Bão chưa qua, lũ đã ập đến

Cán bộ, nhân dân Đà Nẵng tổng ra quân dọn sạch TP sau mưa bão để đón APEC. Ảnh: THANH HẢI

Thủy điện cắt lũ, Quảng Nam vẫn bị ngập chìm

Sau bão Damrey (số 12), sáng 5.11, trong khi tại các tỉnh Nam Trung Bộ, mưa đã tạnh, nước trên các sông bắt đầu rút chậm, thì các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Thừa Thiên - Huế bắt đầu có mưa to, có nơi mưa rất to, cộng với thủy điện xả lũ, nước từ thượng nguồn đổ về gây lụt nghiêm trọng nhiều nơi.

Vừa ra khỏi trung tâm TP.Đà Nẵng, cảnh ngập lụt nghiêm trọng đã đập ngay vào mắt chúng tôi. Ngã tư Túy Loan, nơi có các đường dẫn lên cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi đã bị chìm sâu trong lũ. Muốn lên đường cao tốc, các phương tiện phải đi ra hướng bắc, mới vòng lên được cung đường này. Con đường cao tốc mới hoàn thành, đưa vào sử dụng chạy thẳng tắp, giúp lưu thông Bắc-Nam thông suốt dẫu QL1A - đoạn Đà Nẵng đi Quảng Nam đã bị nước lũ băng qua đường ở nhiều đoạn, nguy cơ tắc tị hoàn toàn. Tuy nhiên, cũng chính con đường đắp cao, thẳng tắp này lại biến thành con đê ngăn lũ. Dù mưa chưa phải cực đại, nhưng ngay địa bàn xã Hòa Nhơn, Hòa Khương, huyện Hòa Vang (TP.Đà Nẵng) đã bị ngập sâu trong nước. Hàng trăm hộ dân đã phải di dời trong đêm 4.11.

Nhiều khu dân cư tại huyện Đại Lộc (Quảng Nam) bị ngập sâu trong lũ sáng 5.11. Ảnh: SƠN TÙNG

Đi ngược lên phía thượng nguồn sông Vu Gia - Thu Bồn, vượt qua ba đoạn ngập lũ, mới đến địa phận xã Đại Hiệp, chúng tôi đã bị dân quân tự vệ chặn xe, không cho lên Ái Nghĩa. Một cán bộ du kích xã Đại Hiệp kéo barie, vừa cảnh báo: Nước lũ bây giờ mới chính thức dâng cao, đang lên rất nhanh nên bất kỳ ai, làm nhiệm vụ gì cũng không được qua đoạn đường này. Ông Bùi Hoàng Thắng, một người dân ở Ái Nghĩa (huyện Đại Lộc) chỉ tay về đoàn xe rước dâu, mếu máo xin cán bộ mở barie cho họ vượt lũ, nhưng bất thành. Ông nói như khóc, “biết là mưa to, lũ sẽ lên cao nên cả họ dậy thật sớm, xuống Đà Nẵng rước dâu, không ngờ trên đường về lại bị chặn xe thế này”. Thế nhưng vì sự an toàn tuyệt đối của người dân, quyết định dứt khoát của cán bộ xã là đúng đắn. Cả đám cưới đành ngậm ngùi.

Tôi theo đoàn đưa dâu, vòng lên QL14, đoạn nối TP.Đà Nẵng lên đường Hồ Chí Minh, đi Kon Tum, những mong có đường vòng để lên huyện Đại Lộc. Tuy nhiên, chưa đầy 10km, con đường băng qua núi này cũng bị nước sông Vu Gia dâng cao, chia cắt hoàn toàn. Nhiều người dân cố băng qua lũ, ôtô bị chết máy, tạo “công ăn việc làm” cho các phu đẩy xe.

Nhóm người xã Đại Nghĩa xôn xao, đồn thổi: Từ hôm qua đến sáng 5.11, các thủy điện đầu nguồn hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn đã đồng loạt xả lũ, gây ngập nặng cho vùng hạ du. Tôi “tóm” ngay ông Ngô Xuân Thế - Phó GĐ Cty Thủy điện A Vương, một trong 4 thủy điện lớn ngay thượng nguồn Vu Gia - để “hỏi tội”. Tuy nhiên ông Thế cho biết, cho đến trưa 5.11, Thủy điện A Vương hoàn toàn chưa xả bất cứ một mét khối lũ nào. Ngược lại, hồ thủy điện này đang tham gia cắt lũ tích cực cho hạ du. “Hiện hồ chúng tôi còn khoảng trống với dung tích trên 70 triệu mét khối, đang sẵn sàng đón lũ, cắt lũ cho hạ du, góp phần đảm bảo điều tiết nước, phục vụ bảo vệ sự kiện APEC.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam - ông Đinh Văn Thu - cho biết, chính vì chủ động điều tiết xả lũ sớm để có dung tích đón nước từ thượng nguồn về nên hiện nay các hồ chứa thủy điện tại Quảng Nam vẫn không bị động vì mưa bão lớn. Các thủy điện Đắc My 4, Sông Tranh 2, sông Bung 2, 4, 5... đều đang đồng loạt xả lũ. Tuy vậy, lưu lượng xả lũ thấp hơn nhiều so với lượng nước về các hồ. Trong khi các hồ thủy điện xả với lưu lượng lớn nhất chỉ xấp xỉ 500-600m3/giây, thì lượng nước đầu nguồn đang đổ về các hồ trên 3.000m3/giây. Thủy điện đã tham gia cắt lũ tốt. Hiện Quảng Nam đang chủ động vận hành xả lũ liên hồ, đảm bảo dung tích rỗng, sẵn sàng đón những trận mưa lớn - nếu tiếp tục xảy ra.

GĐ Thủy điện sông Tranh 2 Vũ Đức Toàn chia sẻ thêm: “Hiện mưa rất to, lượng nước thượng nguồn về trên 3.000m3/giây. Tuy nhiên, thủy điện Sông Tranh 2 chỉ được xả lượng không quá 600m3 giây. Hiện, lòng hồ còn khả năng chứa trên 75 triệu khối. Hy vọng mưa giảm, để các hồ thủy điện tham gia cắt lũ tốt hơn cho hạ du”.

Mất ngủ vì lo cho APEC

Trong khi đó, các tuyến đường từ thành phố Hội An đi thị xã Điện Bàn bị lũ ngập sâu, có nơi ngập trên 1,5m. Xã Cẩm Kim, nhiều nơi nước ngập đến 2m, các khu vực trũng thấp như làng gốm Thanh Hà, Ngọc Thành cũng ngập hơn 2m. Trong khu phố cổ Hội An, nước lên nhanh trong đêm 4.11, làm cho đường Bạch Đằng ngập sâu hơn 2m nước. Chính quyền phong tỏa tuyến đường này, đồng thời chỉ đạo lực lượng các xã, phường, công an đưa người dân những nơi thấp trũng đến nơi an toàn, di chuyển khách đang lưu trú tại các khách sạn ven sông. Đến cuối giờ ngày 5.11, mực nước lũ tại Hội An đã xấp xỉ mức báo động III. Hàng trăm hộ dân sống bên kia cầu Hội An đã bị cô lập. Người dân các khối Đồng Hiệp, An Hội (phường Minh An) phải di chuyển bằng ghe. Đặc biệt, gió mùa kết hợp với triều cường trong nhiều ngày qua khiến bờ biển Cửa Đại tiếp tục sạt lở nặng nề.

Tại tỉnh Quảng Ngãi, mưa to như trút nước từ tối 4.11 đến sáng 5.11 cộng với nước thượng nguồn đổ về mạnh, nước các sông đang dâng cao vượt báo động 3 gây ngập úng trên diện rộng. Tại huyện Bình Sơn, nước lũ dâng nhanh gây ngập hàng loạt các tuyến đường, nhiều khu dân cư bị nước bao vây. Thôn Châu Me, xã Bình Châu (huyện Bình Sơn) như một ốc đảo, toàn bộ 75 hộ dân với hơn 200 nhân khẩu bị cô lập hoàn toàn, toàn thôn bị mất điện. Tại huyện Nghĩa Hành, vùng rốn lũ của tỉnh Quảng Ngãi bị ngập tại nhiều điểm; hầu hết các tuyến đường liên thôn, liên huyện, giao thông chia cắt; nhiều khu dân cư ven sông Vệ và sông Trường Giang bị cô lập. Địa phương đang khẩn trương sơ tán gần 2.000 hộ với hơn 5.000 nhân khẩu vùng bị ngập nặng đến nơi an toàn.

Tại Khánh Hòa, bão đã qua, nhưng sáng 5.11, mưa vẫn còn như trút nước. Bộ Chỉ huy quân sự Khánh Hòa cho biết, toàn tỉnh Khánh Hòa đã có 19 người chết, bị thương 32 người, mất tích 9 người. Các huyện Khánh Vĩnh, Vạn Ninh, thị xã Ninh Hòa vẫn mất điện, thông tin liên lạc bằng mạng di dộng bị cắt đứt, buộc phải truyền đạt ý kiến chỉ đạo bằng cách di chuyển bằng xe máy. Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Khánh Hòa đã phối hợp, điều động gần 4.000 cán bộ, chiến sĩ của địa phương cùng các đơn vị bộ đội chủ lực đóng trên địa bàn, dân quân tự vệ giúp đỡ nhân dân khắc phục hậu quả.

Tại tỉnh Phú Yên, chính quyền địa phương huy động nhân lực tập trung khắc phục thiệt hại sau bão. Trong số 5 người mất tích thì đến nay có 4 người đã trở về nhà, như vậy trên địa bàn tỉnh Phú Yên hiện có 1 người chết, 1 người mất tích, 10 người bị thương. Toàn tỉnh có 69 nhà bị sập hoàn toàn, hơn 2.000 hecta caosu đang đến kỳ thu hoạch bị gãy đổ.

Sau bão, hệ thống lưới điện bị hư hỏng rất nặng nề. 2 ngày nay, Tổng Cty Điện lực miền Trung đã huy động nhân lực ở các Công ty điện lực từ tỉnh TT-Huế đến tỉnh Đắk Nông vào tăng cường, gấp rút khôi phục lưới điện ở các tỉnh Bình Định, Phú Yên và Khánh Hòa. Ngày 5.11, ngành điện đã khôi phục xong và cung cấp điện cho các phụ tải ở tỉnh Bình Định, các trạm biến áp 110kV ở Phú Yên, cung cấp điện cho các phụ tải quan trọng. Dự kiến 2 ngày nữa sẽ có điện trở lại toàn khu vực.

Để “chạy đua” với Tuần lễ Cấp cao APEC 2017 chính thức khai mạc sáng 6.11, tại Đà Nẵng, hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch UBND thành phố Huỳnh Đức Thơ, sáng 5.11, hàng trăm cán bộ, chiến sĩ công an thành phố dầm mình trong mưa dọn vệ sinh dọc tuyến ven biển. Dọc các bãi biển Mỹ Khê, Non Nước thuộc các quận Sơn Trà, Ngũ Hành Sơn, chỉ sau 1 đêm mưa to, gió lớn, rác thải, túi nylon, bèo trôi dạt vào bờ. Chủ nhật (5.11), thời tiết mưa gió, nhưng ai cũng khẩn trương để kịp khai mạc Tuần lễ Cấp cao APEC 2017.

THANH HẢI - HOÀNG VĂN MINH