Báo cáo việc làm khiến chính trường Mỹ chấn động

Báo cáo cho thấy các doanh nghiệp Mỹ chỉ tạo ra 266.000 việc làm mới trong tháng 4, thay vì khoảng 1 triệu việc làm như dự đoán trước đó. Con số này được đánh giá là "cực kỳ đáng thất vọng" trong bối cảnh nền kinh tế đang trên đà phục hồi, theo The Hill.

Dù Tổng thống Joe Biden đã thúc đẩy thông qua được gói cứu trợ trị giá 1.900 tỷ USD, việc phục hồi kinh tế sau suy thoái vì Covid-19 sẽ không thuận lợi như dự đoán ban đầu.

Tình hình việc làm u ám

"Tôi nghĩ đây là tín hiệu cho thấy chúng ta sẽ còn quãng đường dài trắc trở phía trước", Robert Frick, chuyên gia kinh tế từ Liên đoàn Tín dụng hải quân liên bang, nhận xét.

Báo cáo cho thấy một số vấn đề nhức nhối của xã hội Mỹ, dù rằng các nhà kinh tế nhận xét sẽ cần nhiều dữ liệu hơn để hiểu rõ điều gì đang xảy ra.

Ví dụ, dù tổng số việc làm có tăng, lao động nữ lại mất đi 8.000 việc làm. Theo ông Frick, giải thích rõ ràng cho hiện tượng này là trách nhiệm chăm sóc trẻ em đang đè nặng lên phụ nữ.

"Các nhà trẻ, trường mầm non, trường tiểu học vẫn đóng cửa, vì thế rất nhiều phụ nữ buộc phải ở nhà", ông Frick nhận xét.

Nhiều trường học Mỹ vẫn đang đóng cửa vì Covid-19. Ảnh: Washington Post.

Trong lĩnh vực giáo dục công, số việc làm đã tăng 31.000, nhưng vẫn thấp hơn mức trước đại dịch 611.000 việc làm.

Một vấn đề khác là dù có những dấu hiệu tích cực trong chiến dịch tiêm chủng, một lượng lớn người dân vẫn chưa được tiêm vaccine, và đại dịch dù đã giảm mạnh nhưng còn lâu mới thực sự kết thúc.

"Nhiều người không muốn quay trở lại làm việc tại các công sở đông đúc bởi Covid-19, và 5.000 người Mỹ chết vì dịch bệnh tuần trước, đó là những dữ liệu không thể bỏ qua", ông Frick nhận xét.

Phân tích từ công ty khảo sát Morning Consult cho thấy người thu nhập của người lao động tiếp tục bị cắt giảm, nhiều người lo lắng tình trạng này sẽ tiếp diễn trong thời gian tới.

Kate Bahn, giám đốc chính sách thị trường lao động từ Trung tâm Phát triển bình đẳng Washington, cho rằng các vấn đề trong thị trường lao động phản ánh bất bình đẳng xã hội sẽ còn kéo dài.

"Nói chung, chúng ta rơi vào khủng hoảng với nền kinh tế không đồng đều và mong manh. Nếu không có những chính sách thực sự tập trung vào vấn đề bất bình đẳng, hồi phục kinh tế sẽ còn chậm hơn", bà Bahn nhận xét.

Nguyên nhân vì trợ cấp quá lớn?

Sau khi báo cáo được công bố, đảng Cộng hòa và các nhóm bảo thủ đã chỉ trích gói trợ cấp thất nghiệp lớn của chính phủ là nguyên nhân khiến tốc độ hồi phục việc làm chậm lại.

"Chính phủ trả thêm tiền cho người dân để ở nhà thay vì đi làm, điều này đã hủy hoại khả năng các doanh nghiệp có thể kéo người lao động trở lại, và báo cáo việc làm này chính là bằng chứng", Adam Brandon, Chủ tịch nhóm bảo thủ Tự do Việc làm, nhận xét.

Trong khi đó, Phòng Thương mại Mỹ kêu gọi xóa bỏ khoản trợ cấp thất nghiệp bổ sung trị giá 300 USD/tuần áp dụng kể từ sau khi Kế hoạch Giải cứu nước Mỹ - gói cứu trợ kinh tế trị giá 1.900 tỷ USD - được thông qua.

Thống đốc hai bang Montana và South Carolina tuyên bố họ sẽ rút khỏi chương trình trợ cấp liên bang để thúc đẩy người dân đi làm.

Các nhà kinh tế vẫn đang tranh cãi quyết liệt về tác động của gói trợ cấp thất nghiệp với sự hồi phục chậm chạp của thị trường việc làm.

Lãnh đạo phe Dân chủ tại Quốc hội Mỹ công bố gói cứu trợ 1.900 tỷ USD hồi tháng 3. Ảnh: CNBC.

"Điều gì đang khiến thị trường việc làm gặp khó khăn? Trợ cấp thất nghiệp quá cao? Trường học đóng cửa? Chênh lệch trình độ giữa các việc làm hiện có và khả năng của người lao động? Thiếu các doanh nghiệp khởi nghiệp? Tất cả những vấn đề đó có thể đều tạo ra tác động", ông David Berson, nhà kinh tế trưởng của tập đoàn Nationwide Insurance, nhận định.

Thế nhưng, phe Dân chủ lại cho rằng báo cáo việc làm tháng 4 là bằng chứng nền kinh tế Mỹ đang cần thêm các gói cứu trợ khác, trước mắt là kế hoạch hỗ trợ gia đình và xây dựng cơ sở hạ tầng đang được Tổng thống Biden đề xuất.

"Báo cáo việc làm tháng 4 đáng thất vọng làm nổi lên sự nhu cầu cấp bách thông qua Kế hoạch Việc làm và Gia đình của Tổng thống Biden", Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi tuyên bố.

Bà Pelosi nói bằng chứng từ báo cáo đã cho thấy phụ nữ và các gia đình người lao động cần những bước tiến mới về chăm sóc trẻ em, giáo dục, và các vấn đề khác mà kế hoạch của ông Biden đề xuất, điều này có thể tạo ra thêm việc làm và thúc đẩy hồi phục kinh tế.

Về phần mình, Tổng thống Biden hôm 7/5 khẳng định, báo cáo việc làm tháng 4 đã chứng minh những người từng chỉ trích gói cứu trợ Covid-19 trị giá 1.900 tỷ USD đã sai khi nói rằng nền kinh tế không cần khoản cứu trợ khổng lồ đó.

"Những nỗ lực của chúng ta đã bắt đầu có kết quả, nhưng tình hình vẫn rất khó khăn, chúng ta còn chặng đường dài phía trước. Ưu tiên của tôi là tiêm chủng, phát triển kinh tế, tạo ra việc làm, và bảo đảm những người lao động chăm chỉ trên đất nước này không bị bỏ mặc", ông Biden tuyên bố.

Duy Anh