Băng ở Bắc Cực đang mỏng dần là một tín hiệu đáng ngại

Một con gấu Bắc Cực bị khô sau khi bơi ở biển Chukchi ở Alaska vào ngày 15 tháng 6 năm 2014. (Brian Battaile / AP)

Gấu Polar vật lộn trên lớp băng mỏng ở Bắc Cực có lẽ là hình ảnh mang tính biểu tượng nhất liên quan đến biến đổi khí hậu. Sự nóng lên toàn cầu do con người gây ra là ở gần các cực, nơi nhiệt độ đang tăng nhanh hơn nhiều so với những nơi khác. Kết quả không chỉ là mất môi trường sống của gấu Bắc Cực mà còn gây ra sự gián đoạn nguy hiểm cho khí hậu trái đất. Hiện một nhóm các nhà khoa học Anh đã kết luận rằng lớp băng ven biển ở Bắc Cực đang mỏng đi nhanh hơn nhiều so với ước tính của các chuyên gia trước đây.

Băng tan trên đất liền, với số lượng khổng lồ bao gồm các tảng băng ở Nam Cực và Greenland, có nguy cơ làm tăng mực nước biển toàn cầu theo thời gian, khi nước tích trữ trên đất liền đổ ra biển. Nghiên cứu gần đây cho thấy quá trình này đang diễn ra với tốc độ đáng báo động và có thể đe dọa xã hội loài người sớm hơn suy nghĩ trước đây. Ngược lại, băng từ biển bao phủ các khu vực như Bắc Cực, đã góp phần vào thể tích của các đại dương, vì nó nổi trong nước giống như những viên nước đá trong một cái cốc. Nhưng sự mỏng dần của băng ở các vùng ven biển Bắc Cực là một dấu hiệu đáng ngại vì những lý do khác.

Robbie Mallett, một trong những nhà nghiên cứu của Đại học College London đứng sau nghiên cứu mới cho biết: “Độ dày của băng biển là một chỉ số nhạy cảm về sức khỏe của Bắc Cực. Điều quan trọng là lớp băng dày hơn đóng vai trò như một tấm chăn cách nhiệt, ngăn đại dương ấm lên vào mùa đông và bảo vệ đại dương khỏi ánh nắng mặt trời vào mùa hè”. Điểm quan trọng thứ hai đó là: Biển băng dày phản chiếu ánh sáng mặt trời ra khỏi hành tinh và cho phép ít bức xạ mặt trời chiếu tới lớp nước bên dưới; mất nhiều nhiệt có nghĩa là nhiệt bị giữ lại ở đó nhiều hơn. Đây chỉ là một trong nhiều "phản hồi" về khí hậu, trong đó sự ấm lên gây ra các hiệu ứng dẫn đến quá trình này diễn ra nhanh hơn.

Sự ấm lên cũng có thể làm xáo trộn nỗ lực của các nhà khoa học để đo lường hành tinh đang thay đổi như thế nào. Các ước tính trước đây của các nhà khoa học về băng ở biển Bắc Cực dựa trên các phép đo vệ tinh kết hợp với ước tính về lượng tuyết tích tụ trên lớp băng. Khối lượng trên cùng của băng càng nhiều thì băng càng chìm xuống dưới bề mặt. Tuy nhiên, ước tính tuyết đã tồn tại trong hai thập kỷ, và hiện tượng ấm lên toàn cầu đã thay đổi bức tranh trong thời kỳ đó. Ông Mallett giải thích: “Vì băng biển bắt đầu hình thành muộn hơn và vào cuối năm nên tuyết trên đỉnh có ít thời gian tích tụ hơn. “Các tính toán của chúng tôi lần đầu tiên giải thích cho độ sâu tuyết giảm này và cho thấy băng ở biển đang mỏng đi nhanh hơn chúng tôi nghĩ”.

Các tính toán mới của nhóm nghiên cứu Anh chỉ ra rằng băng ở Bắc Cực đang mỏng đi nhanh hơn từ 70 đến 100% - tức là với tốc độ gần gấp đôi - so với suy nghĩ trước đây. Phát hiện này chỉ là một phát hiện khác trong một chuỗi dài các cảnh báo từ các nhà khoa học rằng nhiều tác động được dự đoán của hiện tượng ấm lên toàn cầu có thể xảy ra nhanh hơn hoặc nghiêm trọng hơn dự đoán.

Những người nghi ngờ về biến đổi khí hậu thường chỉ ra rằng các chuyên gia không chắc chắn về mức độ xấu và hậu quả của nó, họ cho rằng việc không hành động có thể không vô trách nhiệm như các nhà khoa học tuyên bố. Nhưng sự không chắc chắn nên hiểu theo cả hai hướng đó là: sự nóng lên toàn cầu có thể chậm hơn dự đoán - hoặc tệ hơn nhiều. Quá nhiều phép đo gần đây đã chỉ ra rằng hậu quả có thể đến ở phía "tồi tệ hơn nhiều". Sự không chắc chắn từ các nhà khoa học không phải là sự an ủi - mà thúc đẩy mọi người hành động.

Nhật Lệ (Theo The Washington Post)