Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng

Những chú sao biển

Trên bàn làm việc của Shelley Allwang, Quản lý chương trình tại Trung tâm quốc gia về trẻ em mất tích và bị lạm dụng (NCMEC) có trụ sở tại Mỹ, luôn đặt câu chuyện “Cậu bé và chú sao biển”. Tác phẩm kể về một cậu bé nỗ lực đưa những con sao biển mắc cạn trở về đại dương. Mỗi lần cậu chỉ cứu được một con, trong khi bãi biển có hàng trăm, hàng nghìn con sao biển mắc cạn, song cậu không hề nản lòng. Shelley Allwang không phải nhà sinh vật học, cũng chẳng làm việc với sao biển. Shelley Allwang là người gắn bó lâu năm với công việc giúp đỡ những trẻ em bị lạm dụng tình dục trên internet. Cô luôn xem câu chuyện là lời nhắc nhở về tầm quan trọng công việc mình đang làm, cũng như sự kiên trì cần phải có khi đối mặt với thực tế đáng buồn: Số trẻ em bị lạm dụng tình dục đang ngày càng gia tăng.

Tháng 4 năm ngoái, NCMEC nhận được báo cáo về 1 triệu trường hợp lạm dụng tình dục trẻ em trên internet. Tháng 4 năm nay, con số này tăng lên mức hơn 4,1 triệu trường hợp, theo dữ liệu thống kê trên trang web CyberTipline (trang chuyên nhận các báo cáo về xâm hại tình dục trẻ em qua mạng) của NCMEC. "Số lượng quá lớn và rất đáng ngại. Nó tạo ra áp lực liên tục và dường như không bao giờ kết thúc”, Shelley Allwang chia sẻ. Thế nhưng, mỗi lần một nạn nhân được giải cứu, Shelley lại tâm niệm cô và đồng nghiệp đã tạo ra một sự khác biệt trong số phận của những đứa trẻ đáng thương. Họ đã giúp những đứa trẻ không phải chịu cảnh “mắc cạn” như những con sao biển.

Số vụ lạm dụng tình dục trẻ em qua mạng được báo cáo đến NCMEC đã tăng 4 lần trong giai đoạn dịch Covid-19 hoành hành. Ảnh: CNN.

Đại dịch và “bóng ma” trên mạng

Một trong những nguyên nhân khiến số vụ lạm dụng tình dục trẻ em trên mạng tăng đột biến là do đại dịch Covid-19 buộc nhiều quốc gia phải thực hiện các biện pháp “bế quan, tỏa cảng”. Trẻ em không thể đến trường mà phải học trực tuyến, trong khi cha mẹ chúng phải vật lộn kiếm sống, ít có thời gian để ý. Theo John Shehan, Phó chủ tịch phụ trách Bộ phận Trẻ em bị lạm dụng của NCMEC, đại dịch khiến xu hướng học và làm việc trực tuyến phát triển mạnh. Đây là cơ hội tốt để nhiều đối tượng xấu lợi dụng tấn công những trẻ em lang thang trên mạng mà thiếu sự kèm cặp, để ý của cha mẹ.

John Shehan cũng đề cập tới Deep Web (mạng chìm)-một mạng lưới các trang web ẩn, không lộ diện với các công cụ tìm kiếm thông thường nhưng có thể được truy cập bằng cách sử dụng một số phần mềm riêng. Deep Web cung cấp “chiếc áo choàng” ẩn danh cho người dùng. Các nội dung tải lên, tải về thường không hề được kiểm duyệt, kiểm soát. Chính vì lẽ đó Deep Web là môi trường lý tưởng để những “bóng ma” trên mạng lợi dụng tung ra những video, hình ảnh chứa nội dung lạm dụng tình dục trẻ em.

Song, không riêng Deep Web, nội dung đồi trụy này hiện còn tràn vào những trang mạng nổi tiếng được ưa chuộng. NCMEC đã hợp tác với hơn 1.400 công ty để giúp họ báo cáo về các nội dung khiêu dâm trẻ em lên trang CyberTipline. Theo dữ liệu trên trang này, Facebook, Snapchat và Imgur nằm trong số 15 công ty gửi báo cáo nhiều nhất đến NCMEC vào năm 2019 về các vụ lạm dụng trẻ em trên mạng. Facebook có hơn 15,8 triệu báo cáo, Snapchat có hơn 82.000 và Imgur có gần 74.000. Những con số này đủ để cho thấy mức độ đáng báo động của tình trạng lạm dụng tình dục trẻ em trên mạng.

Làm thế nào để bảo vệ con trẻ?

Các chuyên gia cho biết, có hai điều quan trọng cha mẹ có thể làm để bảo vệ con mình khỏi những nguy hiểm khi sử dụng internet. Đó là hãy chú ý đến thói quen sử dụng internet của con và dạy chúng cảnh giác trước các mối nguy hiểm trên mạng. Lời khuyên mà Bruce Friend, Giám đốc điều hành của Viện Aurora, trước đây gọi là Hiệp hội quốc tế về học trực tuyến K-12, đưa ra là cha mẹ hãy luôn cảnh giác. Nếu thấy có các dấu hiệu khác lạ như trẻ nhỏ dành nhiều thời gian lên mạng hoặc sử dụng điện thoại nhiều hơn bình thường, đặc biệt vào ban đêm, có những cuộc gọi đến bất thường, cha mẹ nên xem lịch sử truy cập web của con. Bruce Friend cũng cho rằng các bậc phụ huynh nên để máy tính hoặc các thiết bị có thể truy cập internet ở khu vực chung trong nhà khi trẻ nhỏ học trực tuyến. Với trẻ lớn hơn, cha mẹ hãy chú ý tới các khoản chi tiêu bất thường trên mạng.

Phòng còn hơn tránh. Thay vì chờ đợi dấu hiệu trẻ em bị xâm hại, cha mẹ cần chủ động trò chuyện với trẻ về những lo ngại của con hoặc những đối tượng lạ con trò chuyện trên internet. Không chỉ vậy, cha mẹ cần để con có tâm lý thoải mái khi trò chuyện về những vấn đề này mà không lo lắng bị phạt hay trách mắng.

Với việc học trực tuyến, giáo viên và nhà trường cần cung cấp các trang web đã được xác minh là an toàn, đáng tin cậy để sử dụng cho việc dạy và học, đồng thời giáo dục trẻ không nên chia sẻ hình ảnh bản thân hoặc bạn bè với bất kỳ đối tượng nào trên mạng.

Trẻ em chưa nhận thức được hoàn toàn tính hai mặt của việc sử dụng internet. Bởi vậy, giáo dục từ gia đình và nhà trường là điều đặc biệt quan trọng góp phần ngăn ngừa tình trạng lạm dụng tình dục trẻ em qua mạng.

NGỌC HÂN