Bất chấp nguy hiểm, người di cư mang con lội bộ qua sông để vào Mỹ

Để thoát khỏi đói nghèo và sự đe dọa của các băng đảng, mỗi ngày hàng nghìn di dân Trung Mỹ đổ về biên giới Mexico, chờ đợi vạ vật trong nhiều tuần và nhiều tháng trước khi có thể gửi đơn đăng ký xin tị nạn. Chính sách thắt chặt kiểm soát người nhập cư bất hợp pháp của Tổng thống Mỹ Donald Trump khiến nhiều người dân tuyệt vọng, mạo hiểu tính mạng vượt qua con sông lớn Rio Grand ở biên giới Mexico để có thể đặt chân lên đất Mỹ.

Các chính sách mới ở phía bắc biên giới đã đẩy người di cư vào tay các băng đảng buôn người với hoạt động kinh doanh đang bùng nổ. Một số người di cư cho biết họ không muốn vượt biên trái phép nhưng không có lựa chọn nào khác. Kể từ tháng 10/2017 đến cùng kỳ năm 2018, khoảng 40,000 người từ Trung Mỹ đã đến cảng nhập cư ở biên giới Mỹ. Trong khi đó, gần 80.000 người đã vượt biên trái phép.

Để vượt sông và tìm được đường sang phía bên kia biên giới, người tị nạn phải thuê những kẻ buôn lậu dẫn đường. Texas Tribune dẫn lời Robert Rodriguez, nhân viên Đồn Biên phòng tại thành phố McAllen, bang Texas, cho biết những kẻ buôn lậu "hiểm soát mọi hoạt động ở phía nam. Nếu di dân đến cảng nhập cư thay vì vượt biên trái phép, những kẻ buôn lậu sẽ không kiếm được tiền".

Nhiều người nhập cư trả tiền cho những kẻ buôn lậu để vượt sông Rio Grand mà không hề biết họ có thể xin tị nạn tại các điểm kiểm soát trên các cây cầu bắc qua sông. Trong 10 người được Texas Tribune phỏng vấn, chỉ có hai di dân biết về các điểm xin tị nạn trên cầu.

Vượt sông là con đường vô cùng nguy hiểm đối những người tị nạn Trung Mỹ. "Đó là con sông lớn và bất cứ chuyện gì cũng có thể xảy ra", Claudia, bà mẹ đơn thân từ El Salvadore tìm đường đến Mỹ, nói. Trước khi đến được bờ sông, họ cũng phải đi bộ nhiều giờ và nhiều trường hợp bỏ mạng vì điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Trong ảnh, hai mẹ con người tị nạn từ chối sự giúp đỡ của nhân viên di trú Mexico để quay trở lại bờ.

Tuy nhiên, bất chấp nguy hiểm, những người tị nạn Trung Mỹ cho rằng cách này vẫn an toàn và có nhiều hy vọng hơn so với việc đến chờ đợi tại cảng nhập cư. Nếu bị bắt giữ khi đang nhập cư trái phép, di dân vẫn có cơ hội được bảo lãnh tự do. Thay vào đó, nếu bị giam giữ tại cảng, họ có thể phải đối mặt với cảnh gia đình chia cắt.

Cảnh sát biên phòng Mỹ giải cứu người nhập cư vượt sông Rio Grand. Claudia cho biết cô và con trai Kevin 7 tuổi bị chia cắt trong khoảng hai tháng trước khi được đoàn tụ vào tháng 7/2018. Cô cũng cho biết trong thời gian bị giam giữ, cô gặp nhiều trường hợp xin tị nạn tại cầu nhưng không được cấp phép. Ngược lại, nhiều trẻ em bị tách khỏi cha mẹ, trong khi nhiều người phải chờ đợi ở biên giới với mối đe dọa từ nạn bắt cóc và buôn người.

Tháng 12/2018, chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố sẽ trả những người nhập cư không mang quốc tịch Mexico vượt biên trái phép về phía bên kia biên giới để làm thủ tục nhập cư. Trong khi đó, phía Mexico nói sẽ chấp nhận một số lượng nhất định người tị nạn Trung Mỹ vì lý do nhân đạo. Tuy nhiên, không rõ Mexico có kế hoạch tị nạn như thế nào cho hàng nghìn di dân tại đây. Theo Reuters, hiện 800,000 hồ sơ vẫn chưa được giải quyết tại tòa án di trú.

Phía biên kia biên giới, Tổng thống Trump vẫn kiên quyết duy trì mục tiêu xây bức tường 5,7 tỷ USD ngăn cách Mỹ và Mexico. Ông Trump lập luận xây tường “không phải vì lời hứa tranh cử”, mà vì ma túy đang “ồ ạt tràn qua biên giới”. “Đây là điều tốt, vì chúng ta đang bị ma túy xâm chiếm, bị người nhập cư xâm chiếm, và điều này không thể chấp nhận được”,

Kế hoạch này bị phe Dân chủ phản đối quyết liệt, dẫn đến bế tắc trong việc thông qua dự luật ngân sách cho chính phủ tại quốc hội và khiến chính phủ phải đóng cửa ba lần từ đầu năm 2018. Trong đó, lần gần nhất vừa kết thúc hôm 25/1 đã lập kỷ lục vụ đóng cửa chính phủ lâu nhất lịch sử Mỹ.

Sau nhiều lần đe dọa để có thể huy động ngân sách xây bức tường biên giới nhưng không được chấp thuận, ông Trump đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia hôm 15/2. "Chúng tôi sẽ xây rất nhiều tường. Chúng tôi sẽ làm được", tổng thống Mỹ nói.

Hương Ly
Ảnh: Reuters