Báo chí Việt Nam 1946 – 1954: Từ Hà Nội đến Chiến khu Việt Bắc

Các đại biểu khánh thành Trưng bày

Dự lễ trưng bày, có các nhà báo Hồ Quang Lợi - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, TS. Mai Đức Lộc - Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; các nhà báo lão thành Hà Đăng, Nguyễn Khắc Tiếp, Phạm Phú Bằng, Đặng Minh Phương, Thái Duy cùng các PV, nhà báo cơ quan Trung ương và địa phương dự đưa tin.

Các đại biểu thăm các gian Trưng bày

Phát biểu khai mạc, nhà báo Trần Kim Hoa - Giám đốc Bảo tàng Báo chí Việt Nam cho biết: Báo chí Việt Nam 1946 – 1954: “Từ Hà Nội đến Chiến khu Việt Bắc” là một Trưng bày và Tọa đàm ấp ủ đã lâu khi Bảo tàng Báo chí Việt Nam còn chưa ra đời, khi các cán bộ bảo tàng lần đầu được cầm trên tay những ấn phẩm, những hiện vật báo chí có tuổi đời trên 70 năm gắn liền với những câu chuyện làm báo trong rừng, làm báo ở chiến khu... Càng gian khổ, càng hiểm nguy, càng năng động sáng tạo. Quá trình sưu tầm, nghiên cứu đã giúp chúng tôi đi đến quyết tâm tái hiện một phần những nét độc đáo đầy tự hào của báo chí chiến khu Việt Bắc những năm 1946-1954.

Nhà báo Hà Đăng và nhà báo Hồ Quang Lợi tham quan các ô trưng bày tư liệu báo chí

Nhà báo Trần Kim Hoa cho biết thêm: Năm 2021- Năm kỷ niệm nhiều sự kiện báo chí lớn. Quý I và đầu quý II/2021 là thời điểm đặc biệt, kỷ niệm nhiều sự kiện lớn liên quan đến hoạt động báo chí suốt 75 năm qua như: 75 năm Ngày tổng tuyển cử đầu tiên (1946-2021)và Báo Quốc Hội; 72 năm Trường Dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng (4/1949-4/2021); 71 năm thành lập Hội Nhà báo Việt Nam (4/1950-4/2021) và 70 năm Báo Nhân Dân xuất bản số đầu (3/1951-3/2021)… và hướng tới sự kiện sắp diễn ra là Đại hội Đại biểu Toàn quốc Hội Nhà báo Việt Nam Lần thứ XI.

Soi chiếu vào lịch sử báo chí từ 75 năm trước, có thể thấy những thời khắc quan trọng, sự khai sinh của nhiều tờ báo lớn, những sự kiện nổi bật, những thành tựu và đóng góp to lớn của báo chí thời kỳ này đối với lịch sử đất nước và dân tộc.

Các phóng viên tác nghiệp tại sự kiện

Nhà báo Trần Kim Hoa nhấn mạnh: Trưng bày chuyên đề và Tọa đàm “BÁO CHÍ VIỆT NAM 1946 – 1954: Từ Hà Nội đến Chiến khu Việt Bắc” được nghiên cứu và khai thác, tái dựng với tính chất gợi mở về một giai đoạn lịch sử gắn liền với một số hoạt động và sự kiện báo chí tiêu biểu, gắn liền với Thủ đô Hà Nội năm 1946 đầy bão tố, thù trong giặc ngoài, quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh 75 năm trước và cuộc kháng chiến “9 năm làm một Điện Biên” trong đó báo chí cách mạng thực sự đã có một bước trưởng thành và lớn mạnh vượt bậc ngay trong hoàn cảnh khắc nghiệt nhất của cuộc chiến tranh vệ quốc, trên cơ sở những tư liệu, hiện vật là di sản báo chí vô giá gây dựng và để lại từ lao động sáng tạo và sự cống hiến, hi sinh của cả một thế hệ nhà báo- chiến sĩ.

Các đại biểu tham quan các gian trưng bày

Năm 1946, mở đầu và kết thúc với hai sự kiện lịch sử lớn: Cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên của Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa (6/1/1946) và Ngày toàn quốc kháng chiến (19/12/1946). Báo chí Việt Nam đã nỗ lực thực hiện hiệu quả nhiệm vụ tuyên truyền và đấu tranh cách mạng, góp phần đem đến thành công của hai sự kiện trên.

Phiên bản báo Quốc hội và báo Vì nước giai đoạn 1946-1954

Từ năm 1947, Việt Bắc trở thành Thủ đô kháng chiến, nơi quy tụ các cơ quan đầu não của Đảng và Nhà nước ta, cũng là cái nôi của báo chí Cách mạng thời kỳ này. Tại đây, nhiều cơ quan báo chí lớn từ Hà Nội đã di chuyển trụ sở lên, một số cơ quan báo chí lớn và nhiều báo chí khác chính thức ra đời và đi vào hoạt động. Hội Nhà báo Việt Nam ra đời. Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng - Cơ sở đào tạo báo chí đầu tiên và duy nhất được thành lập. Những cái tên rất lớn, rất ấn tượng trong làng báo Việt Nam, đã xuất bản số đầu tiên ngay giữa chiến khu và đến với rộng rãi công chúng thời kỳ này như Báo Nhân Dân, Báo Quân đội Nhân dân, Báo Công an mới…

Các đại biểu xem video lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam giai đoạn 1946-1954

Kết thúc bài phát biểu, nhà báo Trần Kim Hoa cho biết: Một trong những nhiệm vụ quan trọng mà Bảo tàng Báo chí Việt Nam đang hướng tới là tiếp tục tập hợp, bổ sung, hoàn chỉnh từng bước bộ sưu tập hiện vật Báo chí Việt Nam thời kỳ 1945-1954 và báo chí các vùng chiến khu khác.

Một số tư liệu ảnh quý tại gian trưng bày: Báo chí Việt Nam 1946 – 1954

Hình ảnh, tác phẩm, hoạt động báo chí của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong kháng chiến chống Pháp, những năm từ 1946-1954, ngoài ra có một số tư liệu, trong đó có bản gốc bức ảnh quý về Người, kèm bút tích chữ ký; ảnh do nhà quay phim Nguyễn Thế Đoàn chụp năm 1950, NSƯT Phạm Việt Tùng hiến tặng năm 2015.

Sự kiện Hội Nhà báo Việt Nam gia nhập tổ chức nhà báo quốc tế OIJ năm 1950 và ngay sau khi ra đời, Hội đã cử hai nhà báo tiêu biểu, đại diện cho đội ngũ báo chí Việt Nam lên đường sang Helsinki Thủ đô Phần Lan dự Hội nghị của OIJ là nhà báo Thép Mới và nhà báo Trần Lâm. Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã được sứ quán Phần Lan cung cấp những bức hình chụp 71 năm trước của hai nhà báo của Việt Nam lần đầu tham dự Hội nghị OIJ năm 1950.

Từ Hải