Bất chấp cấm vận, 3 nhà hàng Triều Tiên vẫn đang hoạt động tại Campuchia

Ba nhà hàng Triều Tiên đang hoạt động tại thủ đô của Campuchia, bất chấp các lệnh cấm vận của Liên hợp quốc đã có hiệu lực vào đầu năm nay.

Các nhà hàng ở Phnom Penh đều có tên bắt đầu bằng chữ Pyongyang (Bình Nhưỡng), thủ đô của nước CHDC Nhân dân Triều Tiên, có nhân viên người Triều Tiên và cung cấp các sản phẩm từ quốc gia này, bao gồm rượu vang việt quất và nhân sâm. Họ là một phần của mạng lưới doanh nghiệp toàn cầu giúp đã tạo ra tiền mặt Triều Tiên trong nhiều năm.

Tấm brochure quảng bá ẩm thực của Triều Tiên trong các nhà hàng mang tên "Pyongyang" tại Campuchia. Ảnh: Bloomberg

Các biện pháp trừng phạt mới được Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thông qua vào tháng 9 .2017 để đối phó với các đợt thử vũ khí hạt nhân của Triều Tiên yêu cầu các doanh nghiệp đó phải đóng cửa trước ngày 9/1. Nghị quyết này cấm các tất cả hoạt động làm ăn với các cá nhân và tổ chức của Triều Tiên”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang hướng tới việc đưa các nước tuân thủ các biện pháp trừng phạt chặt chẽ hơn để gây áp lực lên Triều Tiên, ngay cả khi ông Kim Jong Un tiếp cận các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của nước này. Hai nhà lãnh đạo dự kiến sẽ gặp nhau tại Singapore ngày 12.6, mặc dù ông Trump vẫn hoài nghi rằng hội nghị này có được diễn ra hay không. Ông Khieu Kanharith, Bộ trưởng Thông tin của Campuchia, thì khẳng định đất nước của ông tuân thủ các quy định của Liên Hợp Quốc.

Tên gọi của các nhà hàng

Tất cả ba nhà hàng ở Phnom Penh đều có các nhân viên phục vụ đeo thẻ tên màu đỏ và xanh của lá cờ Triều Tiên với tên của họ được viết bằng màu trắng thay cho ngôi sao. Những người phụ nữ mặc cùng loại giày và để kiểu tóc tương tự nhau, và họ hát, chơi nhạc và nhảy trong khi phục vụ thức ăn.

Tại nhà hàng Pyongyang Traditional Restaurant, trong một khu phố phục vụ các món ăn, bao gồm cả bibimbap và mì kiều mạch vào một buổi tối tuần trước với một căn phòng đầy những doanh nhân nói tiếng Quan Thoại, một nhóm người Hàn Quốc và một vài khách du lịch châu Âu. Các sản phẩm và tạp chí của Triều Tiên được rao bán trên kệ gần lối vào.

Một nhà hàng khác, Pyongyang Unhasu, nằm ở phía tây bắc của thành phố bên cạnh Carl's Jr., một chuỗi thức ăn nhanh của Mỹ. Nó có khăn trải bàn màu vàng tươi sáng và chỗ ngồi cho 200. Phụ nữ trẻ đứng bên ngoài khách hàng chào đón. Tài liệu quảng cáo có sẵn bên trong quảng cáo bia và rượu vang Triều Tiên được làm từ quả việt quất từ rừng Paektu.

Nhà hàng thứ ba, Pyongyang Arirang, nằm trên một con đường nhộn nhịp gần một số bộ của chính phủ Campuchia.

Nhân viên trả lời điện thoại tại ba nhà hàng hôm 22.5 cho biết họ sử dụng và bán các sản phẩm có nguồn gốc từ Triều Tiên. Một phụ nữ ở Pyongyang Arirang cho biết nhà hàng này có tuyển dụng nhân viên là người Triều Tiên cũng như người địa phương. Một người đàn ông ở Bình Nhưỡng Unhasu nói anh ta là người Triều Tiên nhưng không bình luận gì về những nhân viên khác. Một nữ phục vụ tại Pyongyang Traditional cho biết bà không thể tiết lộ về quốc tịch của công nhân nhà hàng. Tất cả ba người từ chối nói về đích đến của tiền kiếm từ hoạt động kinh doanh.

Chỉ nhận tiền mặt

Theo Kim Byung-Yeon, giáo sư kinh tế tại Đại học Quốc gia Seoul, các nhà hàng mang tiên Pyongyang là một phần của mạng lưới có hơn 100 cửa hàng trên khắp Trung Quốc, Đông Nam Á, Nga và Đông Âu. Tờ Phnom Penh Post cho biết có 8 nhà hàng dạng như vậy đã hoạt động tại Campuchia vào năm 2015.

Ông Kim cho biết: "Tất cả các nhà hàng ở nước ngoài đều được điều hành với một trong những cơ quan nhà nước Triều Tiên. Tất cả mọi người đều được chọn dựa trên tuổi tác, vẻ đẹp, cách họ hát những bài hát. Họ không phải là thành viên của đảng Lao động Triều Tiên, nhưng họ phải kiếm tiền cho tổ chức”.

Khoảng 60.000 người Triều Tiên đang làm việc tại hơn 50 quốc gia, theo ước tính của Bộ Ngoại giao Hàn Quốc.

'Mối quan hệ đặc biệt'

Campuchia và Triều Tiên từ lâu đã có những quan chức chính phủ trong quá khứ gọi là “mối quan hệ đặc biệt”. Norodom Sihanouk, cựu vua Campuchia, coi Cố chủ tịch Kim Il Sung, người sáng lập Triều Tiên và ông nội củ nhà lãnh đạo Kim Jong U đương nhiệm, là bạn thân. Sihanouk có một dinh thự ở Bình Nhưỡng và thường xuyên đi lại giữa Phnom Penh và Bình Nhưỡng bằng máy bay Air Koryo cùng với vệ sĩ Triều Tiên. Các nhà ngoại giao Mỹ ở Campuchia vào những năm 1990 cho biết chiếc máy bay này sẽ mang USD và hàng hóa tới Triều Tiên.

Những ngày này thật khó để biết được số tiền mà các nhà hàng Bình Nhưỡng chuyển vềTriều Tiên, Kim nói. Các ngân hàng Trung Quốc cũng bị ràng buộc bởi các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc nhằm ngăn chặn việc chuyển tiền và đóng bất kỳ tài khoản nào được sử dụng để hỗ trợ chính phủ nước này.

"Doanh thu từ các nhà hàng Triều Tiên và công nhân nước ngoài được gửi về quê nhà", nơi nó có thể được sử dụng cho vũ khí hạt nhân và các chương trình tên lửa, Anthony Ruggiero, một cựu quan chức Mỹ chuyên nghiên cứu về các nguồn tài chính của Triều Tiền cho hay. Ông nói thêm: "Các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc yêu cầu các nước đóng băng tài sản và nguồn lực hỗ trợ các chương trình vũ khí".

Các biện pháp trừng phạt cũng yêu cầu người Triều Tiên làm việc ở nước ngoài phải hồi hương "ngay lập tức nhưng không muộn hơn" tháng 12 năm 2019.

Mặc dù thắt chặt các biện pháp trừng phạt, việc thực khi chúng vẫn là một vấn đề. Tại một cuộc họp báo cho Hội đồng Bảo an chủ trì hồi tháng 2.2018, nhà ngoại giao Hà Lan Karel Jan Gustaaf van Oosterom nói “một số lượng lớn” các quốc gia đã không đệ trình các báo cáo bắt buộc về việc thực thi.

Nguồn Bloomberg

Bá Ước