Bất ngờ về những đóng góp của người da đỏ châu Mỹ cho quá trình toàn cầu hóa

Những món quà của người da đỏ (tựa gốc: Indian Givers) xuất bản lần đầu năm 1988 và được dịch ra nhiều thứ tiếng.

Khi nói về lịch sử hiện đại, người ta dạt sang những câu chuyện về người khám phá châu lục, tô đậm hình ảnh du hành của các nhà thám hiểm phát hiện Tân Thế giới. Câu chuyện về cộng đồng người da đỏ thường hiện lên với cảm quan của một người từ Cựu Thế giới ghi chép, ít nhiều mang tính một chiều, chủ quan, định kiến. Họ trở thành tầng lớp man di, vai phụ, thậm chí nạn nhân khốn khổ từ những cuộc chinh phạt, khai thác lục địa hoặc là một cộng đồng cần khai sáng văn minh.

Đi vào lịch sử 500 năm của châu Mỹ, Jack Weatherford soi thấu tường tận về thành quả lớn lao mà những phát minh, bản sắc văn hóa của người da đỏ bản địa đã ảnh hưởng đến không chỉ trên vùng đất mà họ bị xâm chiếm mà còn làm làm thay đổi cả châu Âu và xa hơn, xoay chuyển cục diện lịch sử toàn cầu. Cuốn sách cung cấp các thông tin lịch sử giá trị như kinh tế, thể chế xã hội, lương thực, nông nghiệp, nền y học, kiến trúc, văn hóa cộng đồng, hệ sinh thái… mà người da đỏ châu Mỹ đóng góp cho quá trình toàn cầu hóa.

Bìa cuốn sách "Những món quà của người da đỏ".

Những món quà của người da đỏ là bức tranh toàn vẹn về đời sống, văn hóa người da đỏ từng diễn ra trong lịch sử và có sức ảnh hưởng cho đến hôm nay. Những câu chuyện khai khoáng mỏ Potosí chứa 85% lượng bạc dẫn đến cuộc cách mạng công nghiệp châu Âu và cấp tiến hơn là tinh thần tự do đã len lỏi vào các cuộc cách mạng xã hội phương Tây; từ câu chuyện cái tên, nguồn gốc củ khoai tây dẫn đến sự thay đổi hoàn toàn thói quen ăn uống, lương thực, dân số cho đến nhiều món ăn, cách ăn của người da đỏ làm thay đổi bàn ăn châu Âu rồi theo bước chân thực dân, du hành mà tỏa đi khắp thế giới hay những đóng góp y học, phương pháp chữa bệnh sốt rét của người châu Mỹ bản địa… lần lượt được dẫn chứng chi tiết, kỹ càng, sáng rõ, đầy thuyết phục.

Với lối diễn đạt từ thực tại xuôi về quá khứ, Jack Weatherford đưa người đọc hòa vào dòng chảy thời gian 500 năm đầy hứng thú và bất ngờ.

Những món quà của người da đỏ là tác phẩm tiếp nối những biên khảo lịch sử nổi tiếng của Jack Weatherford. Tác giả khẳng định mạnh mẽ thông điệp về những gì người Mỹ bản địa đã làm được đối với nhân loại – điều mà họ chưa được thế giới ghi nhận đúng mực.

Jack Weatherford là nhà dân tộc học, cựu giáo sư ngành Nhân học tại Macalester College ở Minnesota, Mỹ. Ông là tác giả của nhiều cuốn sách lịch sử bán chạy trên thế giới. Các tác phẩm Biên khảo lịch sử của Jack Weatherford gồm: Những món quà của người da đỏ (Indian Givers, 1989), Thành Cát Tư Hãn và sự hình thành thế giới hiện đại (Genghis Khan and the Making of the Modern World, 2005), Lịch sử tiền tệ (The History of Money, 1998), The Secret History of the Mongol Queens (2010)…

PV