Bạo lực tái bùng phát dữ dội ở dải Gaza

Khu vực miền Nam Israel trong ngày 4-5 đã hứng một “trận mưa” rocket do các tay súng vũ trang Hamas của Palestine bắn sang. Hàng trăm quả rocket được bắn qua lại giữa Israel và dải Gaza do phong trào Hồi giáo Hamas kiểm soát, khiến ít nhất 12 người Palestine và 3 người Israel thiệt mạng, hơn 40 người bị thương. Các hành động tấn công bằng rocket của hai bên còn tiếp diễn sang ngày 5-5.

Trên Twitter, Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) ngày 5-5 cho biết, tiếng còi báo động đã vang lên khắp miền Nam Israel từ lúc 5 giờ 40 phút (giờ địa phương). Một vài giờ sau đó, IDF cho biết tính trong vòng 24 giờ, Hamas và các nhóm vũ trang ở Gaza đã bắn 430 quả tên lửa tấn công Israel. IDF đã tấn công đáp trả khoảng 200 mục tiêu kể từ khi căng thẳng bắt đầu leo thang ngày 3-5 sau khi các tay súng ở dải Gaza đã bắn hơn 200 quả rocket sang một số khu vực ở miền Nam Israel. Để đáp trả, IDF đã điều các xe tăng tấn công vào các địa điểm quân sự của phong trào Hồi giáo Hamas và tiến hành không kích nhằm vào hai địa điểm phóng rocket trên dải Gaza.

Rocket bắn sang khu vực phía Nam Israel từ dải Gaza. Ảnh: New York Times.

Các nguồn tin quân sự cho biết, các cuộc không kích của Israel nhằm vào các mục tiêu ở dải Gaza đã phá hủy hai tòa nhà cao tầng tại thành phố Gaza. Theo người phát ngôn của lực lượng quân đội Israel, các máy bay chiến đấu của Israel đã phá hủy một đường hầm dưới lòng đất của nhóm thánh chiến hồi giáo Jihad, dẫn từ thành phố Rafah, miền Nam dải Gaza sang phía Israel. Bên cạnh đó, hơn 70 vị trí quân sự và các cơ sở huấn luyện của phong trào Hồi giáo Hamas và tổ chức Jihad tại dải Gaza cũng bị trúng tên lửa của Israel.

Sau những diễn biến căng thẳng, Israel đã thông báo đóng cửa khẩu trao đổi hàng hóa và đi lại của người dân trên biên giới nước này với dải Gaza, cũng như vùng đánh bắt cá ngoài khơi dải Gaza để đáp trả vụ nã rocket.

Ngày 4-5, Chính quyền Palestine (PA) đã lên tiếng kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) lập tức nhóm họp nhằm chấm dứt các cuộc không kích của Israel nhằm vào dải Gaza. Trong thông cáo báo chí, cơ quan ngoại giao của PA lên án “hành động gây hấn quân sự của Israel nhằm vào cư dân tại dải Gaza và gây ra thiệt hại to lớn”. Tuyên bố nhấn mạnh hành động này cho thấy quan điểm phân biệt chủng tộc của Mỹ và Israel chống lại người dân Palestine tại các vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng.

Phản ứng trước diễn biến ở dải Gaza, Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 4-5 tuyên bố Washington lên án các vụ tấn công bằng rocket của các tay súng tại Gaza nhằm vào Israel và ủng hộ quyền tự vệ của nhà nước Do Thái. Nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus nói: “Chúng tôi kêu gọi các bên chịu trách nhiệm cho vụ bạo lực lập tức chấm dứt hành động gây hấn này. Chúng tôi đứng về phía Israel và hoàn toàn ủng hộ quyền tự vệ của Israel chống lại các vụ tấn công kinh khủng này”.

Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) kêu gọi chấm dứt ngay lập tức các vụ phóng rocket từ dải Gaza sang phía lãnh thổ Israel. EU nhấn mạnh sự cần thiết trong việc giảm căng thẳng tình hình nhằm đảm bảo an toàn cho người dân và khẳng định chỉ có giải pháp chính trị mới có thể chấm dứt tình trạng bạo lực hiện nay. Tuyên bố của EU đồng thời ủng hộ các nỗ lực của Ai Cập và LHQ nhằm xoa dịu tình hình. Ai Cập, hiện giữ vai trò trung gian hòa giải giữa Hamas và Israel đang nỗ lực hạ nhiệt căng thẳng giữa hai bên trong bối cảnh tháng lễ ăn chay của người Hồi giáo đang tới gần.

Xung đột tái bùng phát ở dải Gaza tiếp tục chất cao ngọn lửa thù hận giữa hai bên, đẩy cuộc xung đột dai dẳng giữa Palestine và Israel vào ngõ cụt. Dải đất nhỏ bé Gaza đã trải qua 3 cuộc chiến tranh giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hamas kể từ năm 2008. Việc Palestine không ngăn chặn được các hành động tấn công Israel của các tay súng ở dải Gaza là một trong những nguyên nhân chính, khiến hai bên không thể tìm được tiếng nói chung trong nỗ lực thúc đẩy tiến trình hòa bình.

Xung đột giữa Palestine và Israel xuất hiện trong bối cảnh có nhiều tin tức liên quan tới cái gọi là “Thỏa thuận thế kỷ” cho hòa bình ở Trung Đông do Mỹ khởi xướng. Mỹ đã kêu gọi Israel và Palestine không đơn phương hành động, đồng thời khẳng định, “Thỏa thuận thế kỷ” sẽ là điểm khởi đầu tốt nhất và coi đây là “một giải pháp nhằm giải quyết cuộc xung đột Israel-Palestine”. Kiến trúc sư trưởng của bản kế hoạch hòa bình Trung Đông, Cố vấn an ninh Nhà Trắng Jared Kushner, khẳng định đề xuất không phải là một nỗ lực áp đặt ý nguyện của Mỹ lên khu vực. Đây sẽ là một giải pháp để giải quyết các nguyện vọng chính trị, cũng như đưa ra một lộ trình kinh tế có thể giúp cuộc sống của người dân hai bên tốt đẹp hơn. Kế hoạch được biết bao gồm hai phần chính, một phần chính trị về vấn đề cốt lõi như tình trạng của Jerusalem và phần còn lại nhằm giúp người Palestine củng cố nền kinh tế.

Bản kế hoạch hòa bình Trung Đông chưa được công bố nhưng đã vấp phải búa rìu dư luận khi Palestine và nhiều nước trên thế giới phản đối vì cho rằng nó chống lại người Palestine và bênh vực đồng minh Israel. Ngày 4-5, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã nhắc lại việc khước từ kế hoạch hòa bình này.

Dựa vào những bước đi gây căng thẳng gần đây của Mỹ như cắt viện trợ cho Palestine hay chuyển Đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv tới Jerusalem, người ta cũng có thể đoán ra phần nào nội dung bản kế hoạch hòa bình Trung Đông mà Mỹ khởi xướng. Nhất là việc không có nhiều hy vọng Mỹ sẽ đưa vào bản kế hoạch giải pháp hai nhà nước, vốn được cộng đồng quốc tế ủng hộ bấy lâu và các chính quyền tiền nhiệm của Mỹ bảo trợ. Tổng thống Mahmoud Abbas khẳng định thỏa thuận này không bao gồm giải pháp hai nhà nước mà Palestine mong muốn từ lâu. Vì vậy, cùng với vòng xoáy bạo lực ở dải Gaza, kế hoạch hòa bình Trung Đông mà Mỹ tự tin là sẽ gây “bất ngờ” khó có thể mang lại hy vọng hòa bình.

MAI NGUYÊN