Báo động loạn ma túy tổng hợp

Làm sao dẹp “loạn” ma túy là thách thức không phải của riêng ngành công an.

Con nghiện ngày càng tăng
Trong đêm nhạc "Du hành tới mặt trăng" ở Công viên Hồ Tây, 7 người đã chết do sử dụng ma túy tổng hợp. Đó là một điều gây nhức nhối cộng đồng, bởi lẽ không khí lành mạnh của những lễ hội văn hóa đã bị ma túy tổng hợp tấn công. Bước đầu điều tra cho thấy, 7 bạn trẻ tử vong ở đêm nhạc đã sử dụng bóng cười và một loại ma túy tổng hợp có dạng viên nén. Và đáng lo hơn, bóng cười là một thứ hàng hóa được bán dễ dàng tại các quán bar tại các đô thị lớn. Có thể hình dung bóng cười là những trái bóng được bơm khí N2O. Sau khi hít khí này, cơ thể có cảm giác tê tê, phấn khích, cười ngả nghiêng. Chất này có thể dùng gây tê trong y tế, nhưng khi dùng phải thêm ô xy vì khí N2O thiếu ô xy.

Bóng cười là chất gây nghiện, thuộc nhóm gây ảo giác có xu hướng gây tăng liều, người dùng có thể bị phụ thuộc, nghiện, tương tự heroin. N2O là loại khí giảm đau, có vị ngọt nhẹ, không màu. Chất này có thể gây tê, mê toàn thân nhưng không mất tri giác. Sở dĩ gọi N2O là khí cười bởi vì khí này tác động lên một điểm của hệ thống thần kinh gây cười. Chưa có nghiên cứu nào chứng minh khí N2O sẽ gây rối loạn tâm thần. Tuy nhiên, nếu dùng nhiều sẽ bị nhiễm độc và sẽ gây nghiện. Khi hít phải một lượng nhỏ, N2O có thể gây phấn khích, kích động nhẹ, khiến người sử dụng cười “vô cớ”. Tác dụng này chỉ tồn tại trong một thời gian rất ngắn, khiến người chơi phải tiếp tục hít thêm nữa để tăng độ “phê”. Càng ngày, người sử dụng bóng cười càng tích tụ nhiều khí N2O, sẽ gây độc cho cơ thể, thần kinh không còn cảm giác, không hoạt động bình thường, thậm chí gây hôn mê sâu.

Ước tính toàn TPHCM có khoảng 30.000 người sử dụng ma túy (gồm cả đối tượng đang cai nghiện). Con số này dự kiến tăng lên khoảng 34.000 người trong năm 2018. Nhóm nghiện phần lớn ở độ tuổi lao động, từ 15 đến 49. Theo các bác sĩ tại Trung tâm Điều dưỡng và Cai nghiện ma túy Thanh Đa, những năm gần đây, người nghiện ma túy tổng hợp Amphetamine và Memphetamine có xu hướng tăng cao so với người nghiện heroin, và phần lớn là những người trong độ tuổi thanh niên. Tại Hà Nội, Viện sức khỏe tâm thần - Bệnh viện Bạch Mai cho biết, số người nghiện có hồ sơ quản lý lên đến 243.000 người, trong đó 70% người nghiện dùng ma túy tổng hợp. Còn tại, Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1, thường xuyên có 600 người điều trị, trong đó phân nửa loạn thần vì ma túy tổng hợp.

Bóng cười là một thứ hàng hóa được bán dễ dàng tại các quán bar tại các đô thị lớn.

Rõ ràng, ma túy tổng hợp đang vươn vòi bạch tuộc vào đời sống cộng đồng. Hậu quả của ma túy tổng hợp đối với người sử dụng là biểu hiện loạn thần, ảo giác, hay kích động và có xu hướng bạo lực. Vậy mà, giới trẻ bây giờ lại hình thành tâm lý chứng tỏ rất lệch lạc, xem việc sử dụng ma túy tổng hợp như cách chứng minh “đẳng cấp” và “sành điệu”. Ban đầu dùng cho vui, sau đó dùng theo thói quen, rồi dẫn đến lạm dụng và thực sự trở thành con nghiện.

Vai trò giáo dục của cộng đồng

Theo các chuyên gia, hiện nay có hơn 500 loại ma túy tổng hợp, mỗi năm có thêm 130 loại được chế biến dưới nhiều dạng như viên, tem, xiro, thực vật dạng sợi, bánh… rất khó phát hiện. Ma túy tổng hợp được dùng ở Việt Nam chủ yếu là ATS (Amphetamine Type Stimulants) và ectasy Ketamin, cần sa và cần sa tổng hợp. Loại ma túy này thường được gọi với tên "lóng" là: đá, thuốc lắc, viên nữ hoàng, ngọc điên, yaba, cỏ Mỹ…

Ma túy tổng hợp đang vươn vòi bạch tuộc vào đời sống cộng đồng

Khi sử dụng thường xuyên ma túy tổng hợp, con nghiện có những thay đổi bất thường về quy luật sinh hoạt và lối sống. Trong đó có việc thay đổi tính nết hành vi theo hướng tiêu cực, hay cáu gắt, cục tính, xấu tính, hay quên, chóng quên, nói lắp, mạch tư duy lộn xộn hay lẫn lộn giữa hiện tại, quá khứ và tương lai hoặc bị cuốn quá sâu vào một việc cụ thể nào đó.

Giai đoạn nặng hơn thường nghe thấy, nhìn thấy hay nói và hành động theo những điều không có thật theo motip ghen tuông và ám ảnh bị hại (ảo thanh, ảo giác và hoang tưởng). Khi sử dụng lâu ngày, người nghiện amphetamin sẽ bị loạn thần với các biểu hiện như nhiều ảo thị (sinh động, nhiều màu sắc, cấp diễn và ảo thanh), xuất hiện các ảo giác, các hoang tưởng thường gặp như hoang tưởng liên hệ, bị truy hại (còn gọi là ngáo đá) nên có thể dẫn đến hành vi nguy hiểm cho xã hội.

Ma túy tổng hợp có quá nhiều biến tướng, nên khi xảy ra chuyện tiêu cực mọi sự mới vỡ lẽ và hầu như không thể can thiệp. Vì vậy, cuộc chiến chống ma túy và ma túy tổng hợp cần được triển khai mạnh mẽ và quyết liệt hơn nữa. Nghiêm cấm sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, bảo quản, mua bán, phân phối, còn cần phải xử lý những tài sản do phạm tội ma túy mà có. Nghiêm cấm chống lại hoặc cản trở việc cai nghiện ma túy; nghiêm cấm trả thù hoặc cản trở người có trách nhiệm hoặc người tham gia phòng, chống ma túy, hoặc gây khó khăn trở ngại cho người có trách nhiệm, hoặc người tham gia phòng, chống những sai phạm về ma túy.Để tránh những hậu quả đau lòng do ma túy tổng hợp gây ra, không thể không nhắc đến vai trò của gia đình. Những bậc phụ huynh cần khuyên nhủ con em khước từ những lời mời mọc và dụ dỗ “thử” ma túy, đồng thời không che giấu những biểu hiện nghiện ma túy của con em mình với cơ quan chức năng. Để hạn chế người sử dụng ma túy, yếu tố giáo dục nhận thức về bản chất, tác hại của ma túy cho thanh thiếu niên là tiên quyết để chính họ hiểu rõ bản chất, tự bảo vệ bản thân trước những cám dỗ. Kiến thức về ma túy cũng cần được đưa vào giảng dạy thành môn học trong các trường kèm những kỹ năng sống khác.

TÂM HUYỀN