'Bắt bệnh' Vespa cổ: xăng – nhớt – gió

Xăng

Vespa cổ là dòng xe 2 thì nên loại nhiên liệu tích hợp là xăng pha nhớt, tỷ lệ nhớt và xăng tùy từng chủng loại dao động từ 3%-6%. Đối với điều kiện đường phố thì giảm tỷ lệ nhớt xuống còn 2%-4%, địa hình đường cao tốc hoặc đường dài thì tỷ lệ nhớt so với xăng là 5%-6%. Về mặt nguyên tắc, tỷ lệ nhớt cao dễ dàng bôi trơn pít tông, xi lanh hơn và ngược lại, tuy nhiên cũng không nên lạm dụng quá nhiều nhớt vì sẽ gây nên hiện tượng bô đóng cặn, bu-gi đóng muội đen dẫn đến khó nổ.

Đối với các dòng xe sau khoảng năm 1990 như PX95, PX96 và sau này, nhớt sẽ được đổ vào ngăn riêng, xe sẽ tự động pha nhớt vào xăng theo tỷ lệ thích hợp (khác với các dòng trước là nhớt đổ trực tiếp vào xăng thông qua nắp bình xăng). Vì thế, khi đi Vespa cổ bạn phải luôn đảm bảo đầy đủ nhớt, nếu xe không có nhớt hoặc thiếu nhớt sẽ gây bó máy (kẹt pít tông – xi lanh), điều này nếu diễn ra trong thời gian dài có thể làm hỏng cả bộ xéc măng dẫn tới hư hại bộ hơi.

Xăng dùng cho các dòng Vespa cổ nên dùng xăng A95 vì xăng A92 chứa cồn có thể làm hỏng một số chi tiết bằng cao su tự nhiên (ống dẫn nguyên bản…). Để tránh các cặn xăng bám vào chế hòa khí gây tắc zích-lơ, bạn nên để thêm một rọ lọc xăng ở nắp bình xăng nhằm ngăn bụi bẩn và các vật dụng khác rơi vào bình xăng. Kèm theo đó, nếu chưa quen với tỷ lệ nhớt pha vào xăng, có thể mang theo cốc đong để tính tỷ lệ cho phù hợp. Ví dụ như bạn đổ 5 lít xăng và đi đường phố thì tỷ lệ nhớt 3% tức là lượng nhớt cần đổ là khoảng 150ml.

Nhớt

Khác với các dòng xe 4 thì, nhớt dùng chung cho cả hộp số và máy, các dòng xe Vespa cổ thì nhớt hộp số riêng, nhớt dùng cho máy riêng, tuyệt đối không thể đổ nhầm 2 loại nhớt này với nhau. Nhớt dùng cho hộp số bao gồm cả bộ côn, bộ số, bộ chuyển động sử dụng loại nhớt 4T (4 thì) thông dụng như các loại xe hiện nay, còn nhớt dùng cho bộ máy (tức là nhớt để pha vào xăng cho xe chạy) là loại nhớt 2T (2 thì). Hiện nay để tránh gây mùi khó chịu cho người xung quanh, các nhà sản xuất nhớt 2T đã thêm vào đó nhiều chất thơm làm cho khói nổ ra có mùi thơm dễ chịu.

Nhớt 4T dùng cho hộp số thì cứ khoảng 1.500–2.000km chạy xe cần thay 1 lần, việc thay nhớt cũng giống như các dòng xe phổ thông hiện nay: dựng chân chống, xả hết nhớt cũ, châm đủ nhớt mới, tùy từng dòng xe mà lượng nhớt cần khác nhau, nhưng đa phần cần khoảng 400ml nhớt cho 1 lần thay (so với các dòng xe phổ thông là 800ml). Nhớt 2T thì luôn đựng trong 1 chai nhựa để trong cốp, luôn đảm bảo đủ nhớt 2T để pha vào xăng tránh các hiện tượng do thiếu nhớt gây ra.

Gió

Vespa cổ dùng bộ chế hòa khí (bình xăng con) để điều phối 3 thành phần nhiên liệu cho buồng đốt là xăng, gió, nhớt. Thông thường, tỷ lệ xăng nhớt so với gió chuẩn là 1/12. Xe thiếu gió nghĩa là xi lanh không đủ lượng không khí để đốt hết nhiên liệu, do đó việc chỉnh đúng tỷ lệ xăng nhớt và gió là điều rất quan trọng cho chiếc xe vận hành trơn tru.

Bộ phận dùng để chỉnh 2 tỷ lệ này nằm trên bình xăng con, bao gồm 1 vít chỉnh garanti và 1 vít chỉnh gió vào. Nếu bạn chưa quen với việc chỉnh các thông số này thì nên giao việc này cho thợ, quan sát họ chỉnh 1 lần, sau đó có thể căn chỉnh theo vít garanti (vít chỉnh tỷ lệ xăng/gió vào buồng đốt). Bên cạnh đó, việc vệ sinh sạch lọc gió, vệ sinh bình xăng con, zích lơ… cũng rất quan trọng để đảm bảo buồng đốt được cung cấp đủ và đúng tỷ lệ.

Bài: Trần Giáp