Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội: Bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của người lao động

Bảo hiểm Xã hội TP. Hà Nội phối hợp với Thanh tra TP. Hà Nội thực hiện thanh tra 75 doanh nghiệp nợ đóng Bảo hiểm Xã hội năm 2020.

Nhờ đó, tỷ lệ nợ đóng bảo hiểm xã hội đã giảm mạnh trong những năm gần đây.

Nợ đóng BHXH giảm mạnh

Bảo hiểm xã hội (BHXH) TP. Hà Nội là một trong những địa phương có số đơn vị tham gia BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) lớn nhất cả nước, đồng thời tỷ lệ nợ đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp luôn cao hơn tỷ lệ trung bình chung. Với quyết tâm phấn đấu giảm tỷ lệ nợ đóng BHXH, ban lãnh đạo BHXH thành phố đã tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy, UBND các cấp, của BHXH Việt Nam, đặc biệt đã huy động được sự vào cuộc quyết liệt của các sở, ban, ngành, thể hiện bằng việc ký kết quy chế phối hợp liên ngành (số 1460/QCPH-CA-LĐTBXH-LĐLĐ-CT-BHXH - Quy chế phối hợp 1460) ngày 21/6/2017 giữa Công an thành phố Hà Nội, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội TP. Hà Nội, Liên đoàn Lao động TP. Hà Nội, Cục Thuế TP. Hà Nội, BHXH TP. Hà Nội về bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp các chế độ BHXH, BHYT, BHTN của người lao động trên địa bàn thành phố giai đoạn 2017 - 2020.

Quy chế phối hợp 1460 đã thực sự mang lại hiệu quả trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật; trong thực hiện các biện pháp bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người tham gia BHXH, BHYT. Giai đoạn 2017 - 2020, BHXH thành phố luôn hoàn thành và vượt các chỉ tiêu được HĐND, UBND thành phố giao về tỷ lệ bao phủ BHYT, tỷ lệ số người tham gia BHXH bắt buộc, BHTN và tốc độ gia tăng số người tham gia BHXH tự nguyện. Đồng thời, tỷ lệ nợ đóng BHXH giảm mạnh. Năm 2016, tỷ lệ nợ đóng BHXH ở mức cao là 7,99%; năm 2017, tỷ lệ nợ đóng BHXH giảm xuống còn 3,9%; năm 2018, tỷ lệ nợ giảm còn 2,53%; năm 2019, tỷ lệ nợ giảm còn 1,98%. Năm 2020, mặc dù các doanh nghiệp trên địa bàn gặp khó khăn vì dịch Covid-19, nhiều doanh nghiệp giải thể, dừng hoạt động, nhưng tỷ lệ nợ đọng BHXH của toàn thành phố là 2,58%.

Đặc biệt, trong thời gian thực hiện quy chế phối hợp, nhờ sự vào cuộc của các đơn vị, công tác thanh tra, kiểm tra được triển khai rộng rãi và quyết liệt, qua đó, thu hồi được số lượng lớn tiền nợ đọng BHXH. Năm 2018, lực lượng chức năng đã thanh tra, kiểm tra 4.913 cuộc, thu hồi được 581,5 tỷ đồng, đạt 56,5% tổng số tiền nợ; năm 2019 đã thanh tra, kiểm tra 5.913 cuộc, thu hồi được 590 tỷ đồng, đạt 57,7%; năm 2020 đã thanh tra, kiểm tra 2.826 cuộc, thu hồi được 351,5 tỷ đồng, đạt 66,7%.

Đánh giá về lợi ích khi thực hiện Quy chế phối hợp 1460, ông Lê Đình Hùng – Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội cho biết, trong thời gian thực hiện quy chế phối hợp liên ngành, Liên đoàn Lao động thành phố, BHXH thành phố và các sở, ngành thành viên đã triển khai nhiều hoạt động, thực hiện nhiều giải pháp. Qua đó, góp phần tích cực trong công tác thu hồi nợ đóng BHXH, góp phần xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa ổn định trong doanh nghiệp, không xảy ra tranh chấp lao động, đình công, ngừng việc trên địa bàn thành phố.

Tiếp tục ký kết quy chế phối hợp giai đoạn 2021 - 2025

Để tiếp tục phát huy sức mạnh tổng hợp của chính quyền trong việc thực thi chính sách BHXH, BHYT, ngày 1/2/2021, 7 sở ngành của TP. Hà Nội bao gồm: Công an thành phố, Liên đoàn Lao động – Sở Lao động Thương binh & Xã hội, Sở Y tế, Thanh tra, Cục thuế, BHXH Hà Nội đã ký kết Quy chế phối hợp số 588/QCPH-CA-LĐTBXH-SYT-LĐLĐ-CT-TTTP-BHXH (Quy chế phối hợp 588) về thực hiện các giải pháp, biện pháp bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp các chế độ BHXH, BHYT của người lao động trên địa bàn TP. Hà Nội giai đoạn 2021 – 2025.

Mục đích của việc ký kết Quy chế phối hợp 588 nhằm tuyên truyền, vận động các tổ chức, đơn vị, cá nhân trên địa bàn thành phố nhận thức, hiểu rõ quyền và nghĩa vụ theo quy định của Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn, Luật Thanh tra, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật BHYT, Luật Việc làm, Luật An toàn, vệ sinh lao động, Luật quản lý thuế, Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP ngày 15/8/2019 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 214 về tội gian lận BHXH, BHTN, Điều 215 về tội gian lận BHYT và Điều 216 về tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động của Bộ luật Hình sự và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Quy chế phối hợp 588 đã kế thừa các quy định trong Quy chế phối hợp 1460 và bổ sung cụ thể trách nhiệm của các sở, ngành trong phối hợp thực hiện phát triển, mở rộng đối tượng tham gia BHXH. Đồng thời, Quy chế phối hợp 588 cũng bổ sung quy định cụ thể về trách nhiệm liên quan trong việc khởi tố đối với các đơn vị có hành vi gian lận BHXH, BHYT, BHTN, cố tình nợ đóng, trốn đóng BHXH cho người lao động.

Ngoài ra, Quy chế phối hợp 588 cụ thể hóa quy định về việc xét khen thưởng đối với các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn. Theo đó, BHXH thành phố, Công an, Liên đoàn Lao động, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Sở Y tế, Thanh tra, Cục Thuế trước khi vinh danh, khen thưởng, xét tham gia đấu thầu và đấu thầu dự án đối với các đơn vị phải yêu cầu BHXH thành phố xác nhận về việc đơn vị có vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT không; BHXH thành phố có trách nhiệm xác nhận gửi các cơ quan liên quan trong 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu; không xét khen thưởng các đơn vị vi phạm pháp luật lao động, công đoàn, BHXH, BHYT, thuế.

Ông Vũ Đức Thuật – Phó Giám đốc Bảo hiểm Xã hội TP. Hà Nội cho biết, với những hiệu quả thiết thực mà Quy chế phối hợp 1460 đã mang lại, Bảo hiểm Xã hội thành phố xác định trong giai đoạn tiếp theo, đẩy mạnh thực hiện quy chế phối hợp liên ngành là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong việc duy trì, tiếp tục đảm bảo thực hiện pháp luật về Bảo hiểm Xã hội, Bảo hiểm Y tế, quyền lợi chính đáng của người lao động.

Ngọc Dũng