Báo động tình trạng học sinh hút thuốc lá điện tử

Những thiết bị hút thuốc lá điện tử của học sinh một trường THCS ở TP.Biên Hòa bị nhà trường tịch thu. Ảnh: Hải Yến

Nhiều phụ huynh chỉ biết được con của mình sử dụng thuốc lá điện tử khi nhà trường mời đến làm việc.

* “Sốc” vì biết tin con hút thuốc lá điện tử

Trong phòng làm việc của thầy T., Hiệu trưởng một trường THCS trên địa bàn TP.Biên Hòa luôn có 1 túi đựng “vật chứng”. Đó là những vật cấm mà học sinh đem lên trường bị phát hiện, tịch thu. Bên cạnh những món đồ của các nữ sinh mới lớn như: son, phấn, nước hoa… là những món đồ khiến cho người lớn đều phải giật mình sửng sốt, trong đó phần nhiều là thuốc lá điện tử và thuốc lá thơm.

Bày ra trên bàn hàng chục thiết bị hút thuốc điện tử, thầy T. cho biết đây chỉ là số lượng thu được từ đầu năm học 2020-2021. Ở nhà, thầy còn lưu lại 2 túi nhiều hơn thế này. Sở dĩ, thầy phải lưu lại là để làm bằng chứng khi nói chuyện với phụ huynh về tình hình của con em họ. Bên cạnh đó, trong các buổi họp phụ huynh, thầy T. đều lấy những “vật chứng” này ra cho phụ huynh xem để biết hình dạng của thuốc lá điện tử bởi trên thực tế không phải ai cũng biết về loại thuốc lá này.

Là người sát sao với nền nếp, kỷ cương của trường học, thầy T. rất quan tâm đến tình trạng học sinh hút thuốc lá điện tử và tỏ ra lo lắng khi số lượng này ngày một tăng. “Ban đầu, các em sử dụng cũng vì tò mò. Bạn bè rủ rê thì dùng thử cho biết. Cũng có em lại hút thuốc để chứng tỏ bản lĩnh của mình. Nhưng cũng có những trường hợp đi xa hơn. Đó là từ chỗ hút, các em trở thành người bán thuốc lá điện tử. Hình thức thì quá dễ. Các em chỉ cần “chốt” được “đơn hàng”, sau đó liên hệ với chỗ bán hàng cho họ “ship” đến tay người mua và “ăn” tiền chênh lệch” - thầy T. chia sẻ.

Tùy theo túi tiền, có em mua dụng cụ rẻ tiền với giá vài trăm ngàn đồng nhưng cũng có em mua loại đắt tiền lên đến hàng triệu đồng. Đa số trường hợp học sinh hút thuốc lá điện tử mà nhà trường phát hiện đều giấu phụ huynh rất tốt. Sở dĩ nhà trường phát hiện được là nhờ có học sinh khác báo cáo.

Mỗi lần biết thông tin một học sinh hút thuốc, nhà trường sẽ tìm cách để hỏi ra được những trường hợp hút thuốc lá khác. Cách đây vài năm, khi phát hiện 3 học sinh hút thuốc lá điện tử, các thầy cô đã làm công tác tư tưởng, cuối cùng 3 học sinh này khai ra thêm… 30 học sinh khác. Có trường hợp phụ huynh khi được mời đến trường để dự họp hội đồng kỷ luật vì con hút thuốc thì khóc đến ngất xỉu… Đó là những câu chuyện mà thầy T. không thể nào quên.

Chị L.T.H. (P.Trảng Dài, TP.Biên Hòa) cho biết, do điều kiện, hoàn cảnh riêng nên trẻ em trong xóm chị học ở nhiều trường khác nhau. Chỉ tính riêng các bé gái trong độ tuổi THCS đã học ở 3 trường, cả trường công lẫn trường tư. Mới đây, chị vô cùng ngạc nhiên khi cô con gái đang học lớp 9 của chị cho biết trong xóm có 2 bé gái (học lớp 7 và lớp 8) có hút thuốc lá điện tử và thuốc lá thơm. Còn ở trường, năm học vừa qua cũng đã có 2 trường hợp học sinh hút thuốc lá điện tử được phát hiện.

* Cần sự giám sát chặt chẽ của gia đình

Khi mới du nhập vào Việt Nam, thuốc lá điện tử được mời gọi bằng những lời hấp dẫn như: không ảnh hưởng đến người xung quanh, tạo mùi thơm miệng, ít gây bệnh và đặc biệt giúp cai thuốc lá truyền thống hiệu quả… Tuy nhiên, thực tế không như lời quảng cáo đó. Nhiều “tai nạn” liên quan đến việc hút thuốc lá điện tử đã cho thấy tác hại của loại chất kích thích này.

Mới đây nhất, cuối tháng 12-2020, một nam sinh lớp 8 ở TP.Đà Nẵng đã bị ngất xỉu sau khi hút thuốc lá điện tử. Nguyên liệu để hút thuốc là “tinh dầu”, thành phần tinh dầu có an toàn hay không thì không ai dám khẳng định.

Ngược lại, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, trong thành phần của những lọ tinh dầu này có chất nicotine. Việc sử dụng nicotine với nồng độ cao sẽ gây ảnh hưởng đến não và hệ thần kinh, làm tăng huyết áp, tăng nhịp tim. Một số trường hợp nghiện và dùng liều lượng lớn nicotine sẽ gây loạn nhịp tim có thể gây suy tim, tử vong. Thậm chí, Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) đã từng giám định nhiều mẫu tinh dầu thuốc lá điện tử và đã phát hiện các chất hướng thần, gây ảo giác kích thích thần kinh…

Như lời thầy T. chia sẻ, đa số trường hợp học sinh hút thuốc lá điện tử đều được nhà trường phát hiện chứ không phải gia đình. Bản thân phụ huynh có khi không hề biết đến thuốc lá điện tử. Vì vậy, thậm chí nếu có vô tình nhìn thấy “điếu thuốc” này, phụ huynh cũng chỉ xem đó là một món đồ chơi.

Cũng tương tự như thế, rất nhiều học sinh không biết đến thuốc lá điện tử. Do đó, bản thân thầy T. từng có ý định sẽ làm một tủ để “trưng bày” những vật cấm này cho học sinh biết. Qua đó, làm công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức của học sinh. Tuy nhiên, suy nghĩ lại, thầy T. lo rằng hình thức giáo dục này sẽ “vẽ đường cho hươu chạy”. Lần lữa mãi, đến nay thầy vẫn chưa thực hiện được ý định của mình.

“Việc trước mắt mà tôi làm được là nhờ đội ngũ ban cán sự các lớp thường xuyên nắm bắt, báo cáo tình hình của các học sinh có dấu hiệu bất thường để kịp thời xử lý. Về phía gia đình, tôi nghĩ rằng phụ huynh cần phải quan tâm, giám sát con cái chặt chẽ hơn. Thường xuyên kiểm tra cặp sách, dụng cụ học tập của con cũng là một cách” - thầy T. chia sẻ.

Điều tra sức khỏe học đường tại Việt Nam năm 2019 cho thấy 2,6% học sinh trong độ tuổi 13-17 hút thuốc lá điện tử.

Các nghiên cứu cũng cho thấy, những người trẻ tuổi đã sử dụng thử thuốc lá điện tử có nguy cơ bắt đầu sử dụng thuốc lá thông thường cao hơn 3,5 lần so với nhóm người không dùng thuốc lá điện tử. Trong thuốc lá điện tử có 15 ngàn loại hương vị, nảy sinh nguy cơ trộn hương vị và cả chất ma túy; người hút dễ phơi nhiễm các chất độc gây bệnh ung thư, tim mạch, hô hấp, ảnh hưởng đến phát triển trí não.

Hải Yến