Bảo lãnh thông quan: Giảm áp lực, chi phí cho doanh nghiệp

Bảo lãnh thông quan sẽ giảm áp lực, chi phí cho doanh nghiệp.

Bảo lãnh thông quan (BLTQ) là mô hình quản lý hoàn toàn mới tại Việt Nam, nhưng ở nhiều nước trên thế giới, BLTQ đã được mở rộng và phát triển vượt bậc để trở thành một công cụ hữu hiệu trong tạo thuận lợi thương mại xuất nhập khẩu, thúc đẩy các dịch vụ liên quan trong thương mại, cũng như hoạt động thương mại chuyên nghiệp.

Thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu 1%

Ông Eric Miller, Cố vấn cao cấp Dự án Bảo lãnh thông quan tại Việt Nam cho biết, Việt Nam không phải là quốc gia duy nhất vừa cố gắng tạo thuận lợi thương mại vừa đảm bảo sự an toàn, an ninh cũng như nguồn thu ngân sách quốc gia. Chính vì vậy, BLTQ củng cố các quy trình đánh giá rủi ro thông qua việc huy động cộng đồng bảo hiểm tham gia giám sát để xác định những công ty nào tuân thủ nghiêm túc pháp luật.

Ông Robert. S. Kielbas.

Còn theo ông Robert. S. Kielbas, Phó Chủ tịch phụ trách toàn cầu, Tập đoàn Bảo hiểm Roanoke, Chuyên gia thuộc Liên minh tạo thuận lợi thương mại (GATF), tại Hoa Kỳ, hệ thống BLTQ là một phần quan trọng trong lĩnh vực hoạt động thương mại hải quan và được coi như “tiêu chuẩn vàng” của thế giới. Cơ quan Hải quan có thể thông quan hàng hóa ngay lập tức để đáp ứng nhu cầu thuơng mại, cùng lúc đó phân loại và tạm hoãn việc ra quyết định đối với mặt hàng chịu thuế, không chịu thuế và những gì đủ tiêu chuẩn thông qua. Bảo lãnh thông quan là một công cụ quan trọng để tạo thuận lợi thương mại và dòng chảy thương mại xuyên biên giới.

“Theo đánh giá của các chuyên gia GATF tại Hoa Kỳ, bảo lãnh thông quan sẽ giảm chi phí hành chính từ 0,1-0,5%, giảm chi phí thông quan từ 0,5-0,8% trị giá lô hàng, tăng cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu khoảng 1%”, ông Robert. S. Kielbas cho hay.

Theo ông Mai Xuân Thành, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, cơ chế bảo lãnh thông quan sẽ cung cấp cơ chế kiểm soát để cho phép giảm thời gian thông quan và tăng cường tính tuân thủ. Chính vì vậy, sẽ đem lại nhiều lợi ích cho các bên tham gia trực tiếp.

Đối với doanh nghiệp (DN) xuất nhập khẩu, bảo lãnh thông quan sẽ rút ngắn thời gian thông quan, giải phóng hàng hóa, giảm chi phí, sớm đưa hàng hóa vào sản xuất, lưu thông có thêm sự lựa chọn đơn vị bảo lãnh nộp thuế ngoài các ngân hàng như hiện nay, đồng thời góp phần nâng cao tính tự giác tuân thủ pháp luật của DN.

“Khi hàng hóa được “nhanh” đưa về bảo quản sẽ đảm bảo chất lượng hàng hóa của DN, giảm chi phí lưu kho tại cửa khẩu. Hàng hóa nhanh được thông quan sẽ nhanh được đưa vào sản xuất hoặc đưa ra lưu thông trên thị trường thì nguồn vốn có thể thu hồi nhanh để đầu tư vào hoạt động liên tục của DN, không bị phạt hợp đồng vì giao hàng chậm”, ông Mai Xuân Thành nói.

Bên cạnh đó, bảo lãnh thông quan còn giúp cơ quan hải quan nâng cao năng lực quản lý, đảm bảo nguồn thu nộp ngân sách, ngăn chặn tình trạng gian lận thương mại, vi phạm pháp luật hải quan.

Đặc biệt, bảo lãnh thông quan không làm giảm hay mất đi các yêu cầu thực hiện quy định về quản lý và kiểm tra chuyên ngành (KTCN) đối với hàng hóa xuất nhập khẩu. Mà đây là công cụ hỗ trợ cho cơ quan quản lý KTCN trong việc kiểm soát việc tuân thủ các quy định về pháp luật KTCN của DN thông qua tổ chức bảo hiểm. Ngoài ra, bảo lãnh thông quan sẽ bổ sung một phương thức kinh doanh mới, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh, phát triển thị trường bảo hiểm Việt Nam.

Sớm thí điểm bảo lãnh thông quan tại Việt Nam

Ông Mai Xuân Thành.

Theo ông Mai Xuân Thành, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định 1254/QĐ-TTg ngày 26/9/2018 về Kế hoạch hành động thúc đẩy Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN, cải cách công tác KTCN đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và tạo thuận lợi thương mại giai đoạn 2018-2020, Tổng cục Hải quan đã đề xuất Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ xây dựng đề án kèm nghị quyết về việc thực hiện thí điểm cơ chế BLTQ đối với hàng hóa xuất nhập khẩu để trình Quốc hội xem xét thông qua.

Tuy nhiên, BLTQ là mô hình quản lý hoàn toàn mới, do đó, Tổng cục Hải quan phối hợp với GATF đang thực hiện việc nghiên cứu mô hình BLTQ tại các quốc gia phát triển, từng bước áp dụng tại Việt Nam.

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, việc BLTQ chỉ được sử dụng trong trường hợp người khai hải quan đã hoàn thành thủ tục hải quan nhưng được tổ chức tín dụng bảo lãnh về số tiền thuế phải nộp (hàng hóa xuất nhập khẩu thuộc đối tượng chịu thuế và hàng hóa kinh doanh tạm nhập tái xuất) hoặc tiền phạt theo quyết định xử phạt vi phạm hành chính về hải quan. Như vậy, về phạm vi bảo lãnh ở Việt Nam còn rất hạn chế so với các nước, mới chỉ áp dụng trong việc bảo lãnh nộp thuế, tiền phạt và chỉ có các ngân hàng thương mại được đứng ra bảo lãnh.

Theo đại diện Tổng cục Hải quan, bảo lãnh thông quan là mô hình quản lý hoàn toàn mới có tác động không nhỏ tới hoạt động kinh doanh bảo hiểm, quy trình thủ tục hải quan và cũng như công tác quản lý chuyên ngành của các Bộ, ngành. Do vậy, để tránh ảnh hưởng nhiều đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN, các đơn vị liên quan, Đề án cơ chế bảo lãnh thông quan dự kiến chia thành 3 giai đoạn: thí điểm trong 2 năm (2021-2022); mở rộng trong 2 năm (2022-2023); chính thức áp dụng từ năm 2024 trên cơ sở tổ chức đánh giá tình hình triển khai thí điểm trong giai đoạn 1 và 2...

Lãnh đạo Tổng cục Hải quan cho biết thêm, trong giai đoạn đầu triển khai thí điểm, sẽ lựa chọn áp dụng cơ chế bảo lãnh đối với một số loại hình trên cơ sở kế thừa các hình thức bảo lãnh đã được áp dụng và thí điểm áp dụng đối với một số loại hình mới.

Đồng thời cũng mở rộng đối tượng tham gia vào hoạt động bảo lãnh, như bảo lãnh nộp thuế, hàng quá cảnh, hàng kinh doanh tạm nhập, tái xuất, bảo lãnh cho việc chậm nộp Giấy chứng nhận xuất xứ, bảo lãnh cho việc đưa hàng hóa về bảo quản.

Việc triển khai mở rộng các loại hình có thể được áp dụng ngay trong giai đoạn thí điểm hoặc sau khi tổ chức sơ kết, đánh giá hoạt động trong giai đoạn thí điểm, việc mở rộng thí điểm dự kiến áp dụng bảo lãnh thông quan đối với các loại hình tạm nhập tái xuất khác như tham dự hội chợ triển lãm, sửa chữa bảo dưỡng, bảo hành; thi công công trình...

"Trên cơ sở tổ chức đánh giá tình hình triển khai thí điểm trong hai giai đoạn nêu trên, chúng tôi sẽ hoàn thiện cơ sở pháp lý và hệ thống công nghệ thông tin để triển khai chính thức với các loại hình xuất nhập khẩu khác", ông Mai Xuân Thành cho biết.