Bắt giữ Navalny: Mỹ-EU đồng thanh, Nga nhẹ nhàng lạnh giọng

Alexei Navalny, một nhà lãnh đạo đối lập người Nga đã được điều trị tại Đức vì ảnh hưởng của chất độc như chính anh ta tuyên bố (và các bác sĩ Đức đồng ý với điều này), rằng, Nga đã cố gắng giết anh ta với sự trợ giúp của chất độc Novichok… đã trở về Nga vào ngày 17/1.

Navalny đã từ Đức bay về nước Nga. Theo kế hoạch máy bay sẽ hạ cánh tại sân bay Vnukovo và tại đây đã có khoảng hơn 900 người đã chuẩn bị chào đón Navalny. Tuy nhiên, máy bay đã thay đổi đường bay, thay vì hạ cánh tại Vnukovo, máy bay đã bay ngược trở lại hướng Matxcova và hạ cánh tại sân bay Sheremetyevo.

Trong khi tại Vnukovo, những người hâm mộ chờ đón Navalny bị cảnh sát chống bạo động trang bị thiết bị đặc biệt lùa từ sảnh sân bay ra đường thì tại sân bay Sheremetyevo, Navalny bị bắt ngay tại cửa kiểm tra hộ chiếu bởi cảnh sát của FSIN (Cơ quan sám hối Liên bang Nga).

FSIN bắt với lý do Navalny nằm trong danh sách truy nã vì nhiều lần vi phạm thời gian chịu án treo kể từ ngày 29 tháng 12 năm 2020.

Từ vụ án Yves Rocher, Navalny bị kết án 3,5 năm nhưng hưởng án treo, căn cứ vào hành vi phạm tội trong thời gian thử thách, FSIN yêu cầu thay thế án treo 3,5 năm bằng án thực.

Ngày 18/1, Tòa án áp dụng biện pháp ngăn chặn với Alexey Navalny bằng hình thức bắt giữ trong 30 ngày. Cuộc họp diễn ra tại sở cảnh sát số 2 của Bộ Nội vụ thành phố Khimki, nơi Navalny được đưa khỏi sân bay Sheremetyevo.

Tại sao Tòa án tổ chức tại Sở cảnh sát, Bộ nội vụ Khimki giải thích như sau:

“Navalny đang bị kết án treo, từ Đức đến Liên bang Nga mà không có kết quả xét nghiệm mới nhất về việc nhiễm coronavirus nên lãnh đạo Cục cảnh sát số 2 thuộc Bộ Nội vụ Nga tại thành phố Khimki đã kháng cáo lên Tòa án thành phố Khimki của Matxcova yêu cầu tổ chức phiên họp thực địa tại nơi giam giữ thực tế người bị tạm giữ để đảm bảo an toàn vệ sinh, dịch tễ, hạn chế ra vào phòng diễn ra phiên tòa”.

Bộ nội vụ đề xuất bắt giữ Navalny 30 ngày, thời hạn giam giữ đến ngày 15/2. Tòa án đã phán quyết.

Bên ngoài Sở cảnh sát vài chục người chán nản giẫm đạp trước cổng đóng của đồn cảnh sát, và hét lên “thả ra”… Cuộc tuần hành của hàng triệu người, Maidan và cơn bão của Điện Kremlin đã không xảy ra.

Bên ngoài khu vực xét xử của Sở cảnh sát Khimki

Việc Navalny về nước và bị bắt tất nhiên đã được anh ta và EU tiên liệu trước. Navalny muốn bị bắt giữ để trở thành một “Mandela phiên bản Nga”, nghĩa là bị bắt giữ sau đó dưới áp lực của EU, Nga buộc phải thả ra và uy tín của Navalny được dày thêm.

Kết quả mong muốn của Alexei được toại nguyện và ngay khi bị bắt tại sân bay, chỉ 30 phút sau, EU đã đồng thanh lên tiếng khiến Alexei hy vọng tràn trề về ngày ra khỏi nhà tù…

- Người đứng đầu Hội đồng châu Âu: Việc giam giữ Alexei Navalny khi đến Matxcơva là không thể chấp nhận được. Tôi kêu gọi nhà chức trách Nga trả tự do cho anh ta ngay lập tức”.

- Bộ trưởng Ngoại giao Lithuania, Estonia và Latvia: “Việc giam giữ Alexei Navalny là hoàn toàn không thể chấp nhận được. Chúng tôi yêu cầu chính quyền Nga thả anh ta ngay lập tức. Liên minh châu Âu phải nhanh chóng phản ứng, nếu nó không được thả ra, thì cần phải xem xét việc đưa ra các biện pháp trừng phạt ”.

- Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo: “…quan ngại sâu sắc trước quyết định bắt giữ Alexei Navalny của Nga. Các nhà lãnh đạo chính trị tự tin không sợ các đối thủ và không thấy cần phải dùng đến bạo lực hoặc giam giữ bất hợp pháp các đối thủ chính trị”.

- Cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống đắc cử Joe Biden: “Navalny nên được trả tự do ngay lập tức, và những người chịu trách nhiệm về nỗ lực thái quá đối với cuộc sống của anh ấy đã bị đưa ra công lý. Các cuộc tấn công của Navalny từ Điện Kremlin không chỉ là vi phạm nhân quyền mà còn là thách thức đối với người dân Nga, những người muốn tiếng nói của họ được lắng nghe”.

- Bộ trưởng Ngoại giao Canada: Canada cực lực lên án việc bắt giữ Alexei Navalny để đưa về Moscow. Nhà chức trách Nga phải trả tự do cho anh ta ngay lập tức. Điều này là không thể chấp nhận được, và chúng tôi sẽ tiếp tục yêu cầu lời giải thích cho việc đầu độc của anh ấy”.

- Bộ trưởng Ngoại giao Pháp: “Pháp vô cùng quan ngại về việc giam giữ Alexei Navalny. Cùng với các đối tác châu Âu, chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ tình hình và kêu gọi thả người ngay lập tức”.

- Bộ Ngoại giao Séc: “Bắt giữ Navalny - có động cơ chính trị. Anh ta bị giam giữ vì quan điểm của mình, không phải vì tội chính thức. Do đó, chế độ Nga đang vi phạm các hiệp ước nhân quyền quốc tế. Tôi sẽ cố gắng nêu vấn đề này tại một cuộc họp của Hội đồng Đối ngoại EU”.

Tuy nhiên, Navalny đã hoàn toàn không hiểu tình hình, trong khi EU thì cố tình không hiểu hoặc cố tình lừa Navalny bởi nước Nga và mối quan hệ Nga – EU đã thay đổi.

Chỉ chưa đầy 2 tháng sau khi nước Nga thông qua Hiến pháp mới thì Navalny đã đi “chữa bệnh” 6 tháng tại Đức đã có ba sự kiện mà Navalny đáng lẽ phải biết (EU biết nhưng cố tình không biết).

Thứ nhất: Hiến pháp và Pháp luật của Nga là trên hết. Mọi định ước, điều luật quốc tế mà Nga tham gia nếu mâu thuẫn với Hiến pháp – Luật pháp Nga thì Nga ưu tiên cho HP-PL Nga. Vì thế các tòa án châu Âu có thể phán định thỏa mái, nhưng Tòa án Nga là người quyết định.

Thứ hai: Như Ngoại trưởng Nga đã tuyên bố, có thể ngừng một thời gian mọi quan hệ với EU. Cấm vận của EU chẳng là cái gì cả và ngay cả Mỹ cũng đã hết các biện pháp cấm vận Nga.

Thật ra, Mỹ - EU đã không từ một biện pháp cấm vận nào với Nga chứ họ chẳng “thương hoa tiếc ngọc” gì Nga đâu, nhưng có những biện pháp cấm vận mà nếu triển khai thì chính họ bị tổn thất nặng nề hơn.

Thứ ba: Navalny trở về Nga khi có 2 điều kiện không thuận lợi, (1) là một mùa Đông bình thường đã xảy ra, nhu cầu về khí đốt, xăng dầu của EU tăng vọt và (2) Navalny đã lỡ miệng khi phản đối hành động bịt miệng Tổng thống Trump của Facebook và Twitte, tức phản đối đảng Dân chủ Mỹ, trong khi nước Mỹ đang lo chuẩn bị nhậm chức Tổng thống cho Biden…

Vậy EU có manh động với Nga không? Mỹ có quan tâm sát sao đến “dự án Navalny” của EU không?

Ba mươi ngày ngồi sau chấn song sắt, Alexei Navalny có thời gian để nắm tình hình thực tế, để hợp tác với FSB... hoặc có thể ngồi lâu hơn như FSIN yêu cầu, bởi vì, phản ứng của Nga trước những tiếng kêu “thả ngay lập tức” thì rất nhẹ nhàng: “Các bạn nên lo việc trong nước của các bạn đi. Nga là một quốc gia có chủ quyền”. Chấm hết!

Lê Ngọc Thống