ty CP thiết bị phụ tùng Sài Gòn và Công ty CP vận tải xăng dầu Vitaco (sau đây gọi tắt là 4 công ty thuộc Bộ Công thương).

Các bị can trong vụ án (từ trái qua): Nguyễn Thành Tài, Đào Anh Kiệt, Nguyễn Hoài Nam, Trương Văn Út - Ảnh: Bộ Công an

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ (TTCP), thực hiện phương án sắp xếp các mặt bằng nhà, đất theo Quyết định 09/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, năm 2007 UBND TP.HCM có chủ trương sử dụng khu đất trên để xây dựng khách sạn tiêu chuẩn 5 sao và 1 phần làm trung tâm thương mại.

UBND TP giao Sở KH-ĐT chủ trì phối hợp các cơ quan, đơn vị liên quan tiến hành các bước đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư có uy tín, kinh nghiệm trong lĩnh vực khách sạn để đầu tư, đặc biệt là không được áp dụng hình thức liên doanh. Ngày 21.12.2009, UBND TP.HCM chủ trì họp về dự án trên khu đất 8 - 12 Lê Duẩn.

Tại cuộc họp này, Phó chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Tài chỉ đạo giao Sở KH-ĐT phối hợp Sở Tài chính, Công ty quản lý kinh doanh nhà TP.HCM và các cơ quan liên quan thẩm định dự án... Đến tháng 10.2010, UBND TP.HCM đồng ý về phương án lập công ty cổ phần để thực hiện dự án với các cổ đông sáng lập và tỷ lệ góp vốn cụ thể: Công ty quản lý kinh doanh nhà TP.HCM góp 50% vốn, còn lại do 4 công ty thuộc Bộ Công thương mỗi công ty góp 12,5% vốn.

Tuy nhiên, điều bất thường là trước khi UBND TP.HCM đồng ý về phương án lập công ty cổ phần thực hiện dự án thì các cổ đông nhà nước đã “đi đêm” với các đối tác tư nhân. Cụ thể, ngày 11.8.2010 Công ty quản lý kinh doanh nhà TP.HCM đề nghị UBND TP.HCM cho Công ty TNHH MTV Hoa Tháng Năm hợp tác đầu tư với tỷ lệ 30% vốn góp, trong tổng 50% vốn góp mà công ty sở hữu và ông Tài có ý kiến chỉ đạo đồng ý.

Đến ngày 20.8.2010, 4 công ty thuộc Bộ Công thương ký thỏa thuận nguyên tắc với Công ty TNHH đầu tư Kinh Đô (nay là Công ty TNHH đầu tư Kido) về việc chuyển nhượng quyền đầu tư phát triển dự án trên khu đất 8 - 12 Lê Duẩn.

Ngày 10.9.2010, 4 công ty thuộc Bộ Công thương sáng lập Công ty CP đầu tư Lavenue (gọi tắt là Lavenue) và chỉ 19 ngày sau cả 4 ký hợp đồng chuyển nhượng toàn bộ cổ phần trong Lavenue cho Công ty TNHH đầu tư Kinh Đô, thu lợi mỗi công ty 50 tỉ đồng.

Đến nay, Lavenue đã đăng ký thay đổi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp công ty cổ phần lần thứ 6 với các cổ đông, tỷ lệ sở hữu cổ phần thực tế đã góp: Công ty quản lý kinh doanh nhà TP.HCM tỷ lệ 20% (tương đương 155 tỉ đồng vốn góp); Công ty TNHH đầu tư Kido tỷ lệ 50% (tương đương hơn 387 tỉ đồng); Công ty TNHH MTV Hoa Tháng Năm tỷ lệ 30% (tương đương 232 tỉ đồng).

Sau khi các cổ đông nhà nước “bán đứt” quyền chi phối về đầu tư, khai thác dự án “đất vàng”, ngày 14.6.2011, ông Nguyễn Thành Tài ký quyết định chấp thuận cho Lavenue sử dụng hơn 4.896 m2, đồng thời duyệt giá trị quyền sử dụng đất tại mặt bằng số 8 Lê Duẩn “theo giá thị trường” là hơn 621 tỉ đồng; duyệt đơn giá thuê đất tại mặt bằng số 12 Lê Duẩn “theo giá thị trường” là hơn 3,5 triệu/m2/năm. Từ cơ sở này, Lavenue nộp tiền sử dụng đất và tiền thuê đất, và Sở TN-MT TP.HCM đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng “đất vàng” cho Lavenue.

Nhiều sai phạm nghiêm trọng

Cũng theo kết luận của TTCP, quá trình UBND TP.HCM thực thi chủ trương khai thác “đất vàng” số 8 - 12 Lê Duẩn, đã để xảy ra nhiều sai phạm nghiêm trọng.

Cụ thể, thứ nhất: không triển khai tổ chức đấu thầu để lựa chọn nhà đầu tư uy tín và có năng lực tài chính, là vi phạm luật Đầu tư 2005; giao đất, cho Lavenue thuê đất không thông qua đấu giá, là trái Quyết định 09/QĐ-TTg của Thủ tướng, và trái quy định của luật Quản lý tài sản nhà nước năm 2008.

Thứ hai, giao và cho Lavenue thuê đất tại thời điểm Lavenue đã thay đổi cổ đông sáng lập với 2/3 cổ đông (chiếm cổ phần chi phối với 80% vốn góp) không phải là tổ chức kinh tế được nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm, là không đúng đối tượng.

Thứ ba, vi phạm quy định pháp luật khi ký giao, cho thuê đất nhưng không xin ý kiến Thường trực UBND TP và HĐND TP.

Thứ tư, giao dự án cho doanh nghiệp không đủ năng lực tài chính.

Thứ năm, chấp thuận cho Công ty TNHH MTV Hoa Tháng Năm tham gia hợp tác đầu tư không có căn cứ pháp lý.

Thứ sáu, chỉ đạo điều chỉnh chức năng, chỉ tiêu sử dụng đất sau khi “đất vàng rơi vào tay tư nhân” không phù hợp quy định của luật Quy hoạch đô thị năm 2009.

Thứ bảy, việc chấp thuận cho các nhà đầu tư không đủ năng lực tham gia dự án, dẫn đến các công ty tự chuyển nhượng kiếm lời gây giảm nguồn thu cho ngân sách nhà nước, giảm tỷ lệ cổ phần vốn góp cổ đông sáng lập của nhà nước.

Từ các sai phạm nghiêm trọng nêu trên, TTCP khẳng định “có dấu hiệu cố ý làm trái các quy định của nhà nước”. Theo đó, trách nhiệm chung thuộc về Chủ tịch UBND TP.HCM thời kỳ đó là ông Lê Hoàng Quân; trách nhiệm chính, trực tiếp thuộc về cá nhân ông Nguyễn Thành Tài với vai trò là Phó chủ tịch thường trực UBND TP thời kỳ liên quan.

TTCP cũng đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Chủ tịch UBND TP.HCM căn cứ quy định pháp luật hiện hành để thu hồi toàn bộ khu đất 8 - 12 Lê Duẩn, thực hiện việc đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định.

Đình Phú

Ngọc Lê