Bất cập trong quy chuẩn chung cư
Vừa qua, dư luận chấn động về vụ việc một em bé ba tuổi rơi từ tầng 12A ở Nguyễn Huy Tưởng (Thanh Xuân, Hà Nội), được anh Nguyễn Ngọc Mạnh dũng cảm lao đến ứng cứu. Câu chuyện đã khép lại với một cái kết có hậu, nhưng cũng từ đây, một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về việc phòng tránh thương tích cho trẻ tại các chung cư cao tầng.
Các gia đình nên gia cố, lắp đặt chấn song, lưới bảo vệ ở cửa sổ, lô-gia để bảo vệ trẻ em, phòng tránh tai nạn thương tích.
Vừa qua, dư luận chấn động về vụ việc một em bé ba tuổi rơi từ tầng 12A ở Nguyễn Huy Tưởng (Thanh Xuân, Hà Nội), được anh Nguyễn Ngọc Mạnh dũng cảm lao đến ứng cứu. Câu chuyện đã khép lại với một cái kết có hậu, nhưng cũng từ đây, một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về việc phòng tránh thương tích cho trẻ tại các chung cư cao tầng.
Quy chuẩn có, nhưng…
Trong thời gian qua, đã có không ít vụ tai nạn thương tâm liên quan đến trẻ em rơi từ trên tầng cao chung cư do cửa sổ không lắp chấn song, ban-công, lô-gia thiếu rào chắn hoặc không bảo đảm an toàn. Thực tế này đặt ra câu hỏi: Liệu quy chuẩn đối với thiết kế xây dựng các khu chung cư cao tầng đã phù hợp thực tế đời sống? KTS Phạm Thanh Tùng, Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho biết: Hiện nay các chỉ số an toàn tại chung cư đều được thiết kế theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 05:2008/BXD về Nhà ở và công trình công cộng - An toàn sinh mạng và sức khỏe của Bộ Xây dựng. Quy chuẩn này quy định khá đầy đủ và chi tiết về vấn đề an toàn sinh mạng, trong đó có việc bảo vệ khỏi rơi/ngã từ trên cao, với việc quy định rõ lan-can, lô-gia đều phải cao ngang ngực người lớn.
Theo quy chuẩn này, đối với công trình có trẻ em dưới 5 tuổi lui tới, khe hở của lan-can không được đút lọt quả cầu có đường kính 10 cm; không có cấu tạo để trẻ em dễ trèo qua. Đối với nhà ở, cơ quan, trường học, công sở và các công trình công cộng, tại lô-gia và sân thượng ở những vị trí cao từ chín tầng trở lên thì chiều cao tối thiểu là 1,4 m. Lan-can ở cầu thang và các vị trí khác là từ 0,9 m đến 1,1 m.
Tuy đã có quy định rõ ràng như vậy, nhưng chính các quy chuẩn nói trên lại bộc lộ nhiều bất cập, bởi thiếu hẳn phần quy định rõ ràng, cụ thể về các thông số kỹ thuật, an toàn cho các loại lan-can, lô-gia. KTS Phạm Thanh Tùng phân tích: “Nhiều chung cư thiết kế lỗ lan-can rộng nên trẻ nhỏ vẫn có thể chui lọt, hay lan-can thiết kế có tay vịn nên trẻ em cũng dễ dàng bắc ghế để trèo lên. Thêm nữa, nhiều gia đình lại dùng lan can, lô-gia làm nơi chứa đồ, để bàn ghế nên trẻ em cũng dễ dàng trèo lên. Như vậy lỗi đến từ cả hai phía, là chủ đầu tư và người sử dụng”.
Hay có một bất cập khác, đó là trong khi thiết kế các căn hộ có vách kính, cửa sổ mở ra bên ngoài, vì muốn view thoáng, không lắp chấn song, lưới thép che mất view, hoặc để giảm chi phí đầu tư nên chủ đầu tư đẩy việc trang bị chấn song, lưới bảo vệ cho người mua căn hộ. Thậm chí, còn bỏ qua không xây dựng sổ tay hướng dẫn hay khuyến cáo người mua căn hộ về vấn đề bảo vệ, phòng tránh rơi từ trên cao.
Trao đổi ý kiến với Nhân Dân cuối tuần, nhiều chuyên gia xây dựng cũng đồng quan điểm với KTS Phạm Thanh Tùng khi cho rằng, nên sửa đổi QCVN 05:2008/BXD, trong đó có bổ sung các quy định: Đối với các cửa sổ/ lô-gia nhà chung cư, ngoài chiều cao 1,4 m từ sàn đến bậu cửa, phần lỗ mở phải có giải pháp bảo vệ bằng chấn song hoặc lưới; quy định chi tiết khoảng cách giữa các nan chắn song/lưới thép ở lan can, lô-gia không quá 10 cm. Ngoài ra, cần quy định rõ hơn về việc lắp đặt dây lưới phần lỗ mở để trẻ em không trèo qua được, nhưng vẫn bảo đảm công tác cứu hộ khi chẳng may xảy ra cháy. Trong quá trình giám sát thi công, nghiệm thu công trình cũng phải được thực hiện nghiêm túc, bảo đảm các thông số kỹ thuật không bị sai sót.
Để chung cư thật sự an toàn
Tại Tổ hợp nhà ở HH Linh Đàm, phường Hoàng Liệt, sau nhiều sự việc đáng tiếc xảy ra, từ năm 2019, Ban quản lý các tòa nhà, Tổ dân phố, Ban đại diện lâm thời các tòa nhà mới vận động các hộ dân chủ động gia cố, lắp đặt thêm chấn song cửa sổ, lắp lưới an toàn tại các ban-công, lan can, cửa sổ của hành lang, đây đều là những hạng mục mà trước đó chủ đầu tư đã không thực hiện. Ông Vũ Văn Thiệu, Tổ trưởng Dân phố 36, HH2B (Tổ hợp nhà ở HH Linh Đàm) cho biết: “Chúng tôi liên tục nhắc nhở người dân bảo đảm an toàn phòng, chống cháy nổ, tuân thủ việc bỏ rác đúng nơi quy định, kiểm tra các dây, lưới, chấn song, đề phòng hỏng hóc, gây mất an toàn”. Ông Thiệu cũng nhấn mạnh, có một thực tế là ý thức của nhiều hộ dân trong chung cư chưa cao và điều đó có thể gây ảnh hưởng đến chính họ, thậm chí là nguyên nhân của nhiều sự việc đáng tiếc xảy ra.
Nhìn sâu hơn về đời sống chung cư, KTS Trần Huy Ánh nêu ý kiến, sự phát triển chung cư là nhu cầu của xã hội, song khi chuyển đến sống, người dân cần phải xây dựng văn hóa “chung cư” để có cách ứng xử phù hợp với điều kiện sống mới cũng như có các biện pháp giữ gìn công trình và bảo đảm an toàn. Hãy lưu ý rằng, mỗi gia đình cần chú trọng rà soát không gian sống để bảo đảm an toàn cho trẻ, đơn cử như kiểm tra xem các ổ điện gây giật điện khi trẻ em nghịch hoặc chẳng may sờ chạm vào không.
Khi chúng tôi tìm hiểu viết bài này, tại nhiều chung cư, đã có những chủ hộ chủ động triển khai lắp đặt các chấn song, lưới an toàn. Xét đến cùng, hồi chuông về bảo đảm an toàn tại các chung cư đã có tác động đối với những cư dân. Nhưng chỉ như vậy là chưa đủ. Cơ quan chịu trách nhiệm về xây dựng quy chuẩn và các chủ đầu tư, các đơn vị giám sát công trình không thể không tính đến việc phải hành động để giảm những yếu tố gây nguy hiểm cho cư dân tại các chung cư, đặc biệt là đối tượng trẻ em.
Để bảo đảm an toàn, KTS Vũ Ngọc Thanh, Hội Kiến trúc sư Hà Nội, khuyến nghị: Đối với người sử dụng, bên cạnh việc trang bị kỹ năng sống ở chung cư thì trước khi vào ở, cần tự trang bị chấn song cửa hoặc lưới bảo vệ. Về phía chủ đầu tư/người thiết kế, cần chỉ định trang bị chấn song cửa hoặc lưới thép ngay từ khi thiết kế xây dựng, không nên đẩy trách nhiệm cho người mua nhà.
