Bấp bênh đời sống nữ công nhân

Thu nhập thấp, điều kiện vật chất thiếu thốn, không có thời gian chăm sóc gia đình và con cái là nỗi lòng của những nữ công nhân (CN) tại Diễn đàn Đối thoại chính sách với nữ CN các KCX-KCN do Hội LHPN Việt Nam phối hợp cùng Tổng LĐLĐ Việt Nam và UBND TP HCM tổ chức sáng 29-9, ở TP HCM.

Thiệt thòi trăm bề

Phản ánh về những khó khăn của CN hiện nay, chị Phan Thị Minh Thu - Công ty TNHH Nikkiso Việt Nam (KCX Tân Thuận, TP HCM) - chia sẻ chị gắn bó với doanh nghiệp được 7 năm, thu nhập hơn 6 triệu đồng/tháng. Chồng chị là lao động tự do, thu nhập không ổn định và cả gia đình đang ở trọ tại quận 7, TP HCM.

Tổng thu nhập của hai vợ chồng khoảng 12 triệu đồng/tháng nhưng phải trả tiền thuê nhà 2,3 triệu đồng/tháng, tiền gửi 2 con nhỏ 4,5 triệu đồng/tháng, tiền sữa, tã lót cho con 1 triệu đồng, tổng chi phí thuê nhà và nuôi con bình quân mỗi tháng là 7,8 triệu đồng, chưa kể chi phí phát sinh khi con bệnh. Để có thể trụ lại TP, vợ chồng chị phải hết sức chắt chiu mới bảo đảm các nhu cầu thiết yếu của gia đình, hoàn toàn không có dư để tích lũy. "Để nấu một bữa ăn chiều tươm tất, bản thân tôi phải tính toán và cân nhắc rất nhiều khi đi chợ. Thu nhập bấp bênh nên tôi chỉ có thể mua thực phẩm ở các chợ "chồm hổm" hoặc hàng rong chứ khó có thể tiếp cận thực phẩm sạch" - chị Thu bộc bạch. Để bữa cơm gia đình có thêm thịt, cá, chị phải tăng ca thường xuyên, vì vậy thời gian dành cho 2 con ngày càng ít đi. Xung quanh nhà trọ nơi chị ở có rất ít khu vui chơi giải trí dành cho trẻ em, nếu có thì chi phí rất đắt đỏ. Thương con nhỏ thiệt thòi nhưng chị không có sự lựa chọn nào khác.

Con công nhân đang được chăm sóc tại Trường Mầm non Tân Thuận

Chị Nguyễn Thị Mỹ Duyên, Công ty TNHH Nidec Tosok (KCX Tân Thuận), phản ánh hiện nay, đa số CN phải thuê trọ trong những căn phòng có diện tích rất hẹp, ẩm thấp, điều kiện vệ sinh môi trường không bảo đảm. Cũng như chị Thu, chị Duyên mong mỏi đời sống ngày càng được cải thiện, con cái được học hành, vui chơi giải trí.

Dằn lòng gửi con về quê

Do cuộc sống khó khăn, số đông nữ CN phải dằn lòng gửi con về quê cho ba mẹ chăm sóc. Tuy nhiên, điều này dẫn đến những hệ lụy lâu dài cho cả mẹ lẫn con. Tâm sự nhói lòng của chị Bùi Thị Hoa, Công ty TNHH FAPV (KCX Tân Thuận), tại diễn đàn khiến nhiều đại biểu cảm động. "Không một người mẹ nào muốn xa con nhưng chúng tôi không còn cách nào khác. Không được gần con, chắc chắn tâm lý làm việc của CN sẽ ảnh hưởng ít nhiều. Trẻ con không được tiếp tục bú sữa mẹ cũng ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài" - chị Hoa bộc bạch.

Hàng chục ngàn nữ CN đang làm việc tại KCX-KCN TP cũng rơi vào tình cảnh như chị Hoa. Nếu chọn giải pháp để con ở lại TP chăm sóc, chắc chắn chi phí sinh hoạt hằng tháng sẽ phát sinh trong khi thu nhập không thể cải thiện. Nói thay tiếng lòng của đồng nghiệp, chị Hoa khẩn thiết đề xuất: "Ngoài xem xét, điều chỉnh chính sách tiền lương tối thiểu, nhà nước cần có giải pháp ổn định giá cả các mặt hàng thiết yếu để ổn định thu nhập và nâng cao chất lượng sống của người lao động". Nhiều CN cũng phản ánh khi Chính phủ chỉ vừa mới thông báo tăng lương tối thiểu cho CN thì ngay lập tức giá thuê phòng cũng rục rịch tăng, khiến đời sống CN không được cải thiện là bao.

Nhiều nữ CN cho biết nhiều doanh nghiệp tổ chức cho CN tăng ca đến 19 giờ hoặc tăng ca đột xuất, gây xáo trộn đến sinh hoạt gia đình, nhất là việc đưa đón con. Trong khi đó, Trường Mầm non KCX Tân Thuận chỉ giữ trẻ đến 17 giờ 30 phút. Nhiều nhà trẻ công lập khác không nhận giữ trẻ ngoài giờ hoặc ngày thứ bảy. Do vậy, phần lớn CN đều gửi con ở nhà trẻ tư thục hoặc các nhóm tự phát. Tiếp lời nữ CN này, ông Phạm Chí Tâm - Phó Chủ tịch LĐLĐ TP HCM - cho biết qua khảo sát, chi phí nuôi con chiếm 25% thu nhập của CN. Đa số CN mong muốn gửi con ở trường công lập để giảm chi phí và an tâm làm việc. CN mong muốn các trường giữ trẻ ngoài giờ và ngày thứ bảy. "UBND TP và các sở, ban, ngành liên quan nên có chính sách học phí hỗ trợ cho CN gửi trẻ ngoài giờ; đồng thời giám sát hoạt động của các trường mầm non tư thục, nhóm trẻ tự phát để giúp CN an tâm làm việc" - ông Phạm Chí Tâm đề xuất.

Lo lắng khác của nhiều nữ CN là tình trạng nhiều chủ doanh nghiệp chấm dứt hợp đồng lao động khi lao động nữ mang thai hoặc đang nuôi con nhỏ. "Nếu không được ký hợp đồng lao động, họ rất hụt hẫng bởi không thể xin việc làm khác khi đang mang thai và nuôi con nhỏ. Vì thế, Quốc hội nên xem xét lại vấn đề này khi sửa đổi Bộ Luật Lao động theo hướng bảo vệ cho lao động nữ" - chị Vũ Thị Hồng Thắm, Công ty TNHH Solen (KCX Tân Thuận), góp ý.

Đóng cửa các cơ sở nuôi dạy trẻ không đủ điều kiện

Ghi nhận và tiếp thu ý kiến đóng góp của CN, lãnh đạo UBND TP cam kết sẽ đầu tư cơ sở vật chất, đầu tư việc dạy, chăm sóc cho con CN để họ an tâm làm việc và cống hiến. UBND TP đề nghị Sở Quy hoạch - Kiến trúc quy hoạch đất, tháo gỡ khó khăn để xây dựng trường học cho con CN; Sở Giáo dục và Đào tạo không ngừng nâng cao chất lượng nuôi dạy trẻ, phối hợp với các UBND quận, huyện để chăm sóc tốt cho trẻ em. "LĐLĐ TP cần tiếp tục nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nữ CN để có những kiến nghị kịp thời nhằm nâng cao đời sống vật chất lẫn tinh thần cho CN. Các quận, huyện cần tăng cường rà soát, kiểm tra và hướng dẫn các trường mầm non tư thục thực hiện tốt công tác nuôi dạy trẻ; kiên quyết xử lý, đóng cửa các cơ sở nuôi dạy trẻ không đủ điều kiện" - ông Lê Thanh Liêm, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP HCM, lưu ý.

Bài và ảnh: HỒNG ĐÀO