Bất ngờ: Séc hiện đại hóa xe tăng T-72 còn tốt hơn Nga

Cần nhắc lại rằng, ngành công nghiệp Séc có truyền thống sản xuất xe tăng lâu đời; vào thập niên 1930, nước này đã tự sản xuất xe tăng và hơn một nghìn chiếc xe tăng Pz.35 và Pz.38 đã phục vụ cho quân đội Đức Quốc xã; và từ thập niên 1970, họ đã sản xuất xe tăng T-72, theo bản quyền của Liên Xô.

T-72 là xe tăng chiến đấu chủ lực của Quân đội Tiệp Khắc (sau này tách thành Séc và Slovakia); tham khảo kinh nghiệm cuộc chiến Vùng Vịnh năm 1991, khi xe tăng T-72 của Iraq bị tiêu diệt hàng loạt, các chuyên gia Séc nhận thấy, điểm yếu của T-72 ngoài giáp xe, động cơ ra, thì hệ thống ngắm bắn hết sức lạc hậu.

Do vậy, trên phiên bản nâng cấp xe tăng T-72M4CZ của Séc, một hệ thống điều khiển hỏa lực mới được lắp đặt, thiết kế dựa trên hệ thống TURMS-T của công ty Officerhine Galileo (Italia); hệ thống này đảm bảo tích hợp hệ thống ngắm bắn của pháo thủ và chỉ huy, thành một hệ thống điều khiển hỏa lực duy nhất.

Hệ thống ngắm bắn M4CZ của pháo thủ trên xe tăng chủ lực T-72M4CZ, có khả năng ngắm ngày/đêm với tính năng ổn định đường ngắm hai mặt phẳng, máy đo xa laser, kênh ảnh nhiệt với tầm nhìn xa đến 4.000 mét và màn hình hiển thị điều kiện bắn được tích hợp trong ống ngắm.

Riêng trưởng xe được trang bị kính ngắm toàn cảnh ngày/đêm với tính năng ổn định trên hai mặt phẳng và kênh ảnh nhiệt, cho phép tìm kiếm mục tiêu cả ngày lẫn đêm ở cách xa đến 4.000 m, chỉ định mục tiêu cho xạ thủ và nếu cần thiết, có thể bỏ qua pháo thủ, thực hành ngắm bắn trực tiếp.

T-72M4CZ được trang bị máy tính đường đạn với đầy đủ các cảm biến khí tượng được tích hợp trong hệ thống, cho phép bắn hiệu quả từng viên hoặc bắn liên tục, trong điều kiện cả ngày lẫn đêm; cự ly tiêu diệt mục tiêu lên đến 2.000 m. Hệ thống điều khiển của T-72M4CZ so với phiên bản gốc, tính năng cao gấp nhiều lần.

Để nâng cao khả năng cơ động, T-72M4CZ thay động cơ diesel CV-12 1000TSA, công suất 1.000 mã lực, do công ty NIMDA của Israel phát triển và công ty Perkins sản xuất; hộp số XTG411-6 hoàn toàn tự động từ Allison Transmission.

Khắc phục việc thay thế động cơ tốn thời gian và công sức của xe tăng Liên Xô, khoang động cơ mới của T-72M4CZ được cải tiến, cho phép thay thế nhanh động cơ trong 30 phút tại hiện trường, mà không cần sự tham gia của các chuyên gia kỹ thuật. Xe tăng chiến đấu chủ lực T-72M4CZ cũng lắp thêm một động cơ phụ, để cung cấp điện cho các hệ thống của xe, khi động cơ chính không hoạt động.

Mức độ bảo vệ của xe tăng được nâng cấp bằng cách lắp thêm giáp phản ứng nổ DYNA-72, ghế lái được gắn vào nóc thân xe; lắp đặt hệ thống bảo vệ điện từ TRALL chống lại mìn từ trường và hệ thống dò tìm chiếu xạ laser và bảo vệ tự động chống lại ATGM (tương tự của hệ thống Shtora của xe tăng Nga).

Hệ thống thông tin cũng được thay thế hoàn toàn, trong đó tích hợp hệ thống điều khiển chiến đấu DITA-97, lấy mạng làm trung tâm. DITA-97 có thể giám sát, chẩn đoán tình trạng động cơ và thông tin nội bộ giữa các thành viên kíp xe; hệ thống định vị NBV-97 INS/GPS, xác định vị trí của xe tăng; hệ thống máy vô tuyến tần số siêu cao RF 1350, cung cấp liên lạc ổn định và không bị nhiễu.

Tất cả những nâng cấp trên cho thấy, ngay vào cuối thập niên 1990, Cộng hòa Séc đã có thể biến chiếc T-72 "tội lỗi" thành một xe tăng chiến đấu khá hiện đại, với các đặc điểm tăng cường về hỏa lực, tính cơ động cũng như khả năng bảo vệ và trở thành một đối thủ nặng ký với các mẫu xe phương Tây.

Mặc dù gia nhập khối NATO, nhưng Cộng hòa Séc từ chối mua xe tăng Abrams và Leopard-2 đắt tiền, mà tập trung vào nâng cấp số T-72 của họ lên chuẩn T-72M4CZ; về tính năng kỹ chiến thuật, không hề thua kém xe tăng phương Tây và có thể tích hợp vào hệ thống chỉ huy, kiểm soát của NATO.

So với các phiên bản T-72 hiện đại hóa của Nga, T-72M4CZ của Séc vượt trội hơn T-72B3 (2011) của Nga và các phiên bản hiện đại hóa trước đó về khả năng ngắm bắn. Phiên bản nâng cấp T-72B3 của Nga, tổ hợp ngắm bắn của chỉ huy vẫn dùng thiết bị TKN-3MK nguyên bản, không có hệ thống ổn định với tầm nhìn không quá 500 mét.

Chỉ đến phiên bản xe tăng T-72B3M (2014), pháo thủ mới được trang bị kính ngắm Sosna-U, với tính năng ổn định hai mặt phẳng, máy đo xa laser, kênh ảnh nhiệt, kênh điều khiển laser cho tên lửa Reflex-M phóng qua nòng và một máy theo dõi mục tiêu tự động; cung cấp cho trưởng xe và pháo thủ khả năng phát hiện mục tiêu tới 4.000 m.

Các đặc điểm của hệ thống quan sát và điều khiển hỏa lực của T-72M4CZ gần giống trên xe tăng T-90M (2018), khi kính ngắm của pháo thủ Sosna-U và kính ngắm của chỉ huy Falcon Eye, được kết hợp thành một hệ thống điều khiển hỏa lực Kalina tích hợp, đáp ứng mọi yêu cầu chiến đấu, để có thể bắn từ mọi vị trí trong xe và tích hợp vào một hệ thống điều khiển, lấy mạng làm trung tâm.

So sánh các đặc điểm và mức độ hiện đại hóa của T-72 của Nga và Séc, kết luận rằng, Séc đã rút kinh nghiệm của T-72 trong cuộc chiến tranh Iraq, và đã có những nâng cấp rất thành công. Ở Nga, 24 năm sau, T-72 mới đạt trình độ T-72B3M, và Nga chỉ có 300 chiếc loại này; số còn lại đều xấp xỉ trình độ T-72 của "quân phiệt Iraq" và nếu được sử dụng, sẽ cho cùng một kết quả "tệ hại" như cuộc chiến tranh Vùng Vịnh lần 1 năm 1991. Nguồn ảnh: QQ.

Tiến Minh